Η Παναγία των Χαλκέων
«Στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, βόρεια από την οδό Εγνατίας, και σε στάθμη αρκετά χαμηλότερη από αυτήν, βρίσκεται η Παναγία των Χαλκέων, η γνωστή στο λαό και ως “Κόκκινη Εκκλησιά”.
Μικρή και κομψή, ξεχωρίζει ανάμεσα στις βυζαντινές εκκλησίες της Θεσσαλονίκης με τις περίτεχνες εξωτερικές γραμμές και με το απέριττο και υποβλητικό εσωτερικό.
Χτίστηκε, όπως πληροφορεί η επιγραφή για την οποία θα γίνει λόγος παρακάτω, το 1028, σε μια εποχή που στη Θεσσαλονίκη, ύστερα από τις επιδρομές και την ήττα των Βουλγάρων, παρατηρείται μεγάλη οικονομική και καλλιτεχνική άνθηση. Το 1430, μετά την κατάληψη της πόλης από τους Τούρκους, γίνεται τζαμί με το όνομα Καζαντζιλάρ-τζαμισί. Με την απελευθέρωση προσφέρεται πάλι στη χριστιανική λατρεία και απαλλάσσεται από τις νεώτερες κατασκευές που την είχαν παραμορφώσει…».
(από το βιβλίο)
