Τα Ιωάννινα πολιορκημένα

«Οι επιχειρήσεις που έγιναν στον Ηπειρωτικό χώρο κατά τον Ελληνο-τουρκικό πόλεμο του 1912-1913 και ιδιαίτερα εκείνες που συνδέονται με την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, συγκροτούν σελίδες από τις λαμπρότερες της Ιστορίας του Ελληνικού Στρατού.
Ο επικός αγώνας του λαού μας κατά την εποχή εκείνη, αποτέλεσε την ακραία έξαρση των προσπαθειών του Έθνους, τόσο γιατί απήτησε μεγάλη χρονική διάρκεια, όσο και για το μέγεθος των θυσιών και το φόρο του αίματος που καταβλήθηκε.
Γι’ αυτό, όταν ήρθε η ευλογημένη μέρα της 21ης Φεβρουαρίου 1913, κι’ ο Ελληνικός Στρατός, νικητής και τροπαιούχος, έμπαινε στην απελευθερωμένη πόλη, οι καρδιές όλων των Ελλήνων, όπου γης κι’ αν βρίσκονταν, χτύπησαν μ’ ένα παλμό ασυνήθιστο, τέτοιο που καμμιά άλλη νίκη του πολέμου εκείνου δεν είχε προξενήσει.
Πέντε μήνες περίπου κράτησε ο αγώνας, που επέβαλε στο Έθνος η κρατερή άμυνα του Τουρκικού στρατού, που υπεράσπιζε τα Ιωάννινα. Και δεν ήταν μόνο οι ελεύθεροι Έλληνες, που παρακολουθούσαν με αυξανόμενο κάθε μέρα ενδιαφέρον τις φάσεις των επιχειρήσεων, που όχι λίγες φορές, εξ αιτίας της σθεναρής αντιστάσεως του αντιπάλου, συνοδεύονταν και από σοβαρά ατυχήματα. Ήταν και οι σκλαβωμένοι Έλληνες, οι κάτοικοι της πόλεως και της Ηπειρωτικής υπαίθρου, αυτοί που περισσότερο από κάθε άλλον λαχταρούσαν να δουν την ιδιαίτερη πατρίδα τους ελεύθερη και την Ελληνική Σημαία να κυματίζη στην πρωτεύουσά της.
Αυτών των σκλάβων ακόμα Ηπειρωτών τα συναισθήματα και την αγωνιώδη αναμονή, που επιτείνονταν από τα δεινοπαθήματα της δουλείας, πολλαπλασιασμένα τώρα εξ αιτίας του πολέμου, μόνο δόκιμος λογοτεχνικός κάλαμος, ευαίσθητος δέκτης των συναισθηματικών κραδασμών της ανθρώπινης ψυχής, θα μπορούσε να περιγράψη.
Κατ’ ευτυχή συγκυρία, στα Ιωάννινα, την εποχή αυτή, ζούσε μια προικισμένη λογοτέχνιδα, διεθνούς φήμης. Ήταν η κυρία Jeanne Dussap, σύζυγος του γνωστού φιλέλληνα Γάλλου Προξένου Edgar Dussap. Με το φιλολογικό ψευδώνυμο Guy Chantepleure, η κα Dussap ως το 1913, μια σειρά από αξιολογώτατα κείμενα (μυθιστορήματα) που είχαν γνωρίσει παγκόσμια επιτυχία και πρωτοφανή αριθμό εκδόσεων. […]
Η Dussap έζησε όλη την αγωνία της πολιορκίας, συμμερίσθηκε τον πόνο των ανθρώπων, Ελλήνων και Τούρκων, και με διεισδυτικό μάτι κατώρθωσε να αξιολογήση αντικειμενικά την κατάσταση, την οποία ύστερα, με σπάνια δύναμη περιγραφής, εξαίρετες ψυχολογικές εμβαθύνσεις κι άφθονες λεπτομέρειες, που υπηρετούν την ιστορική αλήθεια, απέδωσε στο βιβλίο της “La ville assiegee”, που εκδόθηκε το 1913 στο Παρίσι, από τον εκδοτικό οίκο Calmann-Levy. Το βιβλίο αυτό τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας στα 1914. […]
Το βιβλίο με τον τίτλο “Τα Ιωάννινα πολιορκημένα” εκδόθηκε λίγο αργότερα, το 1914, στην Αθήνα σε πλήρη μετάφραση του Γ. Τσοκοπούλου…»

(από τον πρόλογο του βιβλίου)