Δωρεάν μεταφορικά και δωρεάν αντικαταβολή από 30€
Αποστολή εντός 3 ημερών

Στα άδυτα των αρχείων

Ο Κάρολος Ογλ (Charles Chaloner Ogle), νεαρός Βρετανός αρχιτέκτονας, έφτασε στην Αθήνα το 1875 και άρχισε να εργάζεται για τον Ε. Τσίλλερ. Πέρα από την επαγγελματική του απασχόληση, άρχισε να στέλνει ανταποκρίσεις στο περιοδικό «Builder» σχετικά με την ανοικοδόμηση της Αθήνας. Έναν χρόνο αργότερα, συνεπαρμένος από το πολεμικό κλίμα της εποχής, έγινε πολεμικός ανταποκριτής των «Times» του Λονδίνου.
Στις 15 Μαρτίου 1909 γεννήθηκε στο Καστελλόριζο ο Γεώργιος Ι. Μαύρος, ο οποίος, μεταξύ άλλων σπουδαίων αξιωμάτων που κατέλαβε στην πολιτική και οικονομική ζωή του τόπου, διετέλεσε Διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος κατά την περίοδο 1964–1966. Το 1966, με δική του πρωτοβουλία, ιδρύθηκε το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης. Στο Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο (ΙΠΑ) του ΜΙΕΤ φυλάσσονται δύο βιβλία-τετράδια τήρησης αντιγράφων επιστολών του εμπόρου από το Καστελλόριζο, Ιωάννη Γεωργίου Μαύρου, πατέρα του σπουδαίου πολιτικού Γεωργίου Μαύρου. Ο Ι. Μαύρος υπήρξε δραστήριος Έλληνας έμπορος, ευφυής, οργανωτικός, αποφασιστικός, με πρακτικό και διορατικό νου. Η αναδίφηση των επιστολών των δύο βιβλίων αποκαλύπτει στοιχεία, όχι μόνο για τις εμπορικές δραστηριότητες του Ι. Μαύρου, αλλά και για το γενικότερο περιβάλλον, οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό, τα εμπορικά και κοινωνικά δίκτυα, τη λειτουργία των θεσμών, την τοπική ιστορία και βέβαια την οικογενειακή ιστορία των πρωταγωνιστών. Στο ΙΠΑ/ΜΙΕΤ φυλάσσονται επίσης αντίτυπα δημοσιευμένων λόγων του Γεωργίου Μαύρου ως βουλευτή. Μέσα από αυτά διακρίνουμε το ζωηρό ενδιαφέρον του για την οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου.
Επονομάστηκε «η τελευταία Ελληνίδα θεά» και «γυναίκα-φλόγα». Όλη της η ζωή ήταν γεμάτη όνειρα, ελπίδες, αγωνίες και αγώνες. Η Μελίνα Μερκούρη ήταν μια από τις σημαντικότερες Ελληνίδες του 20ού αιώνα. Υπήρξε πολυσχιδής προσωπικότητα. Κορυφαία αγωνίστρια της Δημοκρατίας στον αγώνα κατά της χούντας (1967–1974). Σπουδαία ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, με διεθνή καριέρα και με ερμηνείες που έχουν καταγραφεί στις ιστορικές σελίδες της Έβδομης Τέχνης. Πολιτικός που σφράγισε με την παρουσία της τον πολιτισμό της Ελλάδας, αναδεικνύοντάς τον στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Πίστευε ακράδαντα ότι ο πολιτισμός είναι η βαριά βιομηχανία μας, ότι είναι ένα σοβαρό εξαγώγιμο προϊόν και ότι έχει μεγάλη σημασία και αξία η ανάδειξή του. (Πηγή: melinamercourifoundation.com)
Στο Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο του ΜΙΕΤ, μεταξύ των μουσικών χειρογράφων της συλλογής, φυλάσσεται και μια μουσική ανθολογία που τοποθετείται στα τέλη του 18ου αιώνα και περιλαμβάνει κυρίως «εξηγήσεις» ενός σημαντικού μεταβυζαντινού μουσικού, του Πέτρου Πελοποννήσιου, του επιλεγόμενου Λαμπαδάριου (ακμή 1760–1777 περ.). Στα φφ. 93v-94v καταγράφεται, με την επιγραφή «Εἰς τὸν Ἐπιτάφιον, ἦχος πλ. α΄», η μουσική απόδοση ενός από τα πιο αγαπητά τροπάρια της υμνογραφίας της Μεγάλης Εβδομάδας: «Σὲ τὸν ἀναβαλλόμενον τὸ φῶς ὥσπερ ἱμάτιον…». Το τροπάριο αυτό ακούγεται στους ναούς το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, αμέσως μετά την τελετή της Αποκαθήλωσης. Η αρχή του, δανεισμένη από τον δεύτερο στίχο του Ψαλμού 103, συνδέεται με μια έκφραση που χρησιμοποιείται στην καθημερινή μας γλώσσα: «του έψαλε τον αναβαλλόμενο». Ίσως εξαιτίας του μήκους και του ύφους του τροπαρίου η φράση συνδέθηκε με την έκφραση επιτιμητικών και δριμειών παρατηρήσεων.
O Γεώργιος Θ. Ζώρας (1908–1982), τακτικός καθηγητής, από το 1942, στην έδρα της Μεσαιωνικής και Νεότερης Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, ασχολήθηκε στις μελέτες και στο διδακτικό του έργο με πληθώρα θεμάτων της λογοτεχνικής παραγωγής που εκτείνεται από την ύστερη βυζαντινή περίοδο έως τον 20ό αιώνα.
Επ’ ευκαιρία του φετινού εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου, δεν μπορούμε παρά να ανακαλέσουμε στη μνήμη μας τη μούσα του ελληνικού θεάτρου, Κατίνα Παξινού, καθώς φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από τον θάνατό της. Όπως αναφέρει ο Κώστας Γεωργουσόπουλος στην εισαγωγή της έκδοσης «Παξινού – Μινωτής. Μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας»: «[...] η Παξινού δεν είχε μιμητές ούτε οπαδούς. Είχε μαθητές που θήτευσαν στο ιδίωμά της. Επί πενήντα περίπου χρόνια οικοδόμησε ένα υποκριτικό ύφος προσωπικό, όπου κάθε ρόλος είναι μια πτυχή και μια αποκάλυψη της ψυχικής της δεινότητας».
Η τέταρτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής προ του Πάσχα είναι αφιερωμένη στον Ιωάννη της Κλίμακος. Στη συλλογή Παλαιτύπων και Σπανίων του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου του ΜΙΕΤ φυλάσσεται ένα αντίτυπο της μετάφρασης της Κλίμακος του Ιωάννη από τον Μάξιμο Μαργούνιο, τυπωμένο στη Βενετία το 1590.
«Για να είσαι νεοελληνιστής πρέπει να έχεις το μεράκι της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Και να είναι το μεράκι αυτό πολύ έντονο, αποκλειστικό, σαν τους μεγάλους έρωτες. Πρέπει να αποδείξεις ότι γίνεσαι νεοελληνιστής από πραγματική αγάπη και αφοσίωση, και όχι επειδή δεν είσαι άξιος να κάνεις κάτι άλλο.» (Mario Vitti, περ. «Ένα», τεύχος 50, 8 Δεκεμβρίου 1988)