Νέο ωράριο βιβλιοπωλείων: 📅 Δευτέρα, Τετάρτη, Σάββατο: 09:30 - 15:30 📅 Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 09:30 - 18:00
Δωρεάν μεταφορικά από 45€
Αποστολή εντός 3 ημερών

Ευγένιος Ο’Νηλ – Κατίνα Παξινού – Αλέξης Μινωτής: μια φιλία του πνεύματος

Στα άδυτα των αρχείων
Ευγένιος Ο’Νηλ –  Κατίνα Παξινού –  Αλέξης Μινωτής: μια φιλία του πνεύματος

Ο Ευγένιος Γκλάντστοουν Ο’Νηλ (16 Οκτωβρίου 1888 – 27 Νοεμβρίου 1953) ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς θεατρικούς συγγραφείς του 20ού αιώνα, με βαθιά αισθήματα για την Ελλάδα.[1] Έργα του μετέφρασε η Κατίνα Παξινού, για την οποία ο συγγραφέας είχε πει: «Είναι τόσο σπάνιο στον καιρό μας ν’ ανταμώσει κανείς στο θέατρο μια τόσο εκλεκτή και απλή γυναίκα και συνάμα μια τόσο σπουδαία καλλιτέχνιδα».

Η πρώτη επαφή του Αλέξη Μινωτή και της Κατίνας Παξινού με τον θεατρικό συγγραφέα έγινε μέσα από τη μελέτη του έργου του, και πιο συγκεκριμένα το καλοκαίρι του 1930, που ανέβασαν το έργο Πόθοι κάτω από τις λεύκες, σε μετάφραση και σκηνοθεσία δική τους. Το 1932–33 θα μεταφράσουν και θα παίξουν ένα ακόμη έργο του, την Άννα Κρίστι, και αργότερα το Πέρα απ’ τον ορίζοντα.

evgenios-o-nil-1
Αλέξης Μινωτής (Ματ), Κατίνα Παξινού (Άννα Κρίστι), Αιμίλιος Βεάκης (Κρις) στην «Άννα Κρίστι», Αθήνα, 1932. Αρχείο Τάσου Μελετόπουλου
evgenios-o-nil-6
Κατίνα Παξινού (Ρουθ Άτκινς), Αλέξης Μινωτής (Ρόμπερτ Μάγιο) στο «Πέρα απ’ τον ορίζοντα», Αθήνα, 1939. Αρχείο Παξινού–Μινωτή
evgenios-o-nil-1
evgenios-o-nil-6

Χρόνια αργότερα, το 1947, ο ίδιος ο συγγραφέας, έχοντας θαυμάσει την ερμηνεία της Παξινού σε άλλες ταινίες, θα την επιλέξει για το ρόλο της Christine Manon στην κινηματογραφική διασκευή του έργου του Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα. Αυτή θα είναι και η συγκυρία που θα τους επιτρέψει να γνωριστούν και να ξεκινήσει η μεταξύ τους φιλία, που θα διαρκέσει μέχρι το θάνατο του συγγραφέα.

 

Η Παξινού και ο Μινωτής άλλοτε θα αλληλογραφούν και άλλες φορές θα συναντιούνται με τον Ο’Νηλ, συζητώντας για το έργο, τα όνειρα και τα σχέδιά του. Θα έχουν την ευκαιρία να ακούσουν αποσπάσματα από το αυτοβιογραφικό του έργο Το ταξίδι μακριάς μέρας μέσα στη νύχτα, έργο άγνωστο ακόμη και στους πιο κοντινούς του ανθρώπους, για το οποίο θα δώσει εντολή να έρθει στο φως 25 χρόνια μετά το θάνατό του.

Το 1965 θα υποδυθούν τους τραγικούς ήρωες στο έργο αυτό, τηρώντας ίσως με αυτόν τον τρόπο μια σιωπηλή υπόσχεση προς τον φίλο τους.

 

evgenios-o-nil-3
Κώστας Καστανάς (Έντμοντ), Κατίνα Παξινού (Μαίρη Τάυρον), Αλέξης Μινωτής (Τζαίημς Τάυρον) στο «Ταξίδι μακριάς ημέρας μέσα στη νύχτα», Αθήνα, 1967. Αρχείο Παξινού–Μινωτή
evgenios-o-nil-2
Κώστας Καστανάς (Έντμοντ), Κώστας Μεσάρης (Τζέημυ), Κατίνα Παξινού (Μαίρη Τάυρον), Αλέξης Μινωτής (Τζαίημς Τάυρον) στο «Ταξίδι μακριάς ημέρας μέσα στη νύχτα», Θεσσαλονίκη, 1968. Αρχείο Παξινού–Μινωτή
evgenios-o-nil-4
Κώστας Μεσάρης (Τζαίημυ), Κατίνα Παξινού (Μαίρη Τάυρον), Αλέξης Μινωτής (Τζαίημς Τάυρον) στο «Ταξίδι μακριάς ημέρας μέσα στη νύχτα», Θεσσαλονίκη, 1968. Αρχείο Παξινού–Μινωτή
evgenios-o-nil-3
evgenios-o-nil-2
evgenios-o-nil-4
Φωτογραφία τίτλου: Σκίτσο της Έλλης Σολομωνίδου-Μπαλάνου από το Ταξίδι μακριάς μέρας μέσα στη νύχτα, το 1965 στο Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή. Τα εικονιζόμενα πρόσωπα είναι η Παξινού, ο Μινωτής, ο Δημήτρης Χορν και ο Πέτρος Φυσσούν.

 

 

[1] Αλέξης Μινωτής, «Ο Ευγένιος Ο’Νηλ όπως τον γνώρισα», στο Μακρινές φιλίες, Αθήνα: Κάκτος, 1981, 27: «“Τον άνθρωπο τον ανακάλυψαν οι Έλληνες”, μου λέει [ο Ευγένιος Ο’Νηλ], “ο Όμηρος και ο Αισχύλος· και το τι αληθινά είναι ευτυχία στον άνθρωπο οι Έλληνες πάλι μας το έδειξαν με την τέχνη τους· και πρώτα απ’ όλα με την τραγωδία. Οι αρχαίοι Έλληνες θεμελίωσαν το εξυψωτικό στοιχείο της τραγωδίας· μ’ αυτό επεχείρησαν και στέριωσαν μια βαθύτερη κατανόηση της ζωής”».

 

 

Πηγή: Αλέξης Μινωτής, Μακρινές Φιλίες, Αθήνα: Κάκτος, 1981.