«Το ημερολόγιο του Μανούσου. Ημέρα της Ένωσης, 1η Δεκεμβρίου 1913» είναι ο τίτλος του ιστορικού παραμυθιού της Άρτεμης Πλανάκη, που εκδόθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» με αφορμή τη συμπλήρωση 108 ετών από την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Η εικονογράφηση είναι της Λίλας Καλογερή.
Η μεγάλη μέρα της Κρήτης, η 1η Δεκεμβρίου του 1913, όταν πραγματοποιήθηκε η επίσημη τελετή της Ένωσης στο φρούριο του Φιρκά στο λιμάνι των Χανίων, παρουσιάζεται μέσα από τα μάτια ενός δεκάχρονου παιδιού, του Μανούσου, που περιγράφει τις προετοιμασίες, τη συμμετοχή στις εκδηλώσεις μαζί με τον παππού του και τη γνωριμία του με τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο! Όπως σημειώνει η συγγραφέας, «ένα κορυφαίο ιστορικό γεγονός φωτίζεται, με συναισθηματικές και λαογραφικές προεκτάσεις, μέσα από την ανάμνηση ενός παιδιού που κράτησε στη σκέψη του για πάντα τη μέρα εκείνη σαν ιστορικό φυλακτό».