Γιάννης Ψυχοπαίδης. Το κόκκινο και το μαύρο

Η έκδοση αυτή πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της ομώνυμης έκθεσης που διοργάνωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης στον εκθεσιακό χώρο του Μεγάρου Εϋνάρδου (από 5 Δεκεμβρίου 2013 έως 31 Ιανουαρίου 2014). Παρουσιάζονται χαρακτικά του καλλιτέχνη από το 1963 έως το 2013. Τα πρώτα καλλιτεχνικά βήματα του Γιάννη Ψυχοπαίδη έγιναν με τη χαρακτική στα σπουδαστικά του χρόνια, κατά την προδικτατορική περίοδο. Η δουλειά του αυτή εμπνεόταν από την καθημερινότητα και την πολιτική κατάσταση της εποχής. Όπως ο ίδιος σημειώνει: “Κυπριακό, διαδηλώσεις για την παιδεία, Ιουλιανά, ανέκδοτα βήματα στο βασίλειο της νεανικής μας ελευθερίας και των νεανικών μας ψευδαισθήσεων και μέσα σ’ αυτή τη μαχητική κινητικότητα, αυτά που ζούσαμε το πρωί τα ζωγραφίζαμε το βράδυ. Η ζωή και η τέχνη σε μια ενότητα σχεδόν αξεχώριστη (…). Στην πολυχρωμία της ταραγμένης δεκαετίας του 1960 η εικαστική έκφραση σημάδεψε και σημαδεύτηκε έντονα από τους πνευματικούς κραδασμούς, τους πολιτικούς ανέμους και τις κοινωνικές θύελλες του καιρού της. Και η χαρακτική -παρεμβατική και άμεση- ήταν η πρώτη που μπορούσε να μοιραστεί τις ιδέες και τις μορφές της, να βρεθεί σε άμεσο διάλογο με την κοινωνία, να επιδράσει με απλότητα και φειδώ στο μυαλό και την ψυχή με όπλο της όχι το μοναδικό/αυθεντικό καλλιτέχνημα, αλλά το πολλαπλό αντίτυπο με τους άπειρους αποδέκτες (…). Η χαρακτική -η ξυλογραφία, η λιθογραφία, η χαλκογραφία- συνόψιζαν με τη μαυρόασπρη εκδοχή τους την περιπέτεια και την αγωνία του λιτού και του λίγου να εκφράσει με αμεσότητα το ζωντανό, το ουσιώδες και το αυθεντικό”.
Όπως παρατηρεί η Μαριλένα Ζ. Κασιμάτη, η χαρακτική “έδωσε στον Ψυχοπαίδη πολύ σημαντικές ιδιότητες, που τις ακολούθησε συνειδητά και στη ζωγραφική του: τη μαθητεία στη λιτότητα, τη σχεδιαστική αυστηρότητα, την άσκηση στον βαθύ έλεγχο συμπύκνωσης της έννοιας του σχεδίου, τη συγκρότηση της γραμμής, ευθείας ή τεθλασμένης, του δίδαξε το μαύρο, όχι το χρώμα”.