Κρητικά Χρονικά Τόμος Λθ’

Τα Κρητικά Χρονικά, έκδοση του Ανδρέα Γ. Καλοκαιρινού, πρωτοκυκλοφόρησαν στα 1947. Την συντακτική επιτροπή τους απάρτιζαν ο σεβ. Ευμένιος Φανουράκης, ο Νικόλαος Πλάτων, ο Μενέλαος Παρλαμάς, ο Νικόλαος Σταυρινίδης και ο Βασίλειος Λαούρδας. Το εισαγωγικό σημείωμα της επιτροπής, έθετε ως σκοπό των Κρητικών Χρονικών «να ενισχύσουν την έρευναν και να τονώσουν το ενδιαφέρον δια την Ιστορίαν της Κρήτης». Η Επιτροπή έκρινε, τότε, ότι ήταν «προφανής … η ανάγκη εκδόσεως του υπάρχοντος ιστορικού υλικού και της εμφανίσεως ειδικών μελετών δια συντονισμένης προσπαθείας, εκδηλουμένης εις συστηματικάς αρχειακάς και περιοδικάς εκδόσεις. Μόνον ούτω αποκαλύπτεται και τίθεται υπό τον έλεγχον της επιστήμης το υπέδαφος της Ιστορίας».
Η πράξη της έκδοσης των Κρητικών Χρονικών σήμανε την εμφάνιση στο προσκήνιο της δημόσιας ζωής μιας ομάδας διανοουμένων που επρόκειτο σύντομα να συγκροτήσουν τον πυρήνα της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών, να ιδρύσουν το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης και να θεσπίσουν τα Διεθνή Κρητολογικά Συνέδρια. Το σύνθετο αυτό εγχείρημα συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση των Κρητικών Σπουδών.
Τα Κρητικά Χρονικά εκδόθηκαν αδιάλειπτα από τον Α.Γ. Καλοκαιρινό ως τα 1973, σε εικοσιπέντε τόμους, συνολικά. Δύο τόμοι του περιοδικού εκδόθηκαν από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (1986-7) και δύο ακόμα (1988-90) καθώς και ένας τόμος ευρετηρίων (1994) από τη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη. Έκτοτε, διατυπώθηκε επανειλημμένα από μέλη της επιστημονικής κοινότητας το αίτημα της εκ νέου συστηματικής κυκλοφορίας τους. Το 2009, η ΕΚΙΜ ψηφιοποίησε στο σύνολό του το περιεχόμενο των δυσεύρετων δεκατεσσάρων πρώτων τόμων του περιοδικού, το οποίο είναι πλέον διαθέσιμο στους μελετητές από το διαδίκτυο, στο πλαίσιο του έργου Κρητολογία on-line.
Εκτιμώντας ότι στο χώρο των Κρητικών Σπουδών όπως διαρθρώνεται σήμερα εξακολουθεί να παρίσταται η ανάγκη ενός διεθνούς επιστημονικού περιοδικού, η ΕΚΙΜ αναλαμβάνει το εγχείρημα της συνέχισης της έκδοσης των Κρητικών Χρονικών. Οι εργασίες δημοσιεύονται μετά από ανώνυμη επιστημονική κρίση. Η έκδοση είναι ετήσια.

Π Ε Ρ Ι Ε ΧΟ Μ Ε Ν Α

Προλογικὸ σημείωμα τοῦ Δ.Σ. τῆς Ε.Κ.Ι.Μ……………………………………………. 9

Πρόλογος τοῦ Στέφανου Κακλαμάνη………………………………………………….. 11

ΒΑΣΙΛΗΣ Κ. ΓΟΥΝΑΡΗΣ

Καλοὶ χριστιανοὶ ἀλλὰ ἀπρόθυμοι σύμμαχοι: ἡ ἀγγλικὴ πολιτικὴ

κατὰ τὸν Κρητικὸ Πόλεμο………………………………………………………. 15

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ

Ἡ Ὁλλανδία καὶ ὁ Κρητικὸς Πόλεμος…………………………………………. 29

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΣΥΡΟΣ

Ὀθωμανικὴ πολιτικὴ σκέψη καὶ ἀρχαία ἑλληνικὴ ἰατρικὴ

τὴν παραμονὴ καὶ τὴν ἐπαύριο τοῦ Κρητικοῦ Πολέμου……………………… 47

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ

Μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς καὶ τοὺς ἰησουίτες ante portas:

ὁ Γεράσιμος Βλάχος στὰ χρόνια τοῦ Κρητικοῦ Πολέμου……………………. 69

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΡΑΔΟΥΛΑΚΗΣ

Ἀπηχήσεις τοῦ Κρητικοῦ Πολέμου στὸ πρώιμο κήρυγμα

τοῦ Γεράσιμου Βλάχου. Ὁ κώδικας BAR ms. gr. 889 τῆς Βιβλιοθήκης

τῆς Ρουμανικῆς Ἀκαδημίας…………………………………………………….. 163

ΕΙΡΗΝΗ ΓΕΡΓΑΤΣΟΥΛΗ

Θεόδωρου Μοντσελέζε Ἀνδραγαθία τοῦ Λαζάρου Μοτσενίγου (1657)…… 217

ΗΛΙΑΣ ΚΟΛΟΒΟΣ

Στὰ μετόπισθεν τῶν πολιορκητῶν τοῦ Χάνδακα:

ἡ «πολεμικὴ ἀνταπόκριση» τοῦ Ἐβλιᾶ Τσελεμπῆ……………………………. 357

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΣΤΟΥΡΑΪΤΗ

Ἡ γυναίκα τοῦ Χάνδακα: τερατογονία, φύλο καὶ ἔντυπες εἰδήσεις

στὸν ἀπόηχο τοῦ Κρητικοῦ Πολέμου…………………………………………. 381

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΤΖΙΒΑΡΑ

Σπουδὲς καὶ πτυχία στὰ χρόνια τοῦ πολέμου καὶ τῆς προσφυγιᾶς:

οἱ Κρῆτες φοιτητὲς στὸ Πανεπιστήμιο τῆς Πάδοβας…………………….. 409

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΤΖΑΚΙΩΤΗΣ

Ἔκκληση ἑνὸς Κρητικοῦ σπουδαστῆ τῶν μέσων τοῦ 17ου αἰώνα

γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς « Ἑλλάδας»……………………………………. 467

ΣΠΥΡΟΣ ΧΡ. ΚΑΡΥΔΗΣ

Κρῆτες κληρικοὶ στὴν Κέρκυρα «μετὰ τὴν ἀνάλωσιν

τῆς θλιβερᾶς Κρήτης»………………………………………………………. 483

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΜΠΟΥΡΛΗΣ

Ἱστοριογραφικὲς προσλήψεις τοῦ Κρητικοῦ Πολέμου καὶ γενικὰ τῶν βενετοτουρκικῶν συγκρούσεων: ἀπὸ τοὺς φιλέλληνες ἱστοριογράφους τῆς δεκαετίας τοῦ 1820 στὸν Κωνσταντίνο

Παπαρρηγόπουλο……………………………………………………………. 527