Λίγα λόγια για τον Αλέξη Σολομό
Ο Αλέξης (Αλέξανδρος) Σολομός, μοναχογιός του κεφαλληνιακής καταγωγής μεταλλειολόγου μηχανικού Ιωάννη Σολομού και της συζύγου του Ασπασίας, το γένος Ηλιοπούλου, γεννήθηκε στις 26 Ιουλίου/9 Αυγούστου 1918 στην Αθήνα.
Στην τέχνη του θεάτρου μυήθηκε στα μαθητικά του χρόνια από τον Κάρολο Κουν, στο Κολλέγιο Αθηνών (απόφοιτος του Πρακτικού Λυκείου 1936). Φοίτησε στη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (1936–1940), στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου (απόφοιτος 1942), στη Βασιλική Δραματική Ακαδημία του Λονδίνου (Royal Academy of Dramatic Art 1946), στο Δραματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Yale (Division of the Arts – School of Fine Arts 1947) και στο δραματικό εργαστήριο (Dramatic Workshop of the New School for Social Research) του Έρβιν Πισκάτορ, στη Νέα Υόρκη (1948).
Στην επαγγελματική σκηνή εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1937, ως ενδυματολόγος στον «Μακμπέθ» του Σαίξπηρ (θίασος Μαρίκας Κοτοπούλη). Με την ίδια ιδιότητα συνεργάστηκε και με το Θέατρο Αθηνών του Κωστή Μπαστιά (1942). Από το 1942 ώς το 1945 εργάστηκε επίσης ως ηθοποιός (Θέατρο Αθηνών Κωστή Μπαστιά, Θέατρο Τέχνης Κάρολου Κουν, θίασος Βάσως Μανωλίδου, Αιμίλιου Βεάκη, Γιώργου Παππά και Νίκου Δενδραμή, θίασος Κατερίνας) και ως μεταφραστής. Το 1944, δύο θεατρικά έργα του παρουσιάστηκαν στην αθηναϊκή σκηνή: το «Μονοπάτι της λευτεριάς» (Ελεύθερο Θέατρο Γιώργου Παππά, σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη) και ο «Τελευταίος Ασπροκόρακας» (Θέατρο Τέχνης Κάρολου Κουν).
Στη διάρκεια της παραμονής του στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες (1946–1949) σκηνοθέτησε σπουδαστικές και επαγγελματικές θεατρικές παραγωγές, ενώ τη διετία 1965–1966 ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του θεατρικού οργανισμού Ypsilanti Greek Theatre στο Μίτσιγκαν, όπου σκηνοθέτησε την «Ορέστεια» και τους «Όρνιθες». Στην Ελλάδα, το σκηνοθετικό έργο του είχε ξεκινήσει με τους θιάσους Κώστα Μουσούρη και Βάσως Μανωλίδου – Γιώργου Παππά (1949–1950).
Από το 1950 ώς το 1992, ο Αλέξης Σολομός σκηνοθέτησε 103 παραγωγές στο Εθνικό Θέατρο, στο οποίο υπηρέτησε και δύο διευθυντικές θητείες (1980–1982, 1990–1992). Το 1964 ίδρυσε το Προσκήνιο, θίασο ρεπερτορίου που παρουσίασε 26 σκηνικές παραγωγές ώς το 1987. Στις παραστάσεις του Προσκηνίου, ο Σολομός αναλάμβανε συχνά, εκτός από τη σκηνοθεσία, και τη σκηνογραφία. Το 1975 διετέλεσε αναπληρωτής γενικός διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης.
Αλέξης Σολομός για το «Φονικό στην εκκλησιά» του Τ. Σ. Έλιοτ. Μακέτα σκηνικού (κολάζ) και σχέδια εργασίας για τις διαδοχικές μετατροπές του. Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού, 1967.
Ο Αλέξης Σολομός έγραψε θεατρικά έργα, φιλοτέχνησε σειρά θεατρικών μεταφράσεων και διασκευών, δημοσίευσε θεατρικά άρθρα και εξέδωσε μελέτες και δοκίμια για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Για το πολύπλευρο έργο του τιμήθηκε με τον Σταυρό του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος (1966), το αργυρό παράσημο της Ακαδημίας Αθηνών (1979) και το έπαθλο «Φώτος Πολίτης» (1997), ενώ αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών (1997).
Το 1952 παντρεύτηκε την Κίττη (Αικατερίνη) Σπάθη, που είχε γεννηθεί και μεγαλώσει στην Άνω Αίγυπτο και αποκλείστηκε στην Αθήνα με το ξέσπασμα του Δεύτερου Παγκόσμιου πολέμου. Τη μεταπολεμική περίοδο, χάρη στη μουσική παιδεία της και με τη βοήθεια οικογενειακών φίλων, η Κίττη Σπάθη εργάστηκε στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας, θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1965, για να μετεγκατασταθεί με τον σύζυγό της στις ΗΠΑ. Ο Αλέξης Σολομός και η Κίττη Σολομού απέκτησαν δύο κόρες, τη Νίνια (Αικατερίνη) και τη Σίση (Αλεξάνδρα). Η Κίττη Σολομού πέθανε στις 12 Ιουλίου 2012, δύο μήνες πριν από τον θάνατο του Αλέξη Σολομού (25 Σεπτεμβρίου 2012).
Η πρόσκτηση του Αρχείου στο ΜΙΕΤ/ΕΛΙΑ
Τον Οκτώβριο του 2013, οι κόρες του Αλέξη Σολομού, Αλεξάνδρα Σολομού και Νίνια Κασσαβέτη, δώρισαν το αρχείο του πατέρα τους στο ΕΛΙΑ του ΜΙΕΤ. Το δελτίο αρχειακής περιγραφής είναι αναρτημένο εδώ.
Η έκθεση-αφιέρωμα και η έκδοση του ΜΙΕΤ
Τον Δεκέμβριο του 2018, με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη γέννηση του Αλέξη Σολομού, το ΜΙΕΤ διοργάνωσε την έκθεση «Αλέξης Σολομός. Γραμμές και σχέδια», στο Βιβλιοπωλείο του Ιδρύματος στην οδό Αμερικής 13. Στην έκθεση παρουσιάστηκαν σχέδια και σκίτσα από το αρχείο του Αλέξη Σολομού, μακέτες σκηνογραφίας και κοστουμιών, βιβλία σκηνοθεσίας και άλλα έγγραφα και τεκμήρια από τη μακρόχρονη πορεία του στο θέατρο.
Με την ευκαιρία της έκθεσης κυκλοφόρησε και η ομότιτλη έκδοση του ΜΙΕΤ, επιμελημένη από την Κωνσταντίνα Σταματογιαννάκη. Η έκδοση είναι εικονογραφημένη με υλικό από το αρχείο του Αλέξη Σολομού και περιέχει χρονολόγιο της ζωής και του έργου του, κατάλογο των σκηνοθεσιών του και τέσσερα κριτικά δοκίμιά του για το θέατρο, που είχαν δημοσιευτεί το 1945 στο περιοδικό «Αγγλο–Ελληνική Επιθεώρηση».