«Η ματιά των άλλων». Προσλήψεις προσώπων που σφράγισαν τρεις αιώνες (18ος – 20ός)

Το παρόν βιβλίο επιδιώκει να μιλήσει για τη ζωή των προσώπων που με την παρουσία τους άφησαν ισχυρό το στίγμα τους στα πράγματα του καιρού τους, αλλά επίσης και στο νου, τη μνήμη και τα συναισθήματα των μεταγενεστέρων. Τη δημόσια εικόνα που έχει εγγραφεί στη συλλογική μνήμη και τις συγκλίνουσες ή αποκλίνουσες προσεγγίσεις όσων θέλησαν να μελετήσουν το βίο των προσώπων αυτών. Το ίδιο το πρόσωπο και το έργο του και τα πολλαπλά πρόσωπα που ιχνογραφούνται μέσα από την πρόσληψη του ανθρώπου αυτού από τους άλλους. Και, τέλος, τις βιογραφίες και τους βιογράφους.

Το πρόσωπο διαδραματίζει λοιπόν εδώ τον καθοριστικό ρόλο. Οι βιογραφίες ευκλεών, «μεγάλων ανδρών» -και λιγότερο γυναικών- αποτέλεσαν παραδοσιακό, διακριτό, δημοφιλή κλάδο της ιστορικής αφήγησης. Παρότι η σύγχρονη, κριτική ιστορική προσέγγιση θέλησε να μεταθέσει το κέντρο βάρους της ιστορικής μελέτης από το πρόσωπο στους κοινωνικούς και οικονομικούς μηχανισμούς, στους θεσμούς και στις συλλογικές νοοτροπίες και συμπεριφορές, υποβαθμίζοντας τον ρόλο των προσώπων, οι βιογραφίες συνέχιζαν να έχουν το πολυπληθές κοινό τους. Όλοι οι παραπάνω προβληματισμοί έδωσαν το έναυσμα για μία επιστημονική συνάντηση συναδέλφων και φίλων στην Σύρο το καλοκαίρι του 2010, στο χώρο των «Σεμιναρίων της Ερμούπολης», καρπός της οποίας είναι ο παρών τόμος. Ο τόμος είναι αφιερωμένος στη μνήμη της Εύης Ολυμπίτου, ως ελάχιστο αντίδωρο σε όσα τις οφείλουμε.

(πηγή: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών)