Επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης

Έχουν περάσει είκοσι πέντε σχεδόν χρόνια από τον αρχικό σχεδιασμό του παρόντος βιβλίου ως διδακτικού βοηθήματος για τις παραδόσεις του μαθήματος της Γενικής Γλωσσολογίας ΙΙ στο Τμήμα Φιλολογίας του Α.Π.Θ. Το μάθημα απευθυνόταν σε ένα ακροατήριο υποψήφιων φιλολόγων, πολλοί λίγοι από τους οποίους θα στρέφονταν προς την ειδίκευση της γλωσσολογίας, και αποσκοπούσε στην εξέταση των γλωσσικών υποσυστημάτων καθώς και σε μια πρώτη γνωριμία με την εξέλιξη της γλωσσικής σκέψης.
Πρωταρχικός, επομένως, στόχος του βιβλίου είναι να αποτελέσει ένα σύντομο χρηστικό βοήθημα στη μελέτη των μονάδων και των επιπέδων της γλωσσικής ανάλυσης, βάσει της οποίας μπορεί κανείς να επιχειρήσει μια περαιτέρω διερεύνηση των γλωσσολογικών προβλημάτων. Παράλληλα, επιδιώκεται η γνωριμία με ορισμένες κλασικές θεωρίες της γλωσσολογίας και, έμμεσα, με την ιστορία της γλωσσολογίας, καθώς επίσης και μια στοιχειώδης επαφή με προβλήματα μεθοδολογίας. Από τον πρωταρχικό στόχο προκύπτει η διάρθρωση του βιβλίου σε κεφάλαια που αντιστοιχούν στα γλωσσικά υποσυστήματα (φωνολογικό, μορφολογικό, συντακτικό, κτλ.). Τα κεφάλαια της πραγματολογίας και της κοινωνιογλωσσολογίας έρχονται ουσιαστικά να αμφισβητήσουν τη λογική των προηγουμένων, δηλαδή τη λογική της αυτονομίας των επιμέρους όψεων της γλώσσα και της απόσπασής της από το επικοινωνιακό και κοινωνικό πλαίσιό της. Ελπίζω ότι -παρά τη συνοπτική μορφή του κειμένου- με τον τρόπο αυτό γίνονται φανερές η σχετικότητα και η διαλεκτικότητα που διέπουν την επιστημονική αναζήτηση. Σε αυτό άλλωστε αποσκοπούν (πέρα από την εμπέδωση της θεωρητικής γνώσης) και οι ασκήσεις που δίνονται στο τέλος κάθε κεφαλαίου.
Θ.-Σ. Παυλίδου
Καθηγήτρια Γλωσσολογίας