Δωρεάν μεταφορικά από 45€
Αποστολή εντός 3 ημερών
advent-calendar-4

Εορταστικό Ημερολόγιο 11 Δεκεμβρίου 2024

Η έκδοση Λέων Φραντζής. Φωτογραφίες Ελλήνων ηθοποιών 1937-1946 σε ειδική τιμή!

xenagiseis-stin-ekthesi-1967-1974-koultoures-se-antiparathesi-zoi-techni-propaganda

Ξεναγήσεις στην έκθεση «1967-1974: Κουλτούρες σε Αντιπαράθεση. Ζωή-Τέχνη-Προπαγάνδα»

cover_evaggelatos

Παρουσίαση βιβλίου «Σπύρος Α. Ευαγγελάτος» στη Θεσσαλονίκη

venetia-i-politismiki-protevousa-tou-ellinismou-tis-diasporas-4

Βενετία, η πολιτισμική πρωτεύουσα του ελληνισμού της διασποράς

1967-1974-koultoures-se-antiparathesi-zoi-techni-propaganda-cover

1967 -1974 Κουλτούρες σε αντιπαράθεση Ζωή – Τέχνη - Προπαγάνδα

Οι εκδόσεις του ΜΙΕΤ-ΕΛΙΑ

ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ ΜΙΕΤ

ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ ΑΛΛΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

ΣΠΑΝΙΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΙΕΤ

ΣΠΑΝΙΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΛΛΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

ΝΕΕΣ ΠΡΟΣΚΤΗΣΕΙΣ

ΕΠΑΝΑΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ

ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΝΕΑ & ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

ΑΠΟ
14/12/2024
ΕΩΣ
21/12/2024
Ζήστε την ιστορία της σύγκρουσης του πνεύματος και της τέχνης με την προπαγάνδα και τη βαρβαρότητα της δικτατορίας! Ο ιστορικός Τάσος Σακελλαρόπουλος, επιστημονικός επιμελητής της έκθεσης, αποκαλύπτει τα μυστικά της περιόδου 1967-1974.
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου «Σπύρος Α. Ευαγγελάτος», επιστημονική επιμέλεια: Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, Χριστιάννα Μαντζουράνη, καλλιτεχνική επιμέλεια: Γιώργος Πάτσας Σειρά: Θεατρική Βιβλιοθήκη Κληροδοτήματος Αλέξη Μινωτή εις μνήμην Κατίνας Παξινού
Με αφορμή την γιορτή του Αγίου Νικολάου παρουσιάζουμε ένα σύντομο αφιέρωμα στην ελληνική παρουσία στη Βενετία, εκεί όπου το 1498 οι Έλληνες ‘μέτοικοι’ ιδρύουν, υπό το όνομα και την προστασία του αγίου, τη Scuola di San Nicolò della nazion Greca, την καρδιά της Ελληνικής Αδελφότητας της πόλης.
ΑΠΟ
02/12/2024
ΕΩΣ
02/12/2024
Το Κέντρον Ερεύνης της Ιστορίας του Νεοτέρου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών και το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης συνδιοργανώνουν Ημερίδα εις μνήμην του διαπρεπούς Ελληνοαμερικανού ιστορικού της νεότερης Ελλάδας, των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής, John Α. Petropulos.
ΑΠΟ
29/11/2024
ΕΩΣ
16/04/2025
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης παρουσιάζει την έκθεση 1967 -1974 ΚΟΥΛΤΟΥΡΕΣ ΣΕ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ ΖΩΗ – ΤΕΧΝΗ - ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ
Για την Παγκόσμια Ημέρα Φιλοσοφίας παρουσιάζουμε μία χειρόγραφη Μεταφυσική του 19ου από τις συλλογές του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου του ΜΙΕΤ και περιγράφουμε τη σχέση της με κείμενα και πρόσωπα που συνδέονται με τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Φιλοσοφίας, το ΜΙΕΤ σας προσφέρει μια μοναδική συλλογή φιλοσοφικών έργων σε προνομιακή τιμή με έκπτωση 50%. Κλασικά εγχειρίδια και σπουδαίες μονογραφίες φωτίζουν τη συναρπαστική περιπέτεια της ανθρώπινης σκέψης στην ιστορική της εξέλιξη και αναδεικνύουν πτυχές του φιλοσοφικού στοχασμού με καίρια σημασία για τον σύγχρονο άνθρωπο.
ΑΠΟ
18/11/2024
ΕΩΣ
18/11/2024
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης σας προσκαλεί τη Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2024, στις 18:00, στην τρίτη συνάντηση που διοργανώνει η Βιβλιοθήκη του Ελληνικού Λογοτεχνικού & Ιστορικού Αρχείου / ΜΙΕΤ με τίτλο «Εκδότες και συγγραφείς θυμούνται και αφηγούνται» στο κτήριο του ΕΛΙΑ, Aγίου Ανδρέου 5, Πλάκα.
Με αφορμή την επέτειο θανάτου του Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνστ Τσίλλερ (Νοέμβριος του 1923), παραθέτουμε αποσπάσματα από την αλληλογραφία του με τον Θεόφιλο Χάνσεν, που περιλαμβάνονται στην πρόσφατη έκδοση του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τράπεζας με τον τίτλο « Έρνστ Τσίλλερ - Θεόφιλος Χάνσεν, Αλληλογραφία (1859–1890)». Οι επιστολές που επί 30 χρόνια αντάλλασσαν οι δύο αρχιτέκτονες μεταξύ Αθήνας και Βιέννης, ρίχνουν φως στην επαγγελματική και προσωπική τους σχέση, μέσα από την οποία διαφαίνονται τόσο οι αρχιτεκτονικές ανησυχίες και προκλήσεις που αντιμετώπισαν στα έργα τους όσο και οι προσπάθειές τους να συνδυάσουν την κλασική αισθητική με τις τεχνικές απαιτήσεις της εποχής. Αναδεικνύουν επίσης όλη εκείνη τη δημιουργική διαδικασία που οδήγησε στη διαμόρφωση της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής των πόλεων όπου κατοικούσαν.
8 ΝΟΕ 2024
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Φασισμού και του Αντισημιτισμού, που τιμάται στις 9 Νοεμβρίου, παρουσιάζουμε ένα ιδιαίτερο μνημείο της Θεσσαλονίκης αφιερωμένο σε μια από τις πιο ζοφερές σελίδες της ιστορίας της, ένα σύμβολο ενάντια στη μισαλλοδοξία, που υπενθυμίζει την αναγκαιότητα της ιστορικής μνήμης και της συλλογικής συνείδησης. Στον κήπο της Βίλας Καπαντζή δεσπόζει μια στήλη, φιλοτεχνημένη από τον αρχιτέκτονα Γιάννη Επαμεινώνδα, ως φόρος τιμής στη μνήμη των σαράντα Εβραίων μαθητών του Ε΄ Γυμνασίου Θεσσαλονίκης που υπήρξαν θύματα της ναζιστικής θηριωδίας το 1943.
6 ΝΟΕ 2024
ΑΠΟ
09/11/2024
ΕΩΣ
29/11/2024
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης συμμετέχει στο Visual Arts International Festival (VAiF24), το οποίο πραγματοποιείται για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη από τις 9 έως τις 29 Νοεμβρίου 2024.
ΑΠΟ
07/11/2024
ΕΩΣ
07/11/2024
Το Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης και το Κέντρο Έρευνας του Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών (ΚΕΜΝΕ) εγκαινιάζουν σειρά διαλέξεων από γνωστά μέλη της κοινότητας των μελετητών με θεματικές που σχετίζονται με τη μακραίωνη περίοδο από το 1204 έως τα προεπαναστατικά χρόνια (Ύστερο Βυζάντιο, Βενετοκρατία, Τουρκοκρατία), εποχή που άφησε βαθύ αποτύπωμα στην ιστορική διαδρομή του ελληνισμού.
Με αφορμή την επικείμενη παρουσίαση των τριών τόμων του βιβλίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών διαβάζουμε αποσπάσματα από τον Επίλογο του συγγραφέα στον τρίτο τόμο.
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης εγκαινιάζει σειρά ετησίων διαλέξεων στη μνήμη του ιδρυτή του, Γεωργίου Ι. Μαύρου. Στο πλαίσιο των διαλέξεων αυτών το ΜΙΕΤ προσκαλεί διακεκριμένες προσωπικότητες διεθνούς εμβέλειας να μιλήσουν για θέματα της παγκόσμιας επικαιρότητας και να συζητήσουν με το ελληνικό κοινό. Με αυτόν τον τρόπο η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας και του ΜΙΕΤ φιλοδοξεί να τιμήσει και να συνεχίσει το όραμα του Γεωργίου Ι. Μαύρου για ένα ίδρυμα αφιερωμένο στην προσπάθεια αξιοποίησης του πνευματικού μας κεφαλαίου για την εμπέδωση των ανθρωπιστικών και δημοκρατικών αξιών στην πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου μας.
Ο Νίκος Καζαντζάκης άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στη λογοτεχνία, εξερευνώντας θεμελιώδη ερωτήματα της ύπαρξης, όπως το ζήτημα της ελευθερίας και η σχέση του ανθρώπου με το θείο. Η κοσμοθεωρία του, όπως αποτυπώθηκε στα βιβλία του, αλλά και ο τρόπος εκφοράς της, με το ιδιότυπο λεξιλόγιό του, αποτελούν μια ξεχωριστή περίπτωση και τον καθιέρωσαν ως έναν από τους πλέον επιδραστικούς και αιρετικούς συγγραφείς. Τα κείμενά του εξακολουθούν να ενθαρρύνουν και στις μέρες μας νέες αναγνώσεις και ερμηνείες, και γι’ αυτόν το λόγο παραμένει επίκαιρος και διαχρονικός.
ΑΠΟ
01/11/2024
ΕΩΣ
01/11/2024
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης σας προσκαλεί στην παρουσίαση του βιβλίου Νίκος Πετσάλης-Διομήδης «Ο Βενιζέλος και η πρόκληση της Μεγάλης Ελλάδας. Γεγονότα και επανεκτιμήσεις (Τόμοι Α΄–Γ΄)».
ΑΠΟ
17/10/2024
ΕΩΣ
20/10/2024
Με αφορμή τα 80 χρόνια από την απονομή του Όσκαρ στην Κατίνα Παξινού, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης εγκαινιάζει τη συνεργασία του με την Ταινιοθήκη της Ελλάδος με ένα αφιέρωμα στην κινηματογραφική καριέρα της μεγάλης Ελληνίδας ηθοποιού.
Το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης παρουσιάζει την τρίτη εκδήλωση της σειράς συναντήσεων «Στο Εργαστήρι μας» που διοργανώνουν η Βιβλιοθήκη Ελληνικού Λογοτεχνικού & Ιστορικού Αρχείου / ΜΙΕΤ και το Ιστορικό & Παλαιογραφικό Αρχείο / ΜΙΕΤ. Μέσα από τις συλλογές, τις δραστηριότητες και τις εκδόσεις του ΜΙΕΤ προσεγγίζουμε το κοινό που θέλει να τις γνωρίσει με έναν πρωτότυπο και διαδραστικό τρόπο.
ΑΠΟ
10/10/2024
ΕΩΣ
10/10/2024
Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία και το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, στο πλαίσιο της συνεργασίας τους, οργανώνουν βιβλιοπαρουσιάσεις στη Θεσσαλονίκη.
Με αφορμή τον σημερινό εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μετάφρασης και Διερμηνείας, σας καλούμε να γνωρίσετε σπουδαία έργα της αρχαίας ελληνικής δραματουργίας και της λατινικής γραμματείας μέσα από τις αξιόλογες μεταφράσεις σημαντικών ελλήνων φιλολόγων και ποιητών που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης.
ΑΠΟ
03/10/2024
ΕΩΣ
06/10/2024
Το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης διοργανώνει το 3ο Bazaar Bιβλίου στο Παλαιό Χρηματιστήριο, Σοφοκλέους 8-10, από την Πέμπτη 3 έως και την Κυριακή 6 Οκτωβρίου, 10:00 – 18:00
Η Αθήνα, με τη μακρά και πολυτάραχη ιστορία της, υπήρξε ανέκαθεν πηγή έμπνευσης για καλλιτέχνες και μελετητές. Το παλίμψηστο του αθηναϊκού πολεοδομικού ιστού φέρει ανεξίτηλα σημάδια όλων των ιστορικών περιόδων, με κυρίαρχο χαρακτηριστικό σήμερα τις άναρχες παρεμβάσεις που συντελέστηκαν κατά το μετασχηματισμό της πόλης από ένα μικρό χωριό μερικών χιλιάδων κατοίκων σε αστική μητρόπολη και πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Στο μικρό αυτό αφιέρωμα για την πολεοδομική ιστορία της Αθήνας συγκεντρώνονται ποικίλες συμβολές που καταγράφουν και αναλύουν τις μεταβολές που διαμόρφωσαν το σύγχρονο αστικό τοπίο όχι μόνο σε αρχιτεκτονικό, αλλά και σε κοινωνικό και πολιτιστικό επίπεδο.
ΑΠΟ
30/09/2024
ΕΩΣ
16/12/2024
Τo Τμήμα Πολιτιστικών εκδηλώσεων, εκθέσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων του ΜΙΕΤ ανακοινώνει τις εκπαιδευτικές δράσεις του για την περίοδο Σεπτεμβρίου-Δεκεμβρίου 2024. Οι δράσεις αυτές θα πραγματοποιηθούν από τη μουσειολόγο Σοφία Ε. Πελοποννησίου, υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων του ΜΙΕΤ.
Ο Κάρολος Κουν, ένας από τους κορυφαίους σκηνοθέτες και παιδαγωγούς του ελληνικού θεάτρου, συνέβαλε όσο κανένας άλλος στην εδραίωση του μοντερνισμού στη νεοελληνική σκηνή. Από τις πρώτες μαθητικές παραστάσεις έως τα εμβληματικά έργα που παρουσίασε στο θρυλικό Θέατρο Τέχνης, η διαδρομή του Κουν σημαδεύτηκε από τολμηρές επιλογές, αφοσίωση στην τέχνη και μια ακατάπαυστη αναζήτηση του αληθινού νοήματος του θεάτρου. Οι εκδόσεις που ακολουθούν επιχειρούν να φωτίσουν την πολύπλευρη δράση και την παρακαταθήκη του Κουν, φέρνοντας στο φως άγνωστες πτυχές του έργου του και αναδεικνύοντας τη διαχρονική του επιρροή στον κόσμο της τέχνης.
Με αφορμή την έκθεση «Ένδυμα Ψυχής», που φιλοξενείται στη Βίλα Καπαντζή (6/9/2024–6/1/2025), ξεφυλλίζουμε 12 λευκώματα που πραγματεύονται την εξέλιξη του ενδύματος από την αρχαιότητα έως τα μέσα του 20ού αιώνα, με έμφαση στις τοπικές φορεσιές τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο.
ΑΠΟ
06/09/2024
ΕΩΣ
06/01/2025
Η έκθεση που μάγεψε το κοινό της Αθήνας, έρχεται στη Θεσσαλονίκη εμπλουτισμένη με νέα έργα από μοναδικές ενδυμασίες της Μακεδονίας και της Θράκης, μια πρωτοβουλία του Ιδρύματος Παπαγεωργίου.
Την 1η Σεπτέμβρη γιορτάζεται στις ελληνορθόδοξες εκκλησίες μέχρι σήμερα η αρχή της ινδίκτου. Αποτελούσε την πρώτη του έτους για την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, το Βυζάντιο. Αλλά δεν ήταν ούτε βυζαντινή ούτε εκκλησιαστική η προέλευσή της. Παραθέτουμε λίγα στοιχεία για την ημέρα, με αφορμή τεκμήρια από το Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο του ΜΙΕΤ.
Στις 8 Αυγούστου του 1900, στα Χανιά της Κρήτης γεννήθηκε ο Αλέξανδρος Μινωτάκης, ο οποίος πέρασε στην ιστορία σαν ένας από τους κορυφαίους δραματικούς ηθοποιούς και σκηνοθέτες του ελληνικού θεάτρου.
Είναι μαγικά τα ταξίδια πίσω στο χρόνο! Ταξιδεύεις σε μέρη που δεν υπάρχουν πια ή έχουν αλλάξει δραματικά, απομένοντας μόνο ως ίχνος στη μνήμη, χαραγμένο από περιηγητές, συγγραφείς, ιστορικούς, χαρτογράφους και φωτογράφους. Μαύρη θάλασσα, Μεσόγειος, Σινά, Καππαδοκία, Αϊβαλί, Ελλάδα… Και το ταξίδι συνεχίζεται.
Θεραπαινίδα του ποιητικού λόγου πρωτίστως, η πρόσφατα εκλιπούσα Τζένη Μαστοράκη υπηρέτησε τον νεοελληνικό λόγο κι από το δύσκολο μετερίζι της λογοτεχνικής μετάφρασης, εξασφαλίζοντας μια περίοπτη θέση ανάμεσα στους μεγάλους μεταφραστές μας, πλάι σε εμβληματικές μορφές, όπως ο Άρης Αλεξάνδρου, ο Παύλος Ζάννας, η Χρύσα Προκοπάκη κ.ά.
26 ΙΟΥΛ 2024
Με αφορμή την επέτειο γέννησης του Εμμανουήλ Ροΐδη, 28 Ιουλίου 1836, αναδημοσιεύουμε το άρθρο του Παντελή Μπουκάλα στην εφημερίδα «Καθημερινή» (20-9-2005) για το βιβλίο «Αθησαύριστα κείμενα».
Σφίγγουν οι ζέστες. Τα αττικά «κυνικά καύματα» είναι πάλι εδώ. Τέτοιες μέρες άλλοτε έσπευδαν οι Αθηναίοι να δροσιστούν στις παραλίες του Φαλήρου, ενός Φαλήρου ολότελα διαφορετικού από το σημερινό, το «αναπλασμένο». Τα αταβιστικά αντανακλαστικά όμως παραμένουν, σαν τον «πόνο φάντασμα» στο ακρωτηριασμένο μέλος. Τι μας απομένει λοιπόν για λίγη δροσιά τώρα που στερηθήκαμε τις ακρογιαλιές μας; Μια βουτιά στις φωτογραφικές μνήμες τις αποθησαυρισμένες στο Φωτογραφικό Αρχείο του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
18 ΙΟΥΛ 2024
Η Κύπρος δεν είναι μόνο το μαρτυρικό νησί που τέτοιες μέρες πριν από 50 χρόνια υπέστη την τραγική διχοτόμηση. Είναι και μια από τις σημαντικότερες κοιτίδες του ελληνικού πολιτισμού. Μέσα από τις 12 εκδόσεις που προτείνουμε ο αναγνώστης θα αποκομίσει ένα πανόραμα της μοναδικής λαϊκής παράδοσης της Μεγαλονήσου.
Από τα πρόχειρα χάνια, τις ιδιωτικές κατοικίες και τα πανδοχεία (λοκάντες) στα πολυτελή ξενοδοχεία των αρχών του 20ού αι. Ένα σύντομο ταξίδι στην ιστορία της φιλοξενίας στην Αθήνα από τον 12ο μέχρι και τον 20ό αι. μέσα από τις Συλλογές του ΕΛΙΑ.
5 ΙΟΥΛ 2024
Ταξίδια πραγματικά ή της φαντασίας; Σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχει καλύτερη συντροφιά από ένα βιβλίο! Μια επιλογή βιβλίων για νοερά ταξίδια απ’ άκρη σ’ άκρη στον ελλαδικό χώρο και πίσω στο χρόνο, μέσα από τα μάτια ξένων περιηγητών, χαρτογράφων και φωτογράφων, που μας θυμίζει ότι «Σαν των Φαιάκων το καράβ' η φαντασία / χωρίς να τη βοηθάν πανιά και λαμνοκόποι / κυλάει …» (Κωστής Παλαμάς, «Πατρίδες»).
Ο «Σταθμός Πελοποννήσου», ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά μνημεία της Αθήνας, μέσα από τη Συλλογή Τύπου ΜΙΕΤ/ ΕΛΙΑ.
Οι πέμπτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες φιλοξενήθηκαν στη Στοκχόλμη το 1912. Η ελληνική αποστολή αποτελούνταν από 22 αθλητές, με σημαιοφόρο τον Κωστή Τσικλητήρα.
Η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους αποστόλους αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη. Στις συλλογές του Ιστορικού & Παλαιογραφικού Αρχείου του ΜΙΕΤ φυλάσσεται μια ιδιαίτερη έκδοση του κειμένου της ΚΔ από τον 16ο αιώνα , την οποία παρουσιάζουμε.
«Στη διάρκεια των πανεπιστημιακών μου σπουδών συνειδητοποίησα ό,τι είχα διάχυτο μέσα μου από παιδί: την αγάπη μου για τη νεοελληνική λογοτεχνία και γλώσσα».
21 ΙΟΥΝ 2024
Η Ευρώπη γιορτάζει την τέχνη των ήχων και της αρμονίας, κι εμείς συμμετέχουμε αφιερώνοντας τη φετινή επέτειο σε γνωστούς και λησμονημένους Έλληνες δημιουργούς, που, βουτώντας στα βάθη του ευρωπαϊκού μουσικού ωκεανού ή αντλώντας από τα νάματα της ελληνικής παράδοσης, έβαλαν κι αυτοί το σεμνό λιθαράκι τους στο μεγάλο πολυφωνικό οικοδόμημα του ευρωπαϊκού μουσικού πολιτισμού.
17 ΙΟΥΝ 2024
ΑΠΟ
20/06/2024
ΕΩΣ
20/06/2024
Συζήτηση στο πλαίσιο της έκθεσης «Then and Again. Τότε και ξανά.Επαναπροσδιορίζοντας την τελετουργία στα σύγχρονα Βαλκάνια».
Στις αρχές Ιουνίου 1913 ξεσπάει ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος ανάμεσα στη Βουλγαρία και τις πρώην συμμάχους της Ελλάδα, Σερβία και Μαυροβούνιο. Η Βουλγαρία τελικά θα ηττηθεί, αρχίζοντας να μετράει εθνικές καταστροφές. Αλλά ας δούμε πώς οδηγήθηκε ως εκεί.
14 ΙΟΥΝ 2024
ΑΠΟ
19/06/2024
ΕΩΣ
19/06/2024
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης προσκαλεί τους μικρούς φίλους σε ένα πρωτότυπο δημιουργικό εργαστήρι με θέμα τις μασκότ των Ολυμπιακών αγώνων.
12 ΙΟΥΝ 2024
ΑΠΟ
17/06/2024
ΕΩΣ
17/06/2024
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης σας προσκαλεί τη Δευτέρα 17 Ιουνίου, στις 18:00, στη δεύτερη συνάντηση που διοργανώνει η Βιβλιοθήκη του Ελληνικού Λογοτεχνικού & Ιστορικού Αρχείου / ΜΙΕΤ με τίτλο «εκδότες και συγγραφείς θυμούνται και αφηγούνται» στο κτήριο του ΕΛΙΑ, Aγίου Ανδρέου 5, Πλάκα.
Το καλοκαιρινό bazaar βιβλίων του ΜΙΕΤ στη Θεσσαλονίκη επιστρέφει στη Βίλα Καπαντζή (Βασιλίσσης Όλγας 108) από την Παρασκευή 14 έως και την Κυριακή 16 Ιουνίου 2024.
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, στο πλαίσιο των εργασιών του 2ου Ετήσιου Ερευνητικού Εργαστηρίου του Ιστορικού & Παλαιογραφικού Αρχείου, τιμά τη μνήμη του σπουδαίου φιλολόγου και παλαιογράφου Λίνου Πολίτη, ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στην ίδρυση του ΙΠΑ/ΜΙΕΤ, και με αφορμή τα πενήντα χρόνια λειτουργίας του, αφιερώνει τη σειρά αυτών των εργαστηρίων στη μνήμη του, με τον τίτλο: «Ετήσιο Ερευνητικό Εργαστήριο του ΙΠΑ/ΜΙΕΤ – ‘Λίνος Πολίτης’».
Σε ένα αντίτυπο μιας ενδιαφέρουσας έκδοσης του 18ου αιώνα που φυλάσσεται στο ΙΠΑ/ΜΙΕΤ συναντάμε την καταγραφή μιας ανθρώπινης απώλειας και των σχετικών τελετουργικών στη Ζάκυνθο των αρχών του 20ού αιώνα.
ΑΠΟ
06/06/2024
ΕΩΣ
06/06/2024
Το Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο του ΜΙΕΤ πραγματοποιεί τη δεύτερη ετήσια εκδήλωσή του με αφορμή την παγκόσμια ημέρα αρχείων για το 2024.
ΑΠΟ
01/06/2024
ΕΩΣ
01/06/2024
Το Σάββατο 1η Ιουνίου γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Γονέων με ένα πρωτότυπο δημιουργικό εργαστήριο, με θέμα «Μαθαίνω για τις μασκότ των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων και φτιάχνω το δικό μου λεύκωμα».
45 χρόνια κλείνουν σήμερα από την ημέρα που υπεγράφη η συνθήκη ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) το 1979. Η μακρά διαδικασία διαπραγμάτευσης ξεκίνησε τον Μάρτιο του 1961, ενώ η επίσημη ένταξη πραγματοποιήθηκε την 1η Ιανουαρίου του 1981. Έκτοτε η πορεία της χώρας σε οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό και εθνικό επίπεδο είναι άρρηκτα δεμένη με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με ευκαιρία τη σημερινή επέτειο και με αφορμή τις επερχόμενες Ευρωεκλογές του Ιουνίου, σας προτείνουμε 16 σχετικά βιβλία τα οποία μπορείτε να προμηθευτείτε από το e shop ή τα φυσικά καταστήματά μας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Σε συνέχεια της προηγούμενης ανάρτησης θα μείνουμε στον χώρο του ελεύθερου χρόνου και του τουρισμού.
Το κοσμοϊστορικό γεγονός της πτώσης της Κωνσταντινούπολης στις 29 Μαΐου 1453 σηματοδοτεί το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, κληρονόμου της ελληνιστικής παράδοσης και των ρωμαϊκών θεσμών, που στην υπερχιλιετή ιστορία της υπήρξε το προπύργιο της χριστιανικής Ευρώπης απέναντι σε κάθε «πρόκληση» εξ Ανατολών.
ΑΠΟ
24/05/2024
ΕΩΣ
06/07/2024
Το Goethe-Institut σάς προσκαλεί στα εγκαίνια της ομαδικής έκθεσης «Then and Again. Τότε και ξανά. Επαναπροσδιορίζοντας την τελετουργία στα σύγχρονα Βαλκάνια» τα οποία θα πραγματοποιηθούν την Πέμπτη 23 Μαΐου στις 19:00 στο ΜΙΕΤ–Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Παράρτημα Θεσσαλονίκης.
Στις 17 Μαΐου 1855 νομοθετικό διάταγμα ορίζει όλες τις λεπτομέρειες για τη χρήση του γραμματοσήμου στα όρια του ελληνικού κράτους και στο εξωτερικό: «Παν γράμμα αποστελλόμενον διά των δημοσίων ή δημοτικών ταχυδρομείων από εν εις άλλο μέρος του Βασιλείου άνευ διακρίσεως αποστάσεως υπόκειται εις Ταχυδρομικόν τέλος λεπτ. 20, όταν έχη 15 γραμμών βάρος ή έλαττον».
ΑΠΟ
18/05/2024
ΕΩΣ
18/05/2024
Το Σάββατο 18 Μαΐου, στις 20:30, στο πλαίσιο του φεστιβάλ Piano City Athens 2024, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης θα φιλοξενήσει στην αυλή του στην Πλάκα τη συναυλία ΣΟΛΟ ΠΙΑΝΟ ΣΤΑΥΡΟΣ ΛΑΝΤΣΙΑΣ / ΜΟΝΟΙ ΜΑΖΙ.
ΑΠΟ
16/05/2024
ΕΩΣ
19/05/2024
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης σάς προσκαλεί στην 20ή Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης που πραγματοποιείται στο εκθεσιακό κέντρο ΔΕΘ-HELEXPO από την Πέμπτη 16 έως την Κυριακή 19 Μαΐου 2024.
Το Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο του ΜΙΕΤ διοργανώνει σεμινάριο με θέμα: Ο Βυζαντινός Κώδικας Χαρτί – Γραφή – Στάχωση
Την 9η Μαΐου του 1936 κορυφώθηκε ο πολυήμερος απεργιακός αγώνας των καπνεργατών της Θεσσαλονίκης. Η απεργία, που είχε ξεκινήσει στις 29 Απριλίου, γενικεύθηκε με τη συμμετοχή άλλων εργατικών σωματείων της πόλης και πήρε παλλαϊκό χαρακτήρα.
Μεταξύ των πολύτιμων και σπάνιων εντύπων που, χάρη στη φροντίδα των πρωτεργατών και διευθυνόντων κατά το παρελθόν του ΙΠΑ/ΜΙΕΤ, έχουν συγκεντρωθεί στις συλλογές του βρίσκονται και δύο βιβλία τα οποία ασχολούνται με χρονικούς ορισμούς γύρω από το εκκλησιαστικό έτος, και μάλιστα τη γιορτή του Πάσχα.
Οι σημερινές φωτογραφίες μάς ταξιδεύουν στο παρελθόν της περιοχής του Ευαγγελισμού και του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου.
Επ' ευκαιρία της επετείου της γέννησης του Γιάννη Ρίτσου, παρουσιάζουμε χειρόγραφες αφιερώσεις του προς τον Μάνο Χαριτάτο και τη γυναίκα του. Σημειώνουμε ότι οι αφιερώσεις βρέθηκαν στα βιβλία που φυλάσσονται στη Βιβλιοθήκη του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
27 ΑΠΡ 2024
Σχέδιο με αφιέρωση της σκηνογράφου και ενδυματολόγου, Αφροδίτης Κουτσουδάκη, συνεργάτιδας και φίλης του σκηνοθέτη της όπερας και του θεάτρου Βασίλη Νικολαΐδη.
- Δε μου λες, γιατί τη Μεγάλη Παρασκευή τη νύχτα δε λαλούσαν τ’ αηδόνια και τώρα λαλούν; - Από τη χαρά τους για την Πασχαλιά, του λέω, δεν καταλαβαίνεις; Αδάμ, Από το χωριό μου
Η 21η Απριλίου έτσι όπως αποτυπώνεται στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων που φυλάσσονται στη Συλλογή Τύπου ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Η λειτουργία των «ενθυμήσεων», δηλαδή των σημειωμάτων που συναντάμε σε χειρόγραφα, συνεχίστηκε και στην εποχή του έντυπου βιβλίου. Στις ενθυμήσεις αποτυπώνονται γεγονότα τα οποία είχαν ιδιαίτερη σημασία για τον άνθρωπο που κατείχε ή χρησιμοποιούσε το βιβλίο. Σε μια έντυπη έκδοση του 1865 συναντούμε τέτοιες σημειώσεις αφιερωμένες στις γεννήσεις παιδιών της οικογένειας στην οποία πιθανόν ανήκε το βιβλίο.
ΑΠΟ
25/04/2024
ΕΩΣ
25/04/2024
Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης και το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης σάς προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου: Στέφανος Τραχανάς «Ο Κύκλος Επιστήμη και δημοκρατία σε ανήσυχους καιρούς».
Τα πρώτα ελληνικά βιβλία που τυπώθηκαν στη Δύση τον 15ο αιώνα απευθύνονταν πρωτίστως στους Δυτικούς λογίους: γραμματικές, μέθοδοι εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας, λεξικά, έργα της αρχαίας γραμματείας, γι’ αυτούς που ήθελαν να προσεγγίσουν την ελληνική γραπτή παράδοση μέσω των πρωτότυπων κειμένων και όχι μόνο από τις λατινικές τους μεταφράσεις, όπως ευρύτατα συνηθιζόταν τότε. Σύντομα όμως εγκαινιάζεται μια στροφή προς το ελληνικό αναγνωστικό κοινό, τόσο προς τους Έλληνες πρόσφυγες που κατέφυγαν στην ιταλική χερσόνησο μετά την Άλωση, όσο και προς τους Έλληνες της Ανατολής. Με τη ματιά στραμμένη στον ελληνικό πληθυσμό, άρχισαν να τυπώνουν βιβλία θρησκευτικά, για την κάλυψη λειτουργικών, παιδευτικών και ψυχωφελών αναγκών, αλλά και τα πρώτα λογοτεχνικά αναγνώσματα σε δημώδη γλώσσα, που αποτελούσαν είτε διασκευές αρχαιοελληνικών και βυζαντινών έργων είτε μεταφράσεις δυτικών λογοτεχνημάτων. Στην τελευταία αυτή κατηγορία ανήκει το έργο Θησέος και Γάμοι της Αιμίλιας, που αποτελεί την πρώτη νεοελληνική μετάφραση της Θησηίδας του Ιταλού ποιητή Βοκάκιου. Δημοσιεύτηκε το 1529 στη Βενετία, σε μία περίοδο ακμής της λογοτεχνικής χρήσης της καθομιλούμενης γλώσσας στην Ιταλία, ως προϊόν σύμπραξης Ελλήνων λογίων και Ιταλών τυπογράφων. Ένα νέο αντίτυπο της σπάνιας αυτής έκδοσης περιλαμβάνεται στη Βιβλιοθήκη του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ, στην οποία εντάχθηκε μέσω δωρεάς εντύπων του ιστορικού της νέας ελληνικής λογοτεχνίας Ηλία Π. Βουτιερίδη.
Τα μοναδικά τεκμήρια που ακολουθούν, φυλάσσονται στο Αρχείο Αθλητισμός και Ολυμπιακοί Αγώνες στη Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.
Πώς ήταν αλήθεια η Αθήνα των Ολυμπιακών Αγώνων στις αρχές του 19ου αιώνα; Μια σύντομη φωτογραφική περιδιάβαση στην Αθήνα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896 μέσα από τo λεύκωμα «Η Ελλάς κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνας του 1896».
ΑΠΟ
08/04/2024
ΕΩΣ
08/04/2024
Το Εργαστήριο Γλωσσολογίας +ΜόρΦωΣη σε συνεργασία με το Εργαστήρι Βυζαντινής Δημώδους και Μεταβυζαντινής/Πρώιμης Νεοελληνικής Γραμματείας Hans & Niki Eideneier του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του Δ.Π.Θ. διοργανώνουν εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου «Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα» των Ε. Κακουλίδη-Πάνου, Ε. Καραντζόλα και Κ. Τικτοπούλου (έκδ. ΜΙΕΤ, σε συνεργασία µε το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας)
ΑΠΟ
03/04/2024
ΕΩΣ
03/04/2024
Το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης παρουσιάζει τη δεύτερη εκδήλωση της σειράς συναντήσεων «Στο Εργαστήρι μας» που διοργανώνουν η Βιβλιοθήκη Ελληνικού Λογοτεχνικού & Ιστορικού Αρχείου / ΜΙΕΤ και το Ιστορικό & Παλαιογραφικό Αρχείο / ΜΙΕΤ. Μέσα από τις συλλογές, τις δραστηριότητες και τις εκδόσεις του ΜΙΕΤ προσεγγίζουμε το κοινό που θέλει να τις γνωρίσει με έναν πρωτότυπο και διαδραστικό τρόπο.
ΑΠΟ
01/04/2024
ΕΩΣ
01/04/2024
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης σας προσκαλεί στην παρουσίαση του βιβλίου «Σπύρος Α. Ευαγγελάτος».
ΑΠΟ
29/03/2024
ΕΩΣ
29/03/2024
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Πατάκη, σας προσκαλεί στην εκδήλωση «Στάσεις και σκέψεις στον συγγραφικό κόσμο του Ισίδωρου Ζουργού».
Στη σημερινή ανάρτηση μια μικρή περιδιάβαση σε λουτροπόλεις και λουτρά της Ελλάδας. Ο ιαματικός τουρισμός ή μάλλον καλύτερα ο θερμαλισμός αναπτύχθηκε στην Ελλάδα από τον δεκατοένατο αιώνα. Tην οθωνική περίοδο το κράτος επικέντρωσε την προσπάθειά του στη δημιουργία λουτρών στο νησί της Κύθνου. Στο γύρισμα του αιώνα λειτουργούσαν ήδη τα λουτρά στο Λουτράκι Κορινθίας, στην Αιδηψό Ευβοίας και στα Μέθανα Τροιζηνίας.
Η συλλογή χειρογράφων του ΙΠΑ/ΜΙΕΤ, που οφείλει πολλά στην φροντίδα του φιλολόγου και παλαιογράφου Αγαμέμνονα Τσελίκα, πρώην προϊσταμένου του ΙΠΑ, περιλαμβάνει κώδικες που μας διαφωτίζουν για την παιδεία και εκπαίδευση του ελληνισμού κατά την Τουρκοκρατία.
Σε κανένα σημείο της Χάρτας δεν υπάρχει ξεκάθαρη αναφορά σε επανάσταση, όμως ο επαναστατικός της χαρακτήρας γίνεται κατανοητός από την πρώτη στιγμή.
Ο Άγιος Αλέξιος, ο αποκαλούμενος «Άνθρωπος του Θεού», τιμάται τη 17η Μαρτίου κάθε έτους. Γεννήθηκε στη Ρώμη (4ος αι. μ.Χ.), όπου και εκοιμήθη. Η τίμια καρά του δωρήθηκε από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγο στην Αγία Λαύρα Καλαβρύτων, όπου φυλάσσεται έως σήμερα ως το αρχαιότερο και πολυτιμότερο κειμήλιο της Μονής και όπου εορτάζεται ετησίως η μνήμη του αγίου. Δύο νέοι χειρόγραφοι μάρτυρες του 17ου αιώνα που διασώζουν το Βίο του έρχονται να εμπλουτίσουν τη σχετική με τον Άγιο Αλέξιο αγιολογική παράδοση (Συλλογή Χειρογράφων του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου του ΜΙΕΤ).
Οι Απόκριες στην Αθήνα των αρχών του 20ού αιώνα μέσα από το Φωτογραφικό Αρχείο του Νικολάου Μακκά, που απόκειται στο Φωτογραφικό Αρχείο ΜΙΕΤ/ΕΛΙΑ.
«Η αφιέρωση χρειάζεται υπομονή»... Αυτή είναι μόνο μία από τις πολλές έντυπες αφιερώσεις που βρίσκουμε σε βιβλία διάφορων συγγραφέων που φυλάσσονται στη Βιβλιοθήκη του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Για τον άνθρωπο του εικοστού αιώνα ο Χρόνος και η Ιστορία ήταν το παν, η τέχνη δεν ήταν προϊόν κατανάλωσης, αλλά αγωνία δημιουργίας. Τι σημαίνουν σήμερα για μάς 100 χρόνια; Σε ποιον κόσμο γεννήθηκε η λογία «ψυχή», όπως έλεγαν, του ιστορικού ΜΙΕΤ, ο συγγραφέας και υπηρέτης της τέχνης της τυπογραφίας Ε. Χ. Κάσδαγλης;
Η πρώτη τηλεφωνική κλήση στον κόσμο πραγματοποιήθηκε στις 10 Μαρτίου 1876 από τον Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ. Για να τιμήσουμε την επέτειο, παρουσιάζουμε μια διαφήμιση της Ανωνύμου Ελληνικής Τηλεφωνικής Εταιρείας από την περίοδο του Μεσοπολέμου.
Οι πρώτες Ελληνίδες που δραστηριοποιήθηκαν στο χώρο των περιοδικών εκδόσεων ήταν κυρίως εκπαιδευτικοί και παιδαγωγοί. Αρχικά συμμετείχαν σε εκδόσεις ως συγγραφείς άρθρων που αφορούσαν τη γυναίκα. Με αργά βήματα εισχώρησαν σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο, τον εκδοτικό, και έγιναν οι ίδιες επιχειρηματίες και εκδότριες περιοδικών εντύπων.
Έθιμο με αρχαιότατες ρίζες, οι Αποκριές αποτελούσαν ανέκαθεν μια από τις πλουσιότερες εκφράσεις του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού.
ΑΠΟ
11/03/2024
ΕΩΣ
11/03/2024
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης σας προσκαλεί στον κύκλο συναντήσεων που διοργανώνει η Βιβλιοθήκη του Ελληνικού Λογοτεχνικού & Ιστορικού Αρχείου / ΜΙΕΤ με τίτλο «εκδότες και συγγραφείς θυμούνται και αφηγούνται».
ΑΠΟ
08/03/2024
ΕΩΣ
08/03/2024
Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης και το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης σάς προσκαλούν στην παρουσίαση της σειράς των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης  «Διάλογοι με την αρχαιότητα».
ΑΠΟ
28/02/2024
ΕΩΣ
28/02/2024
Το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, σε συνεργασία µε τη Διεύθυνση ΔΟΠΑΡ Δήμου Ρόδου διοργανώνουν εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου «Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα» των Ε. Κακουλίδη-Πάνου, Ε. Καραντζόλα και Κατερίνα Τικτοπούλου (έκδ. ΜΙΕΤ, σε συνεργασία µε το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας)
Η«ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ), το Φόρουμ των Δελφών και το Ελληνικό Παρατηρητήριο του London School of Economics (LSE) συνδιοργανώνουν ένα μεγάλο συνέδριο με θέμα «50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ: Τα επιτεύγματα και τα ελλείμματα της τρίτης ελληνικής δημοκρατίας». Στο συνέδριο θα συμμετέχουν κορυφαίοι Έλληνες πολιτικοί, πανεπιστημιακοί, τεχνοκράτες και δημοσιογράφοι.
25 ΦΕΒ 2024
Τέσσερα χρόνια πέρασαν χωρίς τον Δημοσθένη Κοκκινίδη. Ο Μίμης, όπως συστηνόταν και όπως τον γνώριζαν όλοι, υπήρξε αναμφίβολα ένας καλλιτέχνης που η συμβολή του στη διαμόρφωση της μεταπολεμικής τέχνης στην Ελλάδα ήταν καίρια, αλλά η εμβέλεια του έργου του από πολύ νωρίς ξεπέρασε τα στενά όρια της τέχνης, καθώς η γενεσιουργός αιτία του μεγαλύτερου μέρους της δημιουργίας του μέχρι τη δεύτερη περίοδο της μεταπολίτευσης ήταν η κοινωνική κριτική. Πέρα όμως από το καθαυτό καλλιτεχνικό του έργο, ανεκτίμητη υπήρξε και η συνεισφορά του στην καλλιτεχνική παιδεία του τόπου με τη διδασκαλία του στην ΑΣΚΤ.
«Με δικαιολογημένη περιέργεια παρακολούθησαν χθες το απόγευμα, από τις 6.30 έως τις 8.30 το βράδυ, οι 1.300 περίπου Αθηναίοι κάτοχοι συσκευών τηλεοράσεως και εκατοντάδες περαστικοί από τα καταστήματα που πωλούν δέκτες την πρώτη μιας σειράς πειραματικών εκπομπών τηλεοράσεως εκπαιδευτικού σκοπού».
21 ΦΕΒ 2024
Μάριο Βίττι: ένας χρόνος μετά το θάνατό του (14-2-2023)
Επ' ευκαιρία της επετείου της γέννησης του Νίκου Καζαντζάκη, παρουσιάζουμε χειρόγραφες αφιερώσεις του σε εξέχουσες προσωπικότητες της εποχής του, συγγραφείς, πολιτικούς και δημοσιογράφους, οι οποίες βρέθηκαν στα βιβλία που φυλάσσονται στη Βιβλιοθήκη του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
«[…] δεν προσπάθησες ή δεν μπόρεσες να ζήσεις το ποίημα και θέλησες να το ανατάμεις, να το αναλύσεις, να κοιτάξεις με raison raisonnante ένα οργανισμο που η φύση του είναι —αλιως δε θάχε καμιαν ποίηση— να μάχεται και να περπατάει πάνω απο τη λογικη».
Στις 18 Σεπτεμβρίου 1834, με διάταγμα της βαυαρικής αντιβασιλείας, η Αθήνα ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους. Φέτος συμπληρώνονται 190 χρόνια από το γεγονός, και, με την αφορμή αυτή, κάθε μήνα του 2024 θα δημοσιεύονται αναρτήσεις αφιερωμένες στην ιστορία της πόλης.
Διαβάζουμε αποσπάσματα από τα δοκίμια του Δημήτριου Καπετανάκη που μιλούν για τον έρωτα, με κυριότερους θεματικούς άξονες: «ο ερωτευμένος αγαπά με την καρδιά του προσωπικού του χρόνου», «χωρίς την αιωνιότητα (το «για πάντα») δεν υπάρχει έρωτας», «η δύναμη του γνήσιου έρωτα μας ανυψώνει, ο ψεύτικος μας συντρίβει».
«Το αναγνωστικό αυτό διαφέρει από κάθε άλλο που μπήκε ως τώρα στο δημοτικό σχολείο, όσο η αυγή από τη νύχτα».
Αν και ο από κοινού εορτασμός των τριών Πατέρων της Εκκλησίας είχε θεσπιστεί ήδη από τα μέσα του 11ου αιώνα, το 1842 καθιερώνεται η 30η Ιανουαρίου ως γιορτή της Παιδείας. Με αφορμή την ημέρα αυτή ανατρέχουμε σε σχετικά τεκμήρια από τις συλλογές του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου του ΜΙΕΤ.
29 ΙΑΝ 2024
Ο Φεβρουάριος, ο μήνας των προσφορών, επιστρέφει στα βιβλιοπωλεία του ΜΙΕΤ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και στο mietbookstore.gr.
Με αφορμή την περιοδική έκθεση του ΜΙΕΤ «Πώς μάθαιναν οι Έλληνες γράμματα από την Άλωση μέχρι την Επανάσταση (1453–1821)» και την ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 30 Ιανουαρίου 2024 στη Βίλα Καπαντζή (Θεσσαλονίκη), ξεφυλλίζουμε 16 εκδόσεις που πραγματεύονται το διδακτικό και συγγραφικό έργο των λόγιων που σήκωσαν το βάρος της παιδείας των Ελλήνων στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης – Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο και το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον – Princeton University Library Special Collections συνδέονται μέσω δύο τεκμηρίων που κοσμούν τις συλλογές τους. Δύο χειρόγραφοι κώδικες, σήμερα ο ένας στην Αθήνα (ΙΠΑ/ΜΙΕΤ, Συλλογή Πέζαρου, 53) και ο άλλος στο Πρίνστον (Princeton Greek MS 31), γράφτηκαν στο τέλος του 17ου αιώνα από τον ίδιο γραφέα για να περιγράψουν μια σειρά μνημείων στα Ιεροσόλυμα και την Παλαιστίνη τα οποία βρίσκονταν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των προσκυνητών των Αγίων Τόπων. [Πρώτη ανακοίνωση στο Consortium of European Research Libraries – CERL Blog: «Illustrated Proskynetaria to the Holy Land: Two Greek manuscript pilgrimage guidebooks» (βλ. link στο τέλος του κειμένου)]
Σε συνέχεια της ανάρτησης με αφιερώσεις από Έλληνες λογοτέχνες στον Μάνο Χαριτάτο και με οδηγό την εργασία «Αφιερώσεις» του Κυριάκου Ντελόπουλου, εγκαινιάζουμε τη νέα αυτή στήλη με τίτλο «Με αγάπη...», που θα παρουσιάζει έντυπες και χειρόγραφες αφιερώσεις.
ΑΠΟ
24/01/2024
ΕΩΣ
24/01/2024
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης σας προσκαλεί στην παρουσίαση του βιβλίου «Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα» των Ε. Κακουλίδη-Πάνου, Ε. Καραντζόλα και Κ. Τικτοπούλου (έκδ. ΜΙΕΤ, σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας).
Ο «Θάνατος παλληκαριού», το «ξεχασμένο» διήγημα του Κωστή Παλαμά, που γράφτηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1890.
Το πρωί της 2ας Ιανουαρίου του 1969 σημειώθηκε η πρώτη αεροπειρατεία της χρονιάς, αλλά και της νεοσύστατης Ολυμπιακής Αεροπορίας, σε πτήση από το Ηράκλειο Κρήτης με προορισμό την Αθήνα.
Στη σύντομη αυτή παρουσίαση θα επιχειρήσουμε να εισαγάγουμε τον αναγνώστη στο ιστορικοφιλολογικό πλαίσιο της σύνδεσης της γιορτής της Πρωτοχρονιάς με τον Άγιο Βασίλειο χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων και τεκμήρια των συλλογών του ΜΙΕΤ. Αντίθετα από τη διαδεδομένη σύγκλιση έως και ταύτιση της φιγούρας του Σάντα Κλάους /Αγίου Νικολάου με τον Άγιο Βασίλη, όπως φαίνεται π.χ. από το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Η Ελληνική» της 1ης Ιανουαρίου 1927, οι σχετικές φιλολογικές και εικονογραφικές πηγές μάς παρουσιάζουν μια εντελώς διαφορετική εικόνα.
Η σειρά ημερολογίων με τίτλο "Πνευματική Πρωτοχρονιά", που εξέδιδε η Έλενα Α. Αθανασιάδου στην Πόλη κατά το διάστημα 1958 – 1963, κυκλοφορούσε τις πρώτες μέρες του Γενάρη με έντονο, αλλά όχι μόνο, εορταστικό περιεχόμενο.
Φέτος, με αφορμή τη συμπλήρωση 11 χρόνων από το θάνατο του Μάνου Χαριτάτου, δημοσιεύουμε για πρώτη φορά ορισμένες μόνο από τις πολλές αφιερώσεις λογοτεχνών που βρέθηκαν στα βιβλία του.
Ο Δεκέμβριος, ο πιο γιορτινός μήνας του χρόνου, είναι εδώ, κι εμείς ετοιμάσαμε έναν οδηγό δώρων με βιβλιοπροτάσεις για κάθε γούστο.
Ο Δεκέμβριος, ο πιο γιορτινός μήνας του χρόνου, είναι εδώ, κι εμείς ετοιμάσαμε έναν οδηγό δώρων με βιβλιοπροτάσεις για κάθε γούστο.
Η Κατίνα Παξινού γεννήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1900 στον Πειραιά, και το πραγματικό της όνομα ήταν Αικατερίνη Κωνσταντοπούλου. Φοίτησε στη Σχολή Χιλλ, στη Σχολή Ουρσουλινών της Τήνου και στη συνέχεια στην Ελβετία. Σπούδασε μουσική στο Ωδείο της Γενεύης, καθώς και σε σχολές του Βερολίνου και της Βιέννης. Στα 17 της χρόνια παντρεύτηκε τον βιομήχανο Ιωάννη Παξινό και απέκτησε μαζί του δύο κόρες, μόνο που, δυστυχώς, έχασε νωρίς την πρωτότοκη κόρη της.
Τα ξημερώματα της 19ης Δεκεμβρίου 1980 στην περιοχή της πλατείας Ομονοίας ξέσπασαν καταστροφικές πυρκαγιές στο πολυκατάστημα ΜΙΝΙΟΝ (οδός Πατησίων) και στο κατάστημα αθλητικών ειδών Κατράντζος Σπορ (οδός Σταδίου), μετά από σχεδόν ταυτόχρονες εκρήξεις. Ακολουθούν τα πρωτοσέλιδα της εποχής εκείνης.
Ο Δεκέμβριος, ο πιο γιορτινός μήνας του χρόνου, είναι εδώ, κι εμείς ετοιμάσαμε έναν οδηγό δώρων με βιβλιοπροτάσεις για κάθε γούστο.
Η 11η Δεκεμβρίου έχει καθιερωθεί από τα Ηνωμένα Έθνη ως Διεθνής Ημέρα Βουνού, η οποία έχει ως στόχο να αναδείξει τη σημασία των βουνών για την ανθρώπινη ζωή. Τα βουνά δεν είναι μόνο πολύτιμα για την επιβίωση και την ευημερία του ανθρώπινου είδους, αλλά συνάμα και τόποι ψυχικής ανάτασης, που ανέκαθεν ασκούσαν ξεχωριστή γοητεία και ενέπνεαν την τέχνη και ιδίως τη ζωγραφική. Πάρα πολλοί καλλιτέχνες επέλεξαν ως θέμα τους τα βουνά, τις κορυφογραμμές και τους συχνά μεγαλειώδεις ορεινούς σχηματισμούς. Ανάμεσα σε αυτούς και ο Χρόνης Μπότσογλου (1941–2022), ο οποίος παρουσίασε το 2016 στο Μέγαρο Εϋνάρδου μια σειρά έργων εμπνευσμένων από το βουνό που έβλεπε από το παράθυρο του σπιτιού του στο Πετρί της Λέσβου.
Φέτος συμπληρώνονται 60 χρόνια από την απονομή του Βραβείου Νομπέλ στον ποιητή Γιώργο Σεφέρη. Ήταν η πρώτη φορά που βραβευόταν Έλληνας με το ύψιστο βραβείο λογοτεχνίας. Ακολουθούν στιγμιότυπα από το Φωτογραφικό Αρχείο Γιώργου Σεφέρη, που απόκειται στο ΜΙΕΤ χάρη στη δωρεά της Μαρώς Σεφέρη το 1984 και της κόρης της, Άννας Λόντου το 1999.
Τη Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου 2023, στο Μικρό Αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, δόθηκε η συνέντευξη τύπου για την τρίτομη έκδοση «Έργα» του Δημητρίου Καπετανάκη (έκδ. ΕΚΕΠ/ΜΙΕΤ)
Ο Δεκέμβριος, ο πιο γιορτινός μήνας του χρόνου, είναι εδώ, κι εμείς ετοιμάσαμε έναν οδηγό δώρων με βιβλιοπροτάσεις για κάθε γούστο.
ΑΠΟ
14/12/2023
ΕΩΣ
14/12/2023
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, σε συνεργασία με το Μακεδονικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, Αρχιτεκτονικής και Βιομηχανικού Σχεδιασμού, σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου του Άρι Γεωργίου Hic et Nunc / Hip ’n’ Funk / Jazz φωτογραφίες / κείμενα (ΜΙΕΤ, 2023).
Ένας ευρύτατα διαδεδομένος σύγχρονος «θρύλος» συνδέει τον Santa Claus με την Coca Cola. Ωστόσο η πραγματικότητα δεν είναι ακριβώς έτσι. Η διάσημη και πολύ αγαπητή εικόνα του Santa είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα σύνθεση προχριστιανικών ευρωπαϊκών παραδόσεων και χριστιανικών ιστοριών, που ξεκινά με την αγιολογική παράδοση του Αγίου Νικολάου και διαμορφώνεται στο πέρασμα των αιώνων, με αποκορύφωμα τον 19ο αιώνα, οπότε και φαίνεται να αποκρυσταλλώνεται. Η ταύτισή του στην Ελλάδα με τον Αϊ-Βασίλη αποτελεί ένα ακόμη επεισόδιο της ιστορίας των συνδέσεων και των συνθέσεων αυτών. Με υλικό μεταξύ άλλων και από τις συλλογές του ΜΙΕΤ, θα περιγράψουμε σύντομα την ενδιαφέρουσα αυτή ιστορία.
ΑΠΟ
18/12/2023
ΕΩΣ
18/12/2023
Το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης εγκαινιάζει τη σειρά εκδηλώσεων «Στο Εργαστήρι μας», που διοργανώνουν η Βιβλιοθήκη Ελληνικού Λογοτεχνικού & Ιστορικού Αρχείου / ΜΙΕΤ και το Ιστορικό & Παλαιογραφικό Αρχείο / ΜΙΕΤ. Μέσα από τις συλλογές, τις δραστηριότητες και τις εκδόσεις του ΜΙΕΤ προσεγγίζουμε το κοινό που θέλει να τις γνωρίσει με έναν πρωτότυπο και διαδραστικό τρόπο.
Συμπληρώνονται φέτος 70 χρόνια από την επανίδρυση της Αθωνιάδας Ακαδημίας Αγίου Όρους (1953–2023). Η Σχολή ιδρύθηκε στα μέσα του 18ου αιώνα και λειτούργησε για πρώτη φορά το 1749. Το καλοκαίρι του 1753 ο Ευγένιος Βούλγαρης, εξέχουσα πνευματική προσωπικότητα του 18ου αιώνα, αναλαμβάνει τη σχολαρχία του αγιορείτικου εκπαιδευτικού ιδρύματος. Λιγότερο από 6 χρόνια αργότερα ωστόσο, στις αρχές του 1759, υποχρεώνεται σε φυγή. Τους λόγους εξηγεί ο ίδιος σε επιστολή του προς τον πατριάρχη Κύριλλο Ε΄ (Ιαν. 1759), την οποία παραδίδει ένας ακόμη χειρόγραφος, αλλά αθησαύριστος μάρτυρας του κειμένου στα Ιστορικά Αρχεία ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Με αφορμή τη συμπλήρωση ενός αιώνα από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, επισημαίνουμε την παρουσία της στα Αρχεία Παραστατικών Τεχνών, ως ελάχιστο φόρο τιμής στο πρόσωπό της και στη διαχρονική συνεισφορά της στην τέχνη του λυρικού θεάτρου.
ΑΠΟ
05/12/2023
ΕΩΣ
05/12/2023
Το Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο του ΜΙΕΤ, με αφορμή την ολοκλήρωση του προγράμματος ψηφιοποίησης μέρους των τεκμηρίων που φυλάσσονται στο αρχείο του, διοργανώνει μικρή σειρά διαλέξεων με θέμα: Συλλογές σπάνιου και πολύτιμου υλικού (αρχεία, χειρόγραφα, παλαίτυπα): προκλήσεις και προοπτικές.
29 ΝΟΕ 2023
Η δίτομη έκδοση των απάντων του Δημητρίου Καπετανάκη (2020-2023) από την Εταιρεία Κοινωνικού Έργου και Πολιτισμού (ΕΚΕΠ) και το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ) ολοκληρώθηκε, συμπληρωμένη κι από τον τόμο Δοκίμια και ποίηση μεταφρασμένα, που περιέχει τις ελληνικές μεταφράσεις των ξενόγλωσσων κειμένων του συγγραφέα, τα πρωτότυπα των οποίων περιέχονται στα Έργα του: στα Δημοσιευμένα, Πρώτος Τόμος (στο Βιβλίο Β΄) και στα Κατάλοιπα, Δεύτερος Τόμος (στα Βιβλία Α΄ και Β΄). Ο Δ. Καπετανάκης (Σμύρνη 1912-Λονδίνο 1944), μετά τον ξεριζωμό από τα πατρώα μικρασιατικά εδάφη, έζησε τον σύντομο βίο του (πέθανε 32 ετών) σε τρεις ευρωπαϊκές χώρες: Ελλάδα (Αθήνα), Γερμανία (Χαϊδελβέργη), Αγγλία (Καίμπριτζ και Λονδίνο). Ο Δημήτριος Καπετανάκης, μεταφυσικός στοχαστής αλλά και άνθρωπος του κόσμου τούτου, κατεξοχήν γήινος, πάλεψε βαθιά με το αίνιγμα του έρωτα και της μαθητείας, και διακρίθηκε ως δεινός δάσκαλος για τον παιδαγωγικό του τρόπο να αφυπνίζει τον εσωτερικό δαίμονα των μαθητών του (και αναγνωστών του) οδηγώντας τους στο δρόμο της διαρκούς αναζήτησης. Όλοι όσοι τον γνώρισαν μιλούν για τον μοναδικό του τρόπο.
Εν Ναούσση τη 17 9/βρίου 1893 Ενδοξότατε Μεμέτ Καπαντζή εις Θεσσαλονίκην Αριθμοζύγιον εις Λ/σμον [;] 10 βαρ κρασί. Την παραγγελίαν όπου εκάματε εις τον κ. Ακρίβον Κωνσταντίνον δια κρασί. Σήμερον σας πέμπωμεν μέσω Σιδηροδρόμου 10 βαρέλια κρασί υπό σημείον [δυσανάγνωστο] άριθ 1/10 διά το οποίον θέλητε φροντίσει την παραλαβίν των. Με την φορτοτικήν εστείλαμεν και τον Τεσκερέν του Τελωνείου. Εχρέωσα δε την μερίδα υμών με Γρ. 893.% συμφώνως της παρά πόδας σημειώσεως και πιστεύω να σας ευχαριστήση διότι είναι παλαιόν και καλόν κρασί. Σας Φιλικοασπάζομαι ο πρόθυμος Διά Κωνσταν. Ν. Πλιατσιούκαν Χριστόδουλος Ν. Πλιατσιούκας
20 ΝΟΕ 2023
Επ’ ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ανατρέχουμε στις ρηξικέλευθες παιδαγωγικές θεωρίες ενός από τους σκαπανείς της νεοελληνικής παιδείας, του πρωτοποριακού διαφωτιστή δασκάλου Ιώσηπου Μοισιόδακα (π. 1725–1800)
ΑΠΟ
16/11/2023
ΕΩΣ
16/11/2023
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης παρουσιάζει την Πέμπτη 16 Νοεμβρίου 2023, στις 19:30 στο Βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ στη Θεσσαλονίκη, Τσιμισκή 11 το βιβλίο: «Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα», των Ελένη Κακουλίδη-Πάνου, Ελένη Καραντζόλα και Κατερίνα Τικτοπούλου (Συνέκδοση με το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας).
Τον πρώτο καιρό μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους το καθήκον της πυρασφάλειας και της πυρόσβεσης το επωμίζονταν από κοινού οι νομαρχίες, οι δήμοι και ο στρατός. Από τα μέσα του 19ου αιώνα το πυροσβεστικό σώμα αποτελούσε, με διάφορες παραλλαγές στην ονομασία, τμήμα του στρατού. Το 1930 ιδρύθηκε το Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδας ως ΝΠΔΔ υπαγόμενο στο Υπουργείο Εσωτερικών.
Αν και υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους σκαπανείς του καλλιτεχνικού κινηματογράφου στην Ελλάδα, ο Τάκης Κανελλόπουλος (1934–1990) σύντομα βρέθηκε στο περιθώριο του έντονα πολιτικοποιημένου Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου και το έργο του, με τον καιρό, ξεχάστηκε από το ευρύ κοινό. Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε μια μικρή «αναγέννηση» του μεγάλου δημιουργού, με αποκορύφωμα το μεγάλο αφιέρωμα που διοργανώνει φέτος το 64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Με αυτή την αφορμή, επιχειρούμε μια μικρή περιπλάνηση στο έργο του, με οδηγό τη —μοναδική μέχρι σήμερα— συστηματική μελέτη της Παναγιώτας Μήνη για τον σκηνοθέτη («Η κινηματογραφική μορφή του πόνου και της οδυνηρής αναπόλησης. Ο μοντερνισμός του Τάκη Κανελλόπουλου», Αθήνα: ΜΙΕΤ, 2018).
Η παραπάνω αφιέρωση βρέθηκε στη Βιβλιοθήκη του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ στο αντίτυπο της πρώτης έκδοσης του μυθιστορήματος «Λωξάντρα» της Μαρίας Ιορδανίδου.
101 χρόνια από την εκκένωση της Ανατολικής Θράκης (Οκτώβριος 1922) και 100 χρόνια μετά την υπογραφή της Σύμβασης περί Ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών Πληθυσμών (30 Ιανουαρίου 1923), που σφράγισε τον ξεριζωμό, ένας χειρόγραφος κώδικας, μοναδικό τεκμήριο των αρχών του 19ου αιώνα, μας γυρνάει στην Αδριανούπολη, τη θρακική πρωτεύουσα, εκεί όπου λειτούργησε το Ελληνικό Γυμνάσιο την περίοδο της μεγαλύτερης εκπαιδευτικής άνθισης του ελληνισμού στην Ανατολική Θράκη, κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα έως τους Βαλκανικούς Πολέμους. Μας μεταφέρει ακόμη στη Χίο, σε πολύ παλαιότερη εποχή, για να ανιχνεύσουμε ψηφίδες της ιστορίας εννέα αιώνων (11ος–18ος) του σημαντικότερου μεσαιωνικού μνημείου του νησιού, της Νέας Μονής (Συλλογή Χειρογράφων του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου του ΜΙΕΤ).
Μετά από μια σύντομη στρατιωτική εκστρατεία που διήρκεσε μόλις πέντε ημέρες (7–12 Απριλίου 1939), η Ιταλία καταλαμβάνει την Αλβανία, αποκτά τον έλεγχο της Αδριατικής και εύκολη πρόσβαση στη Βαλκανική Χερσόνησο. Αποβλέποντας στην αναβίωση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Μουσολίνι σχεδιάζει να μετατρέψει ξανά τη Μεσόγειο σε ένα «mare nostrum», όπου η Ιταλία θα διαδραματίζει τον κυρίαρχο ρόλο, αναβαθμίζοντας το κύρος της στην ευρύτερη περιοχή. Η Ελλάδα αναπόφευκτα θα αποτελούσε μέρος του σχεδίου του.
Ένα από τα σημαντικότερα πολεμικά γεγονότα της νεότερης ελληνικής ιστορίας υπήρξε η κατάληψη της Κρήτης από αέρος, με βομβαρδισμούς και ρίψη Γερμανών αλεξιπτωτιστών, στα τέλη Μαΐου 1941. Η επιχείρηση με το συνθηματικό όνομα «Ερμής» («Unternehmen Merkur») έμεινε στην ιστορία όχι μόνο επειδή ήταν η μεγαλύτερη αεραποβατική στρατιωτική επιχείρηση που έχει διεξαχθεί, αλλά κυρίως για την ηρωική αντίσταση των κατοίκων του νησιού.
ΑΠΟ
08/11/2023
ΕΩΣ
12/11/2023
Έναν χρόνο μετά το επιτυχημένο πρώτο bazaar βιβλίου του ΜΙΕΤ, στο κτίριο του Παλαιού Χρηματιστηρίου, ανανεώνουμε το ραντεβού μας με το αναγνωστικό κοινό.
Φέτος συμπληρώνονται 64 χρόνια από το θάνατο του Γιώργου Μπουζιάνη, και το ΜΙΕΤ θυμάται την εξαιρετική έκδοση Γιώργος Μπουζιάνης, «Γράμματα προς τον Χάινριχ Μπάρχφελντ». Το βιβλίο αυτό κυκλοφόρησε το 1989, σε συνεργασία με τους «Φίλους του Μπουζιάνη», ως ελάχιστος φόρος τιμής, με αφορμή τη συμπλήρωση τότε των 30 χρόνων από το θάνατο του μεγάλου εξπρεσιονιστή ζωγράφου. Μάλιστα, στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας του ΜΙΕΤ με τον σύλλογο «Φίλοι του Μπουζιάνη», πραγματοποιήθηκε, το ίδιο έτος (1989), έκθεση με ακουαρέλες, σχέδια και φωτογραφικό υλικό, που είχαν συγκεντρωθεί με τη φροντίδα του συλλόγου.
Από το 2011 και κάθε χρόνο, το τρίτο Σάββατο του Οκτωβρίου γιορτάζεται η Διεθνής Ημέρα Αρχαιολογίας, με στόχο να αναδειχθεί το έργο των αρχαιολόγων και η συνεισφορά της αρχαιολογίας στο κοινωνικό σύνολο. Με αφορμή τον φετινό εορτασμό, σας προτείνουμε έξι σπάνια βιβλία αρχαιολογίας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Ο Τομέας Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του ΕΙΕ ερευνά και προβάλλει όλες τις εκφάνσεις της ελληνικής αρχαιότητας, μελετώντας ιδιαίτερα θεματικές περιοχές και χρονολογικές περιόδους όπου η καθυστέρηση της έρευνας παρείχε έδαφος για θετική ελληνική συμβολή στη διεθνή σπουδή της αρχαιολογίας.
ΑΠΟ
31/10/2023
ΕΩΣ
31/10/2023
Το Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο του ΜΙΕΤ, με αφορμή την ολοκλήρωση του προγράμματος ψηφιοποίησης μέρους των τεκμηρίων που φυλάσσονται στο αρχείο του, διοργανώνει μικρή σειρά διαλέξεων με θέμα: Συλλογές σπάνιου και πολύτιμου υλικού (αρχεία, χειρόγραφα, παλαίτυπα): προκλήσεις και προοπτικές
Ο Ευγένιος Γκλάντστοουν Ο’Νηλ (16 Οκτωβρίου 1888 – 27 Νοεμβρίου 1953) ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς θεατρικούς συγγραφείς του 20ού αιώνα, με βαθιά αισθήματα για την Ελλάδα.[1] Έργα του μετέφρασε η Κατίνα Παξινού, για την οποία ο συγγραφέας είχε πει: «Είναι τόσο σπάνιο στον καιρό μας ν’ ανταμώσει κανείς στο θέατρο μια τόσο εκλεκτή και απλή γυναίκα και συνάμα μια τόσο σπουδαία καλλιτέχνιδα».
Στις 12 και 13 Οκτωβρίου 1944 έλαβε χώρα η επονομαζόμενη «Μάχη της Ηλεκτρικής», κατά την οποία εργαζόμενοι μαζί με άνδρες του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ απέτρεψαν την ανατίναξη του εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρισμού στον Άγιο Γεώργιο Κερατσινίου από τους Ναζί. Με αφορμή αυτή την επέτειο, παρουσιάζουμε, ως τεκμήριο του μήνα, ένα οκτασέλιδο έντυπο από την Ηλεκτρική Εταιρεία Αθηνών-Πειραιώς με οδηγίες και συμβουλές προς τα νοικοκυριά για εξοικονόμηση ενέργειας και φθηνότερο ρεύμα.
Στις 12 Οκτωβρίου 1944 τα γερμανικά στρατεύματα αποχωρούν από την Αθήνα και τον Πειραιά. Η μέρα αυτή σηματοδοτεί τη λήξη της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα. Σταδιακά οι Γερμανοί θα αποχωρήσουν και από την υπόλοιπη Ελλάδα. Ακολουθούν πρωτοσέλιδα εφημερίδων που περιγράφουν το κλίμα των ημερών.
Στις 7 Οκτωβρίου 1571 δύο μεγάλοι στόλοι συγκρούονται στις Εχινάδες, στην είσοδο του Πατραϊκού Κόλπου. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ναυμαχία μετά από εκείνη του Ακτίου, όπως σημειώνουν διάφοροι ιστορικοί, η τελευταία μεγάλη με κωπήλατα πλοία. Κυρίως όμως πρόκειται για μια τρομακτική σύγκρουση μεταξύ της χριστιανικής Ευρώπης και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο αντίκτυπός της στις συνειδήσεις των συγχρόνων της και των κατοπινών κατοίκων της Μεσογείου και της Ευρώπης υπήρξε μεγάλος και αποτυπώνεται σε κείμενα που κυκλοφόρησαν σχεδόν ταυτόχρονα με τα γεγονότα. Ένα τέτοιο σπουδαίο τεκμήριο βρίσκεται στις συλλογές του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου του ΜΙΕΤ.
«Δεν είναι ανάγκη να το επαναλάβει κανείς πόση ανεκτίμητη σημασία έχουν οι επιστολές ανθρώπων σημαντικών στην πολιτική ή την πνευματική ζωή, πολύτιμες μαρτυρίες του εσωτερικού τους κόσμου, που μας βοηθούν όσο τίποτ’ άλλο να κατανοήσουμε τις ιδιαίτερες πτυχές της προσωπικότητάς τους. Για τους λογοτέχνες και τους ποιητές έχουν οι επιστολές κι ένα παραπάνω θέλγητρο, πως είναι κομμάτια βγαλμένα από το χέρι τους, αν όχι τη στιγμή της πνευματικής δημιουργίας, όμως τη στιγμή της οικειότερης επαφής με πρόσωπα συγγενικά ή φιλικά».
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης ανακοινώνει την επανέναρξη των μαθημάτων Ελληνικής Παλαιογραφίας για το ακαδημαϊκό έτος 2023-24. Τα μαθήματα θα ξεκινήσουν την Πέμπτη 19 Οκτωβρίου και θα διαρκέσουν μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024.
Δέκα βιβλία από τις εκδόσεις του ΜΙΕΤ που αξίζουν μια θέση στη βιβλιοθήκη κάθε λάτρη της αρχιτεκτονικής, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αρχιτεκτονικής. Μέσα από τις σελίδες τους ο αναγνώστης θα γνωρίσει όχι μόνο την ιστορία της αρχιτεκτονικής και της πολεοδομίας στην Ελλάδα και στον δυτικό κόσμο, αλλά και θα διεισδύσει σε βαθύτερες πτυχές τους, όπως η σημειολογία και η λειτουργία των κτισμάτων ή η κοινωνικοπολιτική και ευρύτερη ιδεολογική διάσταση του αρχιτεκτονικού και πολεοδομικού σχεδιασμού.
Στόχος του εκδοτικού προγράμματος του ΜΙΕΤ, ήδη από την ίδρυσή του, ήταν η παραγωγή έργων αναφοράς, που θα αποτελούσαν όχι μόνο επωφελή αναγνώσματα, αλλά και πανεπιστημιακά βοηθήματα υψηλού επιπέδου. Στο πλαίσιο αυτό, το Ίδρυμα έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στη μετάφραση έργων κομβικής σημασίας στην ιστορία του δυτικού πολιτισμού. Με αφορμή τον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας Μετάφρασης και Διερμηνείας, σας προτείνουμε ορισμένες εκδόσεις μας που έτυχαν θερμής υποδοχής από τους κριτικούς για την ποιότητα της μετάφρασής τους.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ναυτιλίας γιορτάζεται κάθε χρόνο την τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου και έχει στόχο να αναδείξει τη σημασία της ναυτιλίας και τη συνεισφορά της στο διεθνές εμπόριο και στην παγκόσμια οικονομία. Ο εορτασμός της αποτελεί ευκαιρία για να προβάλουμε τη συμβολή της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας και των ανθρώπων του εμπορικού ναυτικού τόσο στην εμπορική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας όσο και στους αγώνες για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της. Μέσα από μια πληθώρα τίτλων που διατίθενται στο βιβλιοπωλείο μας μπορεί κανείς να ανατρέξει σε όλη τη μακροχρόνια παράδοση της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας, από τα πρώτα ταξίδια στο Αιγαίο και την κυριαρχία των Μινωιτών έως τα πρώτα ατμόπλοια και τους σύγχρονους εμπορικούς στόλους, που καθιστούν την Ελλάδα κορυφαία ναυτιλιακή δύναμη στον κόσμο.
Τιμώντας την Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού, ανατρέχουμε στην ιστορία των πρώτων αθηναϊκών τουριστικών υποδομών και ξαναθυμόμαστε το «Ξενοδοχείον της Αγγλίας», το οποίο δέσποζε δίπλα στο επιβλητικό κτίριο της Εθνικής Τράπεζας, στην πλατεία Κοτζιά. Το ξενοδοχείο διαφημιζόταν ως το μεγαλύτερο και καλύτερο της Αθήνας και λειτούργησε έως το 1875, για να ενοποιηθεί τελικά το 1899–1900 με το κεντρικό κτίριο της Εθνικής Τράπεζας.
Τα λόγια είναι φτωχά για να μιλήσει κανείς για τον ποιητή, πεζογράφο, δοκιμιογράφο, μεταφραστή και διπλωμάτη Γιώργο Σεφέρη. Με αφορμή την επέτειο του θανάτου του, επιλέξαμε οκτώ πορτρέτα του από το Φωτογραφικό Αρχείο Σεφέρη, που από το 1999 απόκειται στο ΜΙΕΤ.
ΑΠΟ
18/09/2023
ΕΩΣ
31/01/2024
Άνοιξε σήμερα για το κοινό η περιοδική έκθεση «Πώς μάθαιναν οι Έλληνες γράμματα από την Άλωση μέχρι την Επανάσταση (1453-1821)» στο παράρτημα του ΜΙΕΤ στη Θεσσαλονίκη.
18 Σεπτεμβρίου 1834. Η Αθήνα ανακηρύσσεται επισήμως πρωτεύουσα του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους, και εμείς διασχίζουμε τους δρόμους της εποχής εκείνης, με αφορμή την έρευνα της βιβλιοθήκης του ΜΙΕΤ/ΕΛΙΑ για τα παλιά ξενοδοχεία της Αθήνας από το 1830 ως το 1940.
14 ΣΕΠ 2023
Με αφορμή την εορτή της Υψώσεως του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου, ταξιδεύουμε στα Ιεροσόλυμα για να θυμηθούμε την ομώνυμη Θεολογική Σχολή του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων.
12 ΣΕΠ 2023
Ο συγγραφέας και καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Κώστας Κωστής αναλαμβάνει τη διεύθυνση του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης.
Το αναγνωστικό της Γαλάτειας Καζαντζάκη «Οι τρεις φίλοι» επιλέχτηκε ως το τεκμήριο του μήνα, με αφορμή την έναρξη της σχολικής χρονιάς.
8 ΣΕΠ 2023
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη του Αναλφαβητισμού, που τιμάται στις 8 Σεπτεμβρίου, παρουσιάζουμε υλικό και τεκμήρια από την έκθεση «Πώς μάθαιναν οι Έλληνες γράμματα. Από την Άλωση μέχρι την Επανάσταση, 1453–1821», που θα λάβει χώρα στο παράρτημα του ΜΙΕΤ στη Θεσσαλονίκη, Βίλα Καπαντζή, Βασιλίσσης Όλγας 108, από τις 18 Σεπτεμβρίου 2023 μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2024.
Η νύχτα της 6ης προς 7η Σεπτεμβρίου 1955 αποτέλεσε την αρχή του τέλους για τον ελληνισμό της Πόλης, 33 χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη του Αναλφαβητισμού, που τιμάται κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεμβρίου, επιλέξαμε και παρουσιάζουμε 10 τίτλους που συνθέτουν μια καλειδοσκοπική εικόνα για την πολύπλευρη προσφορά της ελληνικής ομογένειας της Πόλης στα γράμματα και τον πολιτισμό.
Στο αρχείο του γλύπτη Φωκίωνα Ρωκ (1891–1945) της συλλογής του ΜΙΕΤ/ΕΛΙΑ απόκειται υλικό που σχετίζεται με μια προτομή του Σατωβριάνδου (François-René de Chateaubriand, 1768–1848).
Ο Τάσος Κουκιόγλου (Πλατανότοπος Καβάλας 1946-Θεσσαλονίκη 2013) υπήρξε συντηρητής της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ από το 1970 έως τη συνταξιοδότηση του το 2006. Πέρα όμως από την ιδιότητα αυτή πάρα πολλοί άνθρωποι, συνάδελφοι του και μη, τον θυμούνται ως τον επίμονο συλλέκτη, τον άνθρωπο που με πάθος και συνέπεια συγκέντρωσε υλικό, κυρίως φωτογραφίες και αφίσες, που σχετίζονται με την ιστορία του μεγαλύτερου πανεπιστημίου της χώρας (το οποίο σε δύο χρόνια κλείνει τα 100). Ο ίδιος χρησιμοποίησε μέρος του υλικού και άφησε τη δική του μαρτυρία στο βιβλίο με τίτλο: «Το Πανεπιστημιακόν Μέγαρον. Το παλαιό κτίριο της Φιλοσοφικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από περιέργεια και αγάπη», University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2012.
Υπήρξε μία από τις πιο αινιγματικές και αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Συνδύαζε την πολιτική ιδιοφυΐα και την εξαιρετική οξύνοια με την αυταρχικότητα, τη σχολαστική προσκόλληση στις νομότυπες διαδικασίες και την έλλειψη ανεκτικότητας. Ο λόγος για τον πολιτικό Ελευθέριο Βενιζέλο, που σαν σήμερα το 1864 γεννήθηκε στις Μουρνιές Χανιών. Οι 15 εκδόσεις που ακολουθούν έχουν ως στόχο να φωτίσουν το βίο και τη δράση του μεγάλου Έλληνα πολιτικού, καλύπτοντας σημαντικά κενά της ελληνικής ιστοριογραφίας.
Η 18η Αυγούστου 1917 θεωρείται μία από τις σημαντικότερες στιγμές στη σύγχρονη ιστορία της Θεσσαλονίκης. Είναι η μέρα της πιο καταστροφικής πυρκαγιάς που γνώρισε η πόλη. Μέσα σε τριάντα δύο ώρες κατέκαψε σχεδόν τα δύο τρίτα του ιστορικού της κέντρου. Για τους Θεσσαλονικείς αποτελεί ημέρα σταθμό, καθώς υπήρξε η αφορμή για τον ανασχεδιασμό του πολεοδομικού ιστού της πόλης. Η νέα ρυμοτομία, που προέκυψε από την εφαρμογή του σχεδίου Εμπράρ, σε συνδυασμό αφενός με την ανταλλαγή των πληθυσμών, που οδήγησε στον εξελληνισμό της πόλης, και αφετέρου με την έκρηξη της ανοικοδόμησης από το 1950 και μετά, άλλαξε άρδην τη φυσιογνωμία της, διαμορφώνοντας τη σύγχρονη εικόνα της.
Μεταξύ των παλαιτύπων των συλλογών του ΙΠΑ/ΜΙΕΤ φυλάσσεται και η μετάφραση από τον Ευγένιου Βούλγαρη του Κεκραγαρίου του Ιερού Αυγουστίνου. Μια υπόθεση για μια κτητορική επιγραφή σε αυτό μας οδηγεί στη Σύρο και στο έργο των προτεσταντών μισιοναρίων. Με αφορμή την επέτειο της γέννησης του Ευγένιου Βούλγαρη (10 ή 11 Αυγούστου 1716), παρουσιάζουμε το σχετικό αντίτυπο του ΙΠΑ/ΜΙΕΤ.
Με αφορμή την έρευνα και τη μεταγραφή των κωδίκων της κωμόπολης Ποταμού (μετέπειτα Πλωμαρίου) και συγκεκριμένα του κώδικα 10, που καλύπτει την περίοδο 1840–1912 και φυλάσσεται σε μικροφίλμ στο Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης (ΙΠΑ/ΜΙΕΤ), προκύπτουν σημαντικά στοιχεία για την πλούσια οικονομική και, κυρίως, εκπαιδευτική δραστηριότητα της συγκεκριμένης κοινότητας.
Τα χρόνια που ακολούθησαν την Άλωση έως το β΄ μισό του 16ου αιώνα χαρακτηρίστηκαν από την απουσία οποιασδήποτε μορφής οργανωμένης εκπαίδευσης, σημαδεύτηκαν από πνευματική αδράνεια, έκαναν αισθητή την απαιδευσία των Ελλήνων στον υπό οθωμανική κυριαρχία ελληνικό χώρο. Για όσους Έλληνες ανησυχούσαν ακόμη για την παιδεία των ομοεθνών τους, η ανάγκη χρήσης της κοινής, δημώδους γλώσσας, ως μέσο προσέγγισης, αλλά και διαπαιδαγώγησης των πολλών, έγινε σταδιακά συνειδητή. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται ο μοναχός Αγάπιος Λάνδος ο Κρής (περ. 1595–1656/7). Με μόρφωση, ανήσυχος και ανεξάρτητος χαρακτήρας, περιηγήθηκε πολλές περιοχές της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας, όπου έδρασε ως ιεροκήρυκας, ενώ παράλληλα ανέπτυξε πλούσια συγγραφική δράση. Οδεύοντας προς τον Δεκαπενταύγουστο, με αφορμή ένα πρόσφατα ταυτισμένο παλαιό έντυπο της Συλλογής Παπακώστα στο Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο ΜΙΕΤ και μια νέα έκδοση του ΜΙΕΤ, θα αναφερθούμε στο έργο του ως ενός από τους παραγωγικότερους εκφραστές του δημώδους πεζού λόγου.
Εγκαινιάζουμε τη στήλη «Πρωτοσέλιδα» με την κήρυξη της δικτατορίας την 4η Αυγούστου 1936 από τον Μεταξά μέσα από τη Συλλογή Τύπου του ΜΙΕΤ / ΕΛΙΑ.
Η Διεθνής Ημέρα Φιλίας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 30 Ιουλίου. Φέτος, με αφορμή το Έτος Παξινού, δεν θα μπορούσε να μη γίνει μνεία σε μια φιλία που μέτρησε περισσότερα από 40 χρόνια, αυτή της Κατίνας Παξινού με τον μεγάλο συνθέτη και αρχιμουσικό Δημήτρη Μητρόπουλο.
Με αφορμή το Έτος Παξινού και την αφιερωμένη στη «Μήδεια» έκθεση του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, θυμόμαστε την πρώτη παρουσίαση της τραγωδίας του Ευριπίδη στο Φεστιβάλ Επιδαύρου (1956), με την Κατίνα Παξινού στο ρόλο της εμβληματικής ηρωίδας.
Το πρώτο ταξίδι του ανθρώπου στο φεγγάρι, όπως αποτυπώθηκε στον ελληνικό Τύπο.
19 ΙΟΥΛ 2023
Το καλοκαίρι είναι η ιδανική εποχή για να βουτήξετε στις σελίδες ενός βιβλίου. Γι’ αυτό φροντίσαμε ο φετινός κατάλογος καλοκαιρινών αναγνωσμάτων να τα έχει όλα: επιλεγμένα ιστορικά και λογοτεχνικά δοκίμια, διηγήματα, χρονογραφήματα και ηθογραφίες, θεατρικά έργα, γλαφυρές και συναρπαστικές αφηγήσεις περιηγητών. Καθίστε λοιπόν αναπαυτικά και ταξιδέψτε με οδηγό ένα βιβλίο.
18 ΙΟΥΛ 2023
ΑΠΟ
18/07/2023
ΕΩΣ
06/08/2023