Ο αναγκαστικός εκπατρισμός εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων από τις πατρογονικές τους εστίες μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή συνιστά μία από τις σημαντικότερες καμπές στη μακραίωνη πορεία του ελληνισμού και αναμφίβολα το τραγικότερο πλήγμα από συστάσεως του νέου ελληνικού κράτους. Ένα αιώνα μετά την Επανάσταση, το τέλος της Μεγάλης Ιδέας σφραγίστηκε με τρόπο που δεν επιδεχόταν αμφισβήτηση. Πλέον, οι χιλιάδες των προσφύγων έπρεπε να ξαναχτίσουν τη ζωή τους στη νέα πατρίδα, να εργαστούν και να θεμελιώσουν τις νέες τους εστίες, προκειμένου να ενσωματωθούν οργανικά στην ελληνική κοινωνία. Επρόκειτο άραγε για μια ανέφελη διαδικασία; Αναμφισβήτητα, όχι. Παρά ταύτα, οι πρόσφυγες κατάφεραν να προκόψουν, επηρεάζοντας παράλληλα με τρόπο καταλυτικό κάθε πτυχή της πνευματικής, της κοινωνικής, της οικονομικής και της πολιτικής ζωής του τόπου.
Στόχος του παρόντος τόμου είναι μια επιστημονικά τεκμηριωμένη προσέγγιση της συμμετοχής των προσφύγων στις πολιτικές διαδικασίες από τις πρώτες εκλογές που απέκτησαν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι έως και τις τελευταίες εκλογές πριν από την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών.
Επισημαίνεται ιδιαίτερα ότι οι πρόσφυγες πολιτογραφήθηκαν αμέσως Έλληνες πολίτες και απέκτησαν δικαίωμα ψήφου, το οποίο και άσκησαν ήδη στις πρώτες εκλογές που διενεργήθηκαν μετά την Καταστροφή, δηλαδή αυτές του Δεκεμβρίου του 1923. Με άλλα λόγια, ο τόμος εστιάζει σε μία από τις βασικές διαστάσεις του μεγάλου γεγονότος της εγκατάστασης των προσφύγων, και συγκεκριμένα στην άμεση ένταξή τους στις δυναμικές της ελληνικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. […]