Πυρηνελαιουργία, ραφιναρία, σαπωνοποιία

Η μικρή αλλά συνοπτική αυτή μελέτη αποτελεί μέρος του ερευνητικού προγράμματος για τη δημιουργία του Μουσείου Βιομηχανικής Ελαιουργίας, και επικεντρώνεται σε τρεις συγγενείς παραγωγικές διαδικασίες που συστεγάζονταν στο ίδιο εργοστάσιο, δηλ. πυρηνελαιουργία, ραφιναρία και σαπωνοποιία, οι οποίες εντοπίζονται στη βαλκανική χερσόνησο μετά τα μέσα του 19ου αιώνα. Η λειτουργία τους απαιτούσε μεγάλες ποσότητες ατμού και χρήση κοινού λεβητοστασίου, το οποίο κινούνταν με πυρηνέλαιο. Επεξηγείται η διαδικασία της πυρηνελαιουργίας και η παραγωγή πυρηνέλαιου και στεγνού πυρηνόξυλου, με κύρια στάδια την ξήρανση, την εκχύλιση και την απόσταξη. Έπεται η ραφιναρία, δηλ. η μετατροπή ακατέργαστου πυρηνέλαιου σε λάδι συγκεκριμένης ποιότητας, με βασικά στάδια τη μερική σαπωνοποίηση οξέων, τον αποχρωματισμό, την απομαργαρίνωση και την απόσμηση. Τέλος, ακολουθεί η σαπωνοποιία, κατά την οποία τα υποπροϊόντα της ραφιναρίας μετατρέπονται σε σαπούνι. Ως στάδια της σαπωνοποιίας καταγράφονται η πλήρης εξουδετέρωση των οξέων, ο αποχρωματισμός, η αφύγρανση, η διαμόρφωση της πλάκας και η κοπή της, η ξήρανση, λείανση, σφράγισμα και στέγνωμα του σαπουνιού.