28.10.40. Δευτέρα
Ήταν 5 η ώρα όταν ο αξ/κός της επιφυλακής μας ξύπνησε και βιαστικός μας είπε να ντυθούμε γρήγορα. Από την πρώτη στιγμή καταλάβαμε ότι κάτι το σοβαρό θα συμβαίνη. Σε λίγο όλο το σύν/μα ήταν στο πόδι και αργότερα ήλθε κάποιος συνάδελφος που με τη φημερίδα στο χέρι μας ανήγγειλε ότι η Ιταλία εκήρυξε τον πόλεμο της Ελλάδος.
Υποδεχτήκαμε το νέο μ’ έναν ακράτητο ενθουσιασμό και περισσότερο οι νεοσύλλεκτοι, οι οποίοι δεν μπορούσαν να κρύψουν τη χαρά τους, λες και ανυπόμονα περίμεναν αυτή τη στιγμή για να δράσουν. Στις 61/2 οι σάλπιγγες των συν/των εσήμαναν συναγερμό και σε λίγο ο διοικητής μας, με την ψυχραιμία που τον διέκρινε πάντα, περιήλθε το στρατόπεδο και έδωσε τις πρώτες διαταγές. Συνταχθήκαμε αμέσως και εγκατασταθήκαμε στο πεδίον ασκήσεων, μέσα στα χαρακώματα. Μας υπενθύμισαν μερικές βασικές θεωρίες και διαλυθήκαμε. Οι σειρήνες της πόλεως μας υπενθύμιζαν κάθε τόσο τη σκληρή πραγματικότητα, της οποίας τόσο απρόοπτα πέσαμε θύματα. Κατά τις 101/2 είδαμε σε αρκετό ύψος ένα μικρό σμήνος αεροπλάνων και σε μια στιγμή αντήχησαν από τα γύρω υψώματα συνεχείς οι εκπυρσοκροτήσεις των αντιαεροπορικών.
1940- “Με το χαμόγελο στα χείλι φεύγουν οι στρατευμένοι στρατιώτες μας για το Αλβανικό μέτωπο”. Αρχεία ΜΙΕΤ-ΕΛΙΑ
[…] Ξεκινήσαμε για το Χαϊδάρι. Ήταν αδύνατο να μείνη κανείς ασυγκίνητος από το θέαμα που συναντούσαμε. Στο άκουσμα της σάλπιγγας, που διαρκώς εσήμαινε «φανταράκια στο καλό», οι δρόμοι, πόρτες, παράθυρα και κάθε μαγαζί γέμιζαν αυτομάτως από ενθουσιώδεις διαδηλωτές που μας απηύθυναν κάθε λόγο βγαλμένο από τα βάθη της ψυχής τους. Πολλές γυναίκες και κορίτσια δεν [μπορούσαν] να κρατήσουν τα δάκρυά τους.
1940. -“Με το χαμόγελο στα χείλι αναχωρούν με εφόδια και ενισχείσεις για την πρώτη γραμμή στο Αλβανικό μέτωπο”. Αρχεία ΜΙΕΤ-ΕΛΙΑ
Χωρίς να το καταλάβωμε καλά-καλά φτάσαμε στο Χαϊδάρι και κατασκηνώσαμε σ’ ένα δάσος. Το υπόλοιπο της ημέρας το περάσαμε σ’ ένα μεγάλο αγρόκτημα εκεί κοντά με μια ωραία έπαυλι, στην οποία και εγκατεστάθησαν τα γραφεία και οι αποθήκες του συν/τος.
29.10.40
Όλη η ημέρα πέρασε με την προσέλευσι των εφέδρων. Διαρκώς έρχονται αυτοκίνητα γεμάτα από ενθουσιώδεις διαδηλωτάς για να ντυθούν. Τα νέα από το μέτωπο ήσαν ευχάριστα. Οι Ιταλοί απωθούνται διαρκώς στην Αλβανία και οι αεροπορικές τους επιδρομές αποτυγχάνουν. Η Αγγλία και η Αμερική παρέχουν διαρκώς διαβεβαιώσεις ότι θα μας βοηθήσουν, και όλοι οι ευρωπαϊκοί λαοί εκφράζονται συμπαθώς για το Έθνος και τον αγώνα μας.
Εκείνο που μας λύπησε όλους κατάκαρδα ήταν η είδησις του βομβαρδισμού της Πάτρας, από [τον οποίο] τα θύματα υπολογίζονται σε 300 νεκρούς και άλλους τόσους τραυματίες.
27.11.40. Τετάρτη
Σήμερα μόλις μου μένει διαθέσιμη ώρα για να συμπληρώσω συνοπτικά τις περασμένες μέρες. Στο ξεκίνημά μας, την Κυριακή, ανεβαίνομε διαρκώς ανήφορο που συνεχίζεται ακόμη, αφού λίγο πριν περάσαμε για αρκετά χιλιόμετρα κατηφοριά. Όλα τα ζώα είχαν ξεψυχήσει κυριολεκτικά και η μόνη τους παρηγοριά είναι οι αναπαύσεις μας.
1940 “ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΙΤΑΛΙΑΣ. Εξώρμησις για κατάλιψις θέσεων από τους έλληνας στρατιώτες στα Αλβανικά βουνά”. Αρχεία ΜΙΕΤ-ΕΛΙΑ
Την Κυριακή, βράδυ πιά, σταματήσαμε στο 61ο χιλιόμ. από την Καλαμπάκα. Το κρύο γίνεται ανυπόφορο. Όλοι περπατάμε μέσ’ στις λάσπες για να ζεσταθούν λίγο τα πόδια μας. Έμεινα με τον Βατόπουλο, το σύνδεσμο του όρχου, μέσα στη σούστα μου, αλλά όλη τη νύχτα πούντιασα από το κρύο. Σηκώθηκα με ένα γερό συνάχι. Τη Δευτέρα, επειδή η ανηφοριά ήταν συνεχής και μεγάλη, ελαττώθηκε η πορεία μας σε 16 χιλιόμ. Ο καιρός διαρκώς μας απειλεί με βροχή και το κρύο γίνεται δυνατώτερο. Προχωρούμε πάντοτε στις ατέλειωτες κορδέλες που μας φέρνουν σε μεγάλο ύψος, περίπου 1600 μέτρα. Τίποτα πια δεν διακρίνομε γύρω μας εκτός από τα χιονισμένα έλατα. Δεν είχα ξαναδεί χιόνι σε τόση έκτασι και το θέαμα σαν σύνολο το βρήκα υπέροχο. Δυστυχώς η καταχνιά ήταν τόση που η ορατότης έφτασε στο ελάχιστο.
Αλβανικό μέτωπο. Αρχεία ΜΙΕΤ-ΕΛΙΑ
29.10.40. Κυριακή
Όλη την ημέρα είχαμε επισκέψεις αεροπλάνων. Το πρωί τρία αεροπλάνα αφού γύριζαν αρκετή ώρα από πάνω μας έριξαν καμιά δεκαριά βόμβες, και όλες έπεσαν πάνω στο χωριό. Τραυματίστηκαν τρία παιδιά και πολλοί δικοί μας στρατιώτες εκινδύνευσαν που είχαν ανεβεί για νερό. Εγώ δεν πρόφθασα να βγω από το θάλαμο και εκεί έμεινα μέχρι τέλους του συναγερμού. Είχα την ψυχραιμία να τα παρακολουθήσω με το μάτι και άκουσα το τρομερό σφύριγμα της βόμβας που έκανε όταν έπεφτε και γέμισα φρίκη. Τρυπώσαμε με μερικούς χωροφύλακες σε μια γωνία του θαλάμου και περιμέναμε το μοιραίο με την υπόκρουσι της επικλήσεως που έκανε κάποιος στη… μαμά του. Το απόγευμα είχαμε αρκετούς συναγερμούς· σ᾿ έναν απ’ αυτούς, τρία αεροπλάνα μας πλησίασαν και με κατακόρυφες πτήσεις κατέβηκαν πολύ χαμηλά, τόσο που πολλοί είδαν τους πιλότους καθαρά. Έριξαν μερικές βόμβες και έκτος από μια που εξερράγη στο ποτάμι που ποτίζαμε όλες οι άλλες δεν εξερράγησαν. Ήμουν σ’ ένα χαράκωμα και τα παρακολουθούσα να τριγυρίζουν για αρκετή ώρα πάνω στα κεφάλια μας σε χαμηλό ύψος και να κάνουν τέτοιους λιγμούς λες και έκαναν θεαματικές άσκήσεις· σε μια στιγμή ακούσαμε και το οπλοπολυβόλο να μας βάλλη και τα βλήματα σφύριξαν για λίγο στ’ αυτιά μας. Μας χάρισαν έτσι τραγικές στιγμές και μας εγκατέλειψαν για να μας επισκεφθούν άλλοτε, ίσως με πιο άγριες διαθέσεις.
Στρατιώτης τραυματισμένος. Αρχεία ΜΙΕΤ-ΕΛΙΑ
20.4.41. Άγιο Πάσχα
Η ψυχική μας κούρασι της περασμένης μέρα μας έκανε να αποκοιμηθούμε αμέσως, χωρίς όμως να τα καταφέρωμε ν΄αδιαφορήσωμε στο τσουχτερό κρύο της νύχτας. Ξυπνούσαμε κάθε τόσο και άδικα σκεπάζαμε με τα λίγα άχυρα που υπήρχαν τα παγωμένα πόδια μας. Σηκωθήκαμε πολύ νωρίς όταν ακούσαμε άγριους βομβαρδισμούς προς το Καλπάκι. Βιαστικά πήρα τα σακίδιά μας τραβήξαμε προς το βουνό. Φτάσαμε πάνω και σε μια χαράδρα με πολύ αγκομαχητό όταν πια είχε ξεμυτίσει ο ήλιος σε κάποιο αντικρινό βουνό. Ψάξαμε, βρήκαμε κάποιο μέρος που το νομίζαμε σχετικά ασφαλισμένο και ήμαστε εν
επιφυλακή για το σημερινό αγώνα. Γύρω μας άλλοι στρατιώτες είχαν κάνει το ίδιο με μας πολύ νωρίτερα· άλλοι πάλι ανηφόριζαν προς το μέρος μας· μερικοί μεταγωγικοί είχαν άφήσει τα ζώα τους στην είσοδο της χαράδρας, και φωνές αντηχούσαν από παντού για να τα πάρουνε σε άλλο μέρος πιο μακρινό· μάταια όμως, καί όπως είχε προβλεφθεί, τα ζώα έγιναν ο στόχος των αεροπορικών επιδρομών που άρχισαν σε λίγο άγριες. Λίγο πιο κάτω μας πέσανε οι πρώτες βόμβες και τα χώματα ήρθαν πάνω μας. Ακολούθησε πολυβολισμός σ᾿ όλη τη γύρω έκτασι και αυτό το πανδαιμόνιο συνεχίστηκε μέχρι το μεσημέρι. Η ευχή ήταν πότε θα τελειώση η μέρα που θα έδινε ένα όλων μας προσωρινό τέλος στο μαρτύριό μας· έγινε όμως κάτι άλλο· σύννεφα βαριά σκεπάσανε σε λίγο τον ουρανό και άρχισε να βρέχη δυνατά. Ξανασάναμε που δόθηκε μια τόσο απρόβλεπτη λύσι, αλλά για λίγο, γιατί δεν πέρασε πολλή ώρα.
Κατεστραμμένο κτίριο από βομβαρδισμό. Αρχεία ΜΙΕΤ-ΕΛΙΑ
Περισσότερα για το βιβλίο εδώ