Ο Ιωάννης Συκουτρής, πρωτότοκος γιος πολυμελούς οικογένειας, γεννήθηκε στη Σμύρνη την 1η Δεκεμβρίου 1901. Ο πατέρας του, κτηνοτρόφος με καταγωγή από τη Χίο, του δίδαξε και τα πρώτα γράμματα.
Το 1919, ο Συκουτρής ενεγράφη αναδρομικά στο 2ο έτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και παράλληλα διορίστηκε επιμελητής στη Βιβλιοθήκη της Φιλοσοφικής Σχολής. Αποφοίτησε με άριστα το 1922 και απεστάλη ως καθηγητής στο Ιεροδιδασκαλείο Λάρνακος, όπου δίδαξε επί διετία. Δημοσίευσε ιστορικές, λαογραφικές και φιλολογικές μελέτες για την Κύπρο, κυρίως στο περιοδικό Κυπριακά Χρονικά, το οποίο ο ίδιος είχε ιδρύσει.
Το 1924 επέστρεψε στην Αθήνα. Εργάστηκε ως βοηθός στο Φιλοσοφικό Σπουδαστήριο του Πανεπιστημίου και το 1925 αναγορεύθηκε αριστούχος διδάκτωρ της φιλοσοφίας. Έπειτα πήγε για περαιτέρω σπουδές και έρευνες στη Γερμανία, αρχικά στη Λειψία και μετά στο Βερολίνο. Μετά την επάνοδό του στην Αθήνα το 1929, δίδαξε στο Αρσάκειο, ενώ το επόμενο έτος εξελέγη παμψηφεί υφηγητής της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1933, η Φιλοσοφική Σχολή του Γερμανικού Πανεπιστημίου της Πράγας του πρότεινε να διαδεχτεί τον Edgar Martini στην έδρα της κλασικής φιλολογίας.
Το καλοκαίρι του 1937 επισκέφθηκε τη Γερμανία με ομάδα φοιτητών του. Η απογοήτευσή του ήταν μεγάλη από την τροπή των εκεί πολιτικών πραγμάτων.
Δυόμισι χρόνια μετά την έκδοση του πλατωνικού Συμποσίου, ασκήθηκε έντονη κριτική εναντίον του από δημοσιεύματα στο περιοδικό Επιστημονική Ηχώ. Αφορμή στάθηκε το περιεχόμενο της εισαγωγής του Συκουτρή, το οποίο οι κατήγοροι έκριναν ως προσβλητικό και απειλητικό για τα δημόσια ήθη και τη θρησκευτική πίστη. Η πολεμική κατά του Συκουτρή γρήγορα επεκτάθηκε, υποδαυλιζόμενη κατά πάσα πιθανότητα από πανεπιστημιακούς του αντιπάλους. Ο Συκουτρής απάντησε με το δημοσίευμα Η εκστρατεία κατά του Συμποσίου. Τα κείμενα και οι κουλουροπώλαι (Αθήνα, Ι. Δ. Κολλάρος, 1937). Έδωσε τέλος στη ζωή του στις 22 Σεπτεμβρίου 1937, στον Ακροκόρινθο.
Το πρώτο τμήμα του αρχείου Ιωάννη Συκουτρή παραχωρήθηκε στο ΜΙΕΤ-ΕΛΙΑ από τις κόρες της Μαρίας Κακισοπούλου-Δάρα, την Τατιάνα Πορτόλου και την Κλειώ Δάρα. Η Μαρία Κακισοπούλου, γεννημένη στις 18 Φεβρουαρίου 1918, υπήρξε μαθήτρια του Ι. Συκουτρή στην Γ΄ Γυμνασίου το 1929 στο Αρσάκειο και αργότερα φοιτήτριά του στη Φιλοσοφική Σχολή. Το δεύτερο τμήμα του αρχείου δωρήθηκε από τον Αλκιβιάδη Ε. Μαργαρίτη, κριτικό θεάτρου, στις 24 Σεπτεμβρίου 1994. Η Μαρίκα Στρομπούλη Αποστολοπούλου εμπιστεύθηκε τις σχετικές επιστολές της στον Γεώργιο Α. Χριστοδούλου (11 Απριλίου 2002), ο οποίος τις δώρησε μετέπειτα στο ΜΙΕΤ-ΕΛΙΑ (29 Δεκεμβρίου 2010).
Επιστολή του Ιωάννη Συκουτρή προς τη μαθήτριά του Αγλαΐα Φακάλου, η οποία έχει δημοσιευθεί στην έκδοση «Με φιλίαν παντοτινήν και άδολη». Γράμματα του Ιωάννη Συκουτρή στις μαθήτριές του (1933-1937). Εισαγωγή: Γεώργιος Α. Χριστοδούλου, φιλολογική επιμέλεια και επίμετρο: Ελένη Ράμφου, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 2014, σσ. 54-59.
Επιστολή του Ιωάννη Συκουτρή προς τη μαθήτριά του Αγλαΐα Φακάλου, η οποία έχει δημοσιευθεί στην έκδοση «Με φιλίαν παντοτινήν και άδολη».
Επιστολή του Ιωάννη Συκουτρή προς τη μαθήτριά του Αγλαΐα Φακάλου, η οποία έχει δημοσιευθεί στην έκδοση «Με φιλίαν παντοτινήν και άδολη».
Σχετικές εκδόσεις:
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
Mε τη δίτομη αυτή έκδοση μεταφράζονται όλες οι γερμανόγλωσσες μελέτες του Συκουτρή και οι άκρως ενδιαφέρουσες βιβλιοκρισίες του που είναι σημαντικές, επειδή όχι μόνο αποτιμούν δίκαια και αυστηρά τις κρινόμενες εκδόσεις και τις επιστημονικές εργασίες, αλλά και επειδή προωθούν ουσιαστικά τη σχετική έρευνα γύρω από το εκάστοτε εξεταζόμενο θέμα. Eυαίσθητος και στοχαστικός, ο Συκουτρής ξέρει να θέτει στα κείμενα τις κατάλληλες ερωτήσεις, ώστε να εξασφαλίσει τις απαραίτητες πληροφορίες. Aυτό το οφείλει ασφαλώς στη στέρεη παιδεία του, που ένα μεγάλο μέρος της αποκτήθηκε στη Γερμανία και συνδυάστηκε γόνιμα με τις ελληνικές καταβολές του. Oι δύο τόμοι του γερμανόγλωσσου έργου του είναι εύγλωττοι μάρτυρες ενός εγρήγορου πνεύματος και μιας ανήσυχης φιλολογικής συνείδησης.
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
Στα κατάλοιπα της Όλγας Κομνηνού – Κακριδή βρέθηκαν, προσεκτικά φυλαγμένα, μερικά από τα γράμματα που της είχε στείλει ο φίλος και συμφοιτητής της Ιωάννης Συκουτρής, όταν το 1922-1924 δίδασκε ως φιλόλογος καθηγητής στο Ιεροδιδασκαλείο της Λάρνακας, στην Κύπρο. Στα γράμματά του ο Συκουτρής εκφράζει την πίκρα του ξενιτεμού και τον καημό για τη χαμένη του πατρίδα. Νοσταλγεί τη φοιτητική παρέα της Φιλοσοφικής Σχολής στην Αθήνα. Καταγράφει τις εντυπώσεις του από το νησί, τις χαρές και τις λύπες της εκεί διαμονής του. Μιλάει για τα προβλήματα που τον βασανίζουν, για τις πιεστικές οικονομικές υποχρεώσεις του απέναντι στην ορφανεμένη οικογένειά του. Εκφράζει τον πόθο του να ξεφύγει από ένα περιβάλλον στο οποίο ασφυκτιά, για να αφοσιωθεί απερίσπαστος στη φιλολογία. Οι περιγραφές των καθημερινών του δραστηριοτήτων μαρτυρούν την ακάματη εργατικότητά του, που τα χρόνια της παραμονής του στην Κύπρο ξεπέρασε κάθε προηγούμενο.
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας
Με τον όρο επιστολογραφία εννοούμε τα έργα της αρχαίας γραμματείας που έχουν συνταχθεί ως επιστολές ή τους έχει δοθεί επιστολική μορφή.
Ακαδημία Αθηνών
Οι λόγοι περί Έρωτος είναι το κύριον του Συμποσίου περιεχόμενον. Το υποδηλώνει ο ίδιος ο συγγραφεύς εις την αρχήν, το μαρτυρεί ο Αριστοτέλης αναφέρων το Συμπόσιον ως ερωτικούς λόγους. Αλλ΄ένα βιβλίο, που θα περιείχε συλλογήν λόγων περί έρωτος, θα εστερείτο ό,τι πρώτος ο Πλάτων εις τον Φαίδρον έθεσεν ως αξίωσιν διά κάθε λογοτέχνημα: την ενότητα την οργανικήν. Εχρειάζετο διήγησις , η οποία και τον σύνδεσμον θ΄αποκαθίστα μεταξύ των διαφόρων λόγων και την κατανόησιν αυτών θα διηυκόλυνε. Θα εδείκνυε την αφορμήν, εκ της οποίας εξεφωνήθησαν, το περιβάλλον και την ψυχολογικήν στιγμήν, από τα οποία εξεπήδησαν, την εντύπωσιν, την οποίαν ο κάθε λόγος αφήκεν εις τους ακούοντας.