Η παρούσα μελέτη βρίσκεται στην προέκταση μιας παλαιότερης ερευνητικής προσπάθειάς μας γύρω από τη ζωή και την εθνική προσφορά του εισηγητή των Φυσικών επιστήμων στην Ελλάδα και στοχαστή Βενιαμίν Λεσβίου (1759; – 1824), που συμπεριλήφθηκε στη μελέτη μας “Η Λέσβος και η Ελληνική Επανάστασις” (1955).
Μ’ εκείνο το ξεκίνημα οδηγηθήκαμε στο θεσμό της Αρμοστείας των Νήσων του Αιγαίου πελάγους, που νομοθετήθηκε από την Προσωρινή Διοίκηση το δεύτερο χρόνο της Επαναστάσεως και εφαρμόσθηκε στα ελεύθερα νησιά του Αιγαίου (Κυκλάδες, Βόρειες και Νότιες Σποράδες).
Η έρευνα του θεσμού παρουσιάζει πολύ ιστορικό ενδιαφέρον, γιατί ρίχνει άπλετο φως όχι μόνο στη θετική προσφορά του θεσμού στον Αγώνα, αλλά και στις αρνητικές αντιδράσεις των ανήσυχων Αιγαιοπελαγιτών κατά την εφαρμογή του.
Τα πλούσια στοιχεία των εκδεδομένων και ανεκδότων εγγράφων, που παρατίθενται, δίνουν μια πολύ σταθερή και ολοκληρωμένη εικόνα του θεσμού, που δεν ερευνήθηκε συστηματικά ως τώρα. […] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)