Δωρεάν μεταφορικά από 45€
Αποστολή εντός 3 ημερών
Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα

Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα

Συνέκδοση με το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

ΜΟΡΦΗ
Χαρτόδετο
Άμεσα διαθέσιμο
ΤΙΜΗ
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ
45,00€
ΜΙΕΤ
31,50€
Προσθήκη στα αγαπημένα
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Από πότε και για ποιους λόγους άρχισαν να χρησιμοποιούνται συστηματικά στον γραπτό λόγο γλωσσικές ποικιλίες κοντά στις καθομιλούμενες στη θέση των λεγόμενων «ιερών» γλωσσών (αρχαία ελληνική, λατινική, βιβλική εβραϊκή); Τόσο στον ευρωπαϊκό όσο και στον ελληνόφωνο χώρο, δείγματα χρήσης «κοινής» γλώσσας στην ποίηση και σε διοικητικά έγγραφα υπάρχουν ήδη από τη μεσαιωνική περίοδο. Ωστόσο, η συγγραφή πεζών κειμένων σε δημώδη γλώσσα πυκνώνει στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα, στο πλαίσιο του φαινομένου που έχει χαρακτηριστεί ως «πρώτη οικογλωσσική επανάσταση» στην Ευρώπη. Πράγματι, και στον ελληνόφωνο χώρο την ίδια περίοδο, ο αριθμός και το ειδολογικό εύρος των πεζών κειμένων σε δημώδη, που κυκλοφορούν έντυπα ή χειρόγραφα, είναι χωρίς προηγούμενο. Ο τόμος επιχειρεί να χαρτογραφήσει για πρώτη φορά το φαινόμενο, συγκεντρώνοντας και παρουσιάζοντας σε 11 θεματικές κατηγορίες 250 αποσπάσματα πεζών κειμένων, δημοσιευμένων και αδημοσίευτων, που αποτυπώνουν χρήσεις της δημώδους ελληνικής κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα. Συγχρόνως επιδιώκει να αναδείξει το ιστορικοπολιτισμικό υπόβαθρο, τις συγγραφικές προθέσεις, την πρωτότυπη και μεταφρασμένη παραγωγή έργων θεολογικής και θύραθεν πεζογραφίας για ένα συνεχώς αυξανόμενο ελληνόγλωσσο κοινό αναγνωστών/ακροατών, καθώς και τους γλωσσικούς πειραματισμούς για τη διαμόρφωση ενός λειτουργικού γραπτού οργάνου σε συνάφεια με τις καθομιλούμενες ποικιλίες. Το συνολικό εγχείρημα φιλοδοξεί να συμβάλει στην καλύτερη διερεύνηση μιας σχετικά άγνωστης εποχής, που όμως έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της δημώδους γλώσσας και γραμματείας.

ISBN
978-960-250-798-8
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
16.5 x 23 εκ.
ΓΛΩΣΣΑ
ελληνικά
ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ
01/05/2023
ΤΡΕΧΟΥΣΑ ΕΚΔΟΣΗ
01/05/2023
ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΙΕΤ
016009
ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΕΛΙΔΩΝ
761
Βιβλιοκρισίες
Video
Σχετικά Άρθρα

[...] ένα εξαιρετικό βιβλίο που ανοίγει νέους ορίζοντες στην έρευνα, ένα βιβλίο τόσο ωφέλιμο όσο και τερπνό στο διάβασμα.

[...] ένας άθλος στην εκπόνηση, τις εκδοτικές επιλογές και την οργάνωση του υλικού — αλλά κι ένας άθλος τυπογραφικός.

«Το βιβλίο αυτό αποτελεί τον καρπό ενός σπουδαίου μακρόπνοου και απαιτητικού εγχειρήματος»

To Top 10 της σύνταξης. Τα δέκα καλύτερα βιβλία της χρονιάς όπως προκύπτουν από τις κριτικές της εκδοτικής ομάδας του ενθέτου «Βιβλία».

«H έκδοση έχει τη "γεύση" μιας φιλολογικής παράδοσης που κατάγεται από τον Πολίτη και συνδυάζει το ενδιαφέρον για την ιστορία της νεοελληνικής γραμματείας, τη γλώσσα, την παλαιογραφία και την εκδοτική. Τα κείμενα εκδίδονται με ομογενοποιημένη και απλοποιημένη ορθογραφία ακολουθώντας τα σημερινά δεδομένα και σε μονοτονικό σύστημα, πράγμα που τα καθιστά οικειότερα στην ανάγνωση, και επομένως πιο προσιτά στο κοινό της εποχής μας, με μια κατατοπιστική εισαγωγή η οποία λαμβάνει υπόψη της τις σύγχρονες θεωρητικές αναζητήσεις.»

video image

Βιβλιοβούλιο: Καλεσμένη η Καθηγήτρια Γλωσσολογίας Ελένη Καραντζόλα

Με αφορμή την έκδοση, από τις εκδόσεις του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης, του βιβλίου των Ελένης Κακουλίδη-Πάνου, Ελένης Καραντζόλα, Κατερίνας Τικτοπούλου «Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα», η Ελένη Καραντζόλα συνομιλεί με τον Μανώλη Πι¬μπλή για τις πολύχρονες έρευνες προς αναζήτηση των πρώτων ελληνικών πεζών κειμένων σε δημώδη γλώσσα, που εντοπίζονται στα τέλη του 15ου και, κυρίως, κατά τον 16ο αιώνα.

video image

Παρουσίαση βιβλίου του Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα

video image

Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα

Η Κατερίνα Τικτοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ, μιλάει για το βιβλίο «Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις του ΜΙΕΤ σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Ο τόμος, καρπός πολύχρονης επιστημονικής έρευνας, των Ελένη Κακουλίδη-Πάνου, Ελένη Καραντζόλα και Κατερίνα Τικτοπούλου, φιλοδοξεί να συμβάλει στη συζήτηση για τον 16ο αιώνα και στην κατανόηση ευρύτερα της διαμόρφωσης της δημώδους γλώσσας και γραμματείας.

Λαϊκά έντυπα αναγνώσματα τον 16ο αιώνα και η στροφή προς το ελληνικό αναγνωστικό κοινό: Βοκάκιος σε γλώσσα νεοελληνική (1529)

Τα πρώτα ελληνικά βιβλία που τυπώθηκαν στη Δύση τον 15ο αιώνα απευθύνονταν πρωτίστως στους Δυτικούς λογίους: γραμματικές, μέθοδοι εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας, λεξικά, έργα της αρχαίας γραμματείας, γι’ αυτούς που ήθελαν να προσεγγίσουν την ελληνική γραπτή παράδοση μέσω των πρωτότυπων κειμένων και όχι μόνο από τις λατινικές τους μεταφράσεις, όπως ευρύτατα συνηθιζόταν τότε. Σύντομα όμως εγκαινιάζεται μια στροφή προς το ελληνικό αναγνωστικό κοινό, τόσο προς τους Έλληνες πρόσφυγες που κατέφυγαν στην ιταλική χερσόνησο μετά την Άλωση, όσο και προς τους Έλληνες της Ανατολής. Με τη ματιά στραμμένη στον ελληνικό πληθυσμό, άρχισαν να τυπώνουν βιβλία θρησκευτικά, για την κάλυψη λειτουργικών, παιδευτικών και ψυχωφελών αναγκών, αλλά και τα πρώτα λογοτεχνικά αναγνώσματα σε δημώδη γλώσσα, που αποτελούσαν είτε διασκευές αρχαιοελληνικών και βυζαντινών έργων είτε μεταφράσεις δυτικών λογοτεχνημάτων. Στην τελευταία αυτή κατηγορία ανήκει το έργο Θησέος και Γάμοι της Αιμίλιας, που αποτελεί την πρώτη νεοελληνική μετάφραση της Θησηίδας του Ιταλού ποιητή Βοκάκιου. Δημοσιεύτηκε το 1529 στη Βενετία, σε μία περίοδο ακμής της λογοτεχνικής χρήσης της καθομιλούμενης γλώσσας στην Ιταλία, ως προϊόν σύμπραξης Ελλήνων λογίων και Ιταλών τυπογράφων. Ένα νέο αντίτυπο της σπάνιας αυτής έκδοσης περιλαμβάνεται στη Βιβλιοθήκη του ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ, στην οποία εντάχθηκε μέσω δωρεάς εντύπων του ιστορικού της νέας ελληνικής λογοτεχνίας Ηλία Π. Βουτιερίδη.

«Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα» – Παρουσίαση του βιβλίου στην Κομοτηνή

Το Εργαστήριο Γλωσσολογίας +ΜόρΦωΣη σε συνεργασία με το Εργαστήρι Βυζαντινής Δημώδους και Μεταβυζαντινής/Πρώιμης Νεοελληνικής Γραμματείας Hans & Niki Eideneier του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του Δ.Π.Θ. διοργανώνουν εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου «Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα» των Ε. Κακουλίδη-Πάνου, Ε. Καραντζόλα και Κ. Τικτοπούλου (έκδ. ΜΙΕΤ, σε συνεργασία µε το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας)

«Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα» – Παρουσίαση του βιβλίου στη Ρόδο

Το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, σε συνεργασία µε τη Διεύθυνση ΔΟΠΑΡ Δήμου Ρόδου διοργανώνουν εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου «Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα» των Ε. Κακουλίδη-Πάνου, Ε. Καραντζόλα και Κατερίνα Τικτοπούλου (έκδ. ΜΙΕΤ, σε συνεργασία µε το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας)

Παρουσίαση του βιβλίου «Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα»

Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης παρουσιάζει την Πέμπτη 16 Νοεμβρίου 2023, στις 19:30 στο Βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ στη Θεσσαλονίκη, Τσιμισκή 11 το βιβλίο: «Δημώδης πεζός λόγος του 16ου αιώνα», των Ελένη Κακουλίδη-Πάνου, Ελένη Καραντζόλα και Κατερίνα Τικτοπούλου (Συνέκδοση με το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας).

Προσεγγίζοντας τους πολλούς: δημώδης πεζός λόγος για την «Αμαρτωλών σωτηρία»

Τα χρόνια που ακολούθησαν την Άλωση έως το β΄ μισό του 16ου αιώνα χαρακτηρίστηκαν από την απουσία οποιασδήποτε μορφής οργανωμένης εκπαίδευσης, σημαδεύτηκαν από πνευματική αδράνεια, έκαναν αισθητή την απαιδευσία των Ελλήνων στον υπό οθωμανική κυριαρχία ελληνικό χώρο. Για όσους Έλληνες ανησυχούσαν ακόμη για την παιδεία των ομοεθνών τους, η ανάγκη χρήσης της κοινής, δημώδους γλώσσας, ως μέσο προσέγγισης, αλλά και διαπαιδαγώγησης των πολλών, έγινε σταδιακά συνειδητή.
Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται ο μοναχός Αγάπιος Λάνδος ο Κρής (περ. 1595–1656/7). Με μόρφωση, ανήσυχος και ανεξάρτητος χαρακτήρας, περιηγήθηκε πολλές περιοχές της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας, όπου έδρασε ως ιεροκήρυκας, ενώ παράλληλα ανέπτυξε πλούσια συγγραφική δράση.
Οδεύοντας προς τον Δεκαπενταύγουστο, με αφορμή ένα πρόσφατα ταυτισμένο παλαιό έντυπο της Συλλογής Παπακώστα στο Ιστορικό και Παλαιογραφικό Αρχείο ΜΙΕΤ και μια νέα έκδοση του ΜΙΕΤ, θα αναφερθούμε στο έργο του ως ενός από τους παραγωγικότερους εκφραστές του δημώδους πεζού λόγου.