Τους “Ιδεολογικούς”, δηλαδή τους κοσμικούς προσανατολισμούς του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως μετά την Άλωση μου ζήτησαν να σας παρουσιάσω απόψε. Αναδέχθηκα την τιμή και συναισθάνομαι το βάρος της ευθύνης να αναπτύξω ένα θέμα λεπτό και δύσκολο στα χρονικά όρια μιας διάλεξης. Το αποτολμώ ωστόσο επειδή πρόκειται να σας παρουσιάσω μια σημαντική στιγμή στην ιστορία αυτού του θεσμού -θα παρακολουθήσουμε πώς διαμορφώθηκαν οι κοσμικοί προσανατολισμοί του Πατριαρχείου την πρώτη περίοδο αμέσως μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης- και ακόμα, επειδή έχει αποκτήσει μια επικαιρότητα το θέμα του κοσμικού ρόλου των θρησκευτικών ιδρυμάτων, ύστερα από τις μεταβολές που γνώρισε ο πολιτικός χάρτης της Ευρώπης. Η Ιστορία βέβαια ποτέ δεν επαναλαμβάνεται, δεν είναι όμως άσκοπο να μελετούμε προσεκτικά κάποιους μηχανισμούς της που λειτούργησαν αποτελεσματικά στο παρελθόν. […]
(από το βιβλίο)