Παύλος Κοζαλίδης. Αναζητώντας τη χαμένη πατρίδα

Κατάλογος της ομότιτλης έκθεσης, που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη (5 Μαρτίου-13 Απριλίου 2008), και περιλαμβάνει φωτογραφίες του Παύλου Κοζαλίδη από τους εναπομείναντες Έλληνες σε περιοχές της Μαύρης Θάλασσας και συγκεκριμένα στην Τουρκία, τη Γεωργία, την Ουκρανία και τη Ρωσία. Ο φωτογράφος ταξίδεψε στην περιοχή κατά το διάστημα 1995-2003 και μέσα από μια ιδιαίτερη ματιά αποτύπωσε εικόνες, στις οποίες αιχμαλωτίζει με διάχυτη ευαισθησία και εμφανή τρυφερότητα τη ζωή μιας άγνωστης σε μάς κοινότητας Ελλήνων της Διασποράς.

«…Η σειρά του αυτή, με τον απόλυτα ταιριαστό τίτλο “Αναζητώντας τη Χαμένη Πατρίδα”, υποδέχεται αυτό ακριβώς το διάκενο ανάμεσα στο κοινωνικό και το προσωπικό, στις ιστορίες φυγής και τις ιστορίες εκδίωξης, στην ακούσια εξορία και την αυτοεξορία, αλλά αποτελεί ταυτόχρονα και μια εντελώς προσωπική αναζήτηση για τις προγονικές ρίζες. Γιος Ελλήνων ομογενών από το Ορντού, μια πόλη στα Τουρκικά παράλια του Εύξεινου Πόντου, που βίωσαν τον ξεριζωμό στις αρχές του εικοστού αιώνα, ο Κοζαλίδης βρέθηκε εκτοπισμένος ξανά και ξανά και, ζώντας ανάμεσα σε χώρες και ταυτότητες, γαλουχήθηκε με τις νοσταλγικές αφηγήσεις για μια πατρίδα μυθική. Η φαντασιακή αυτή παρουσία μιας άλλης γης, “γης της επαγγελίας” όπου τα πάντα έθαλλαν πιο πολύ απ’ οπουδήποτε αλλού και για την οποία οι ηλικιωμένοι συγγενείς του συνέχιζαν να μιλούν με συγκίνηση, ήταν η κύρια ώθηση που τον οδήγησε σ’ αυτή την ταξιδιωτική περιπλάνηση διάρκειας οκτώ ετών. Από το 1995 έως το 2003 ο Κοζαλίδης ταξίδεψε από την Τουρκία και τη Γεωργία στη Ρωσία και την Ουκρανία για να γνωρίσει και να φωτογραφίσει τη ζωή στις εναπομείνασες κοινότητες της Ελληνικής Διασποράς στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου…».

(Αλεξάνδρα Μόσχοβη, Νιουκάστλ 2008)