Ο Ακάθιστος ύμνος ή Χαιρετισμοί ή Είκοσι τέσσερις οίκοι της Θεοτόκου είναι ένα υμνογραφικό ποίημα, το οποίο αποτελεί τον πυρήνα της ακολουθίας που τελείται τις Παρασκευές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής προ του Πάσχα στους ελληνορθόδοξους ναούς. Αφιερωμένο στην Παναγία, θεωρείται αριστούργημα της βυζαντινής υμνογραφίας. Όπως υποδηλώνει το πρώτο Προοίμιό του («Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς…»), αρχικά πρέπει να συνδεόταν με κάποια θεομητορική εορτή της Εκκλησίας. Ωστόσο, μετέπειτα —πιθανόν κατά τον 7ο αιώνα— συνδέθηκε με ιστορικό γεγονός που αφορούσε την προστασία της Κωνσταντινούπολης από εχθρική πολιορκία, οπότε μετακινήθηκε στο λειτουργικό ημερολόγιο, ενώ παράλληλα προστέθηκε το πασίγνωστο δεύτερο προοίμιό του («Τῆ ὑπερμάχῳ στρατηγῶ»).
Ο δημιουργός του παραμένει μυστήριο για την έρευνα, αν και κατά καιρούς ερευνητές συσχέτισαν το ποίημα με διαφόρους γνωστούς υμνογράφους, όπως ο Ρωμανός ο Μελωδός, ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γερμανός ή ο Κοσμάς ο Μελωδός.
Σήμερα, το πολύ όμορφο ποίημα, συνοδευόμενο από έναν κανόνα (υμνογραφικό είδος), του οποίου οι ειρμοί αποδίδονται στον Ιωάννη Δαμασκηνό και τα τροπάρια στον Ιωσήφ τον Υμνογράφο, αποτελεί ένα από τα πιο αγαπητά λειτουργικά κείμενα για τους ελληνορθόδοξους, και οι Παρασκευές κατά τις οποίες ψάλλεται στους ναούς συγκεντρώνουν πλήθη πιστών για να το ακούσουν.
ΙΠΑ / ΜΙΕΤ, χειρόγραφα, 72, φ. 287
Στο Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο του ΜΙΕΤ φυλάσσεται χειρόγραφο του 18ου αιώνα (ΙΠΑ/ΜΙΕΤ, χφ. 72) που περιέχει συλλογή ευχών για χρήση από τους πιστούς. Κάποιος κατοπινός κτήτορας, όπως διαπιστώνεται από τη διατάραξη της παλαιάς αρίθμησης των φύλλων, πρόσθεσε και τους Χαιρετισμούς στη Θεοτόκο.
Η στάχωση. ΙΠΑ / ΜΙΕΤ, χειρόγραφα, 72
Το περίτεχνο επίτιτλο κόσμημα με χρυσά και έγχρωμα μοτίβα καθώς και το περίτεχνα διακοσμημένο πρωτόγραμμα δεν απαντούν σε άλλα σημεία του κώδικα.
Είναι ενδιαφέρον ότι ακριβώς πριν από τους Χαιρετισμούς τοποθετήθηκε ένα φύλλο με έντυπη εικόνα της Παναγίας, η οποία πιθανόν προϋπήρχε στο χειρόγραφο, αλλά σε άλλη θέση. Η εικόνα αποτελεί την προμετωπίδα μιας έκδοσης του 1751, απ’ όπου και αποσπάστηκε. Πρόκειται πολύ πιθανά για το βιβλίο: H περιγραφή της σεβασμίας, και βασιλικής Μονής του Κύκκου, : ήτοι διήγησις περί της εν Κύπρω αποκομίσεως, Της Θαυματουργού αγίας Εικόνος της Υπεραγίας Θεοτόκου της λεγομένης Κυκκιοτίσσης, Νυν πρώτον τύποις εκδοθείσα, σπουδή μεν και προτροπή των εν τη αυτή Μονή Πατέρων, και Γερόντων της Συνάξεως, Εις ευεργεσίαν δε και ωφέλειαν των Ορθοδόξων Χριστιανών. Ενετίησι, Παρά Αντωνίω τω Βόρτολι., 1751. Η έκδοση της Περιγραφής της Μονής του Κύκκου στην Κύπρο αποσκοπούσε στη συλλογή χρημάτων για αρωγή της μονής μετά την πρόσφατη καταστροφή από πυρκαγιά. Η εικόνα, χαραγμένη σε βενετσιάνικο εργαστήριο, απεικονίζει την ομώνυμη εικόνα της Παναγίας του Κύκκου, της Ελεούσας (όπως επιγράφεται), με την προς τα αριστερά για τον θεατή στροφή της Θεοτόκου και τη θέση του Ιησού στην αγκαλιά της Μητέρας Του.
