Περιγραφή του εργαστηρίου
Η πρακτική του ταξιδιού για προσκυνηματικούς σκοπούς συνεχίζει να αποτελεί πάγιο χαρακτηριστικό που διαπερνά τον χρόνο, τους τόπους, τα πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά πλαίσια. Ιδιαίτερος χώρος στον οποίο τα ταξίδια αυτά διαδραμάτισαν σπουδαίο ρόλο υπήρξε η Ανατολική Μεσόγειος. Σταυροδρόμι κρατών, γλωσσών, θρησκειών, πολιτισμών, το Λεβάντε χαράχτηκε από τις νοητές αλλά και υλικές γραμμές που άφηναν τα ίχνη των προσκυνητών σχηματίζοντας πολλαπλά δίκτυα και οδούς: ανθρώπων, θεσμών, οικονομίας, πολιτικής. Η εξέτασή τους αποτελεί πάντα για την έρευνα έναν προνομιακό χώρο ανάπτυξης υποθέσεων που δεν περιορίζονται στο χώρο της θρησκείας, αλλά απλώνονται καλύπτοντας τα πεδία της κοινωνικής ιστορίας, της ιστορίας των θεσμών, της ιστορίας των κειμένων, του υλικού πολιτισμού, της κοινωνικής ανθρωπολογίας, της οικονομίας, των σπουδών του φύλου. Στο workshop αυτό ερευνητές από διαφορετικούς χώρους θα εξετάσουν πτυχές του ζητήματος εστιάζοντας στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου την περίοδο από τον 17ο ως τον 19ο αιώνα. Αντικείμενα των παρουσιάσεων θα αποτελέσουν οι κοινωνικές όψεις του ταξιδιού, οι διαθρησκευτικές και διομολογιακές οπτικές, οι έμφυλες στάσεις, οι οικονομικές και θεσμικές δυναμικές, οι απο-τα-κάτω στάσεις, συνήθειες και αντιλήψεις, οι κειμενικοί ‘χώροι’ που διαμορφώνονται στα χειρόγραφα βιβλία, οι υλικές πραγματικότητες, οι γεωγραφικές διαστάσεις. Όλες αυτές οι πλευρές θα εξεταστούν μέσα από την οπτική των αρχειακών τεκμηρίων, των μαρτυριών των χειρογράφων και των εντύπων.
Πρόγραμμα
17.00-17.10 Σταύρος Γριμάνης (ΙΠΑ/ΜΙΕΤ): Καλωσόρισμα-Εισαγωγή
17.10-18.15 Α. Συνεδρία: Τοπικότητες του προσκυνήματος. Συντονιστής: Σταμάτης Ζωχιός
17.10-17.25 Νίκος Χρυσίδης (Southern Connecticut State University), Προσκυνήτριες από τη Ρωσική Αυτοκρατορία στην Ιερουσαλήμ (τέλη 19ου)
17.25-17.40 Λεωνή Θανασούλα (Πανεπιστήμιο Αιγαίου), Χαρακτηριστικά και μεταβολές του προσκυνήματος στην Ιερά Μονή Προυσού
17.40-17.55 Γιάννης Καραχρήστος (ΚΕΕΛ/Ακαδημία Αθηνών), Το χατζηλίκι στη Μικρά Ασία, 16ος-αρχές 20ού αιώνα: Διερευνώντας τις πολλαπλές διαστάσεις των προσκυνηματικών ταξιδιών
17.55-18.15 Συζήτηση
18.15-18.30 Διάλειμμα για καφέ
18.30-19.15 Β΄ Συνεδρία: Τροπικότητες του προσκυνήματος. Συντονιστής: Γιάννης Καραχρήστος
18.30-18.45 Σταμάτης Ζωχιός (ΚΕΕΛ/Ακαδημία Αθηνών), Οράματα, ιεροφάνειες και θαυματουργές εικόνες: οι προσκυνηματικές πρακτικές υπό το πρίσμα της λαϊκής ορθοδοξίας
18.45-19.00 Μαρία Λίτινα (ΙΠΑ/ΜΙΕΤ), Προσπάθειες ίδρυσης ξενώνα για Βούλγαρους προσκυνητές στα Ιεροσόλυμα (1870-1950)
19.00-19.15 Βενετία Χατζοπούλου (ΙΠΑ/ΜΙΕΤ), Ἀκούσατε πάντες οἱ εὐσεβεῖς χριστιανοί, ἄνδρες τε καὶ γυναῖκες: Προσκυνητάρια ή οδοιπορικά των Αγίων Τόπων. Η μαρτυρία των χειρόγραφων πηγών
19.15-19.40 Κεντρική ομιλία: Αγαμέμνων Τσελίκας (τ. Προϊστάμενος ΙΠΑ/ΜΙΕΤ), Το προσκύνημα στους Αγίους Τόπους μέσα από το Αρχείο του Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων
19.40-20.00 Συζήτηση
Επιθυμητή η δήλωση συμμετοχής
Οι συμμετέχοντες/ουσες του εργαστηρίου θα λάβουν βεβαίωση συμμετοχής.
Για πληροφορίες σχετικά με το εργαστήριο μπορείτε να επικοινωνήσετε στο 210 32 21 337 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση ipamiet@otenet.gr