Διονύσιος Σολωμός

«Γιορτάζουμε φέτος τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Σολωμού, ενός μεγάλου ποιητή που άγγιξε κατάβαθα τις ψυχές μας και στέριωσε ένα ποιητικό οικοδόμημα υψηλής ποιότητας. Ο Δ. Σ., γεννημένος και αναθρεμμένος μέσα σε αριστοκρατικό περιβάλλον στη Ζάκυνθο, την πατρίδα του, αφουγκράστηκε τα μηνύματα της εποχής του και γράφει συνεπαρμένος και συγκλονισμένος από τα γεγονότα που τον απασχολούν και που δεν ήταν άλλα από τον αγώνα των Ελλήνων για την ελευθερία.

Θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ με λίγες γραμμές σε θέματα που δεν είναι της ειδικότητάς μου και που θα αναπτυχθούν από ειδικούς μελετητές του σολωμικού έργου σήμερα εδώ. Νομίζω πως οι εκδηλώσεις σαν τη σημερινή αποτελούν χρέος αναμφισβήτητο, κι είναι ανάγκη να τιμάμε αυτούς που χάραξαν νέους δρόμους στα πολιτιστικά μας δρώμενα. Ο Σολωμός είναι πάνω απ’ όλα σύμβολο, μια ιδέα που αγκαλιάζει το ελληνικό έθνος, και με την τέλεια ποιητική του έκφραση γίνεται ο ψάλτης του αγωνιστικού φρονήματος των Ελλήνων. Έτσι, με την Ελληνική Επανάσταση του 1821 σαν ακατάλυτο και αποκαλυπτικό βίωμά του, φτάνει σε μια υψηλότερης μορφής τέχνη με στόχους εθνικούς και κοινωνικούς. Ο “Ύμνος στην ελευθερία” είναι ένα έργο κατακραυγής κατά πάσης τυραννίας και δήθεν “προστασίας”. Ζώντας από κοντά σχεδόν τον αγώνα, τον τιτάνειο αγώνα του Μεσολογγίου, γράφει τους “Ελεύθερους Πολιορκημένους” που ξεπερνούν το εθνικό πλαίσιο. Πρόκειται για έναν ύμνο στην ελεύθερη, ακατάβλητη ανθρώπινη θέληση. Από τα πεζά του έργα ο Σολωμός με τον εμπνευσμένο του “Διάλογο” δίνει μια λαμπρή εικόνα του γλωσσικού προβλήματος στην Ελλάδα και δηλώνει: “Μήγαρις έχω άλλο στο νου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;”, κι ας σημειωθεί πως ο Σολωμός με τον “Διάλογο” (ποιητή και σοφολογιότατου) έβαλε ουσιαστικά θεμέλια για την επικράτηση της δημοτικής μας γλώσσας, της γλώσσας του δημοτικού μας τραγουδιού και ήταν αυτό ένας πραγματικός άθλος αν σκεφτούμε πως ο Σολωμός ξεκίνησε γράφοντας στίχους στην ιταλική γλώσσα. Μα η παρότρυνση του Σπυρίδωνος Τρικούπη ήταν αρκετή για να τον κάνει να στραφεί προς την πατρική, τη δημώδη γλώσσα του λαού.

(Από τον χαιρετισμό του Κώστα Σταματέλου)