Το ημερολόγιο του Ολύμπου

Με ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση χαιρετίζω την έκδοση του Ημερολογίου του Ολύμπου του προγόνου μου Θεόφιλου Καΐρη με επιμέλεια του Δημήτρη Κυρτάτα. Μετά τον θάνατο του πατέρα μου Δημητρίου Καΐρη και του αδελφού του Νικολάου (εγγονών του Δημητρίου Καΐρη, του μόνου από τα αδέλφια του Θεόφιλου που απέκτησε παιδιά), το αρχείο του Θεόφιλου, καθώς και αυτό της αδελφής του Ευανθίας, συνενώθηκαν και φυλάσσονται με περισσή φροντίδα και υπερηφάνεια από την οικογένειά μου. Ο φιλόσοφος, δάσκαλος και αγωνιστής Θεόφιλος Καΐρης υπήρξε κορυφαία μορφή τόσο του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος, όσο και του κινήματος του Ελληνικού Διαφωτισμού που σφράγισε την εποχή του με την ακαταπόνητη δράση του, την αδιάλλακτη συνείδησή του και την ενάρετη ζωή του. Συμμετείχε στον απελευθερωτικό αγώνα και πρωτοστάτησε στην παγίωση των φιλελεύθερων θεσμών στο νεοσύστατο κράτος. Αγαπήθηκε και θαυμάστηκε από πολλούς, αλλά και κατακρίθηκε από πολλούς· τιμήθηκε πολύ και όμως καταδικάσθηκε· δοξάστηκε σαν ευεργέτης της πατρίδας αλλά και στιγματίστηκε σαν νοθευτής της πνευματικής της ταυτότητας. Επιστήμονας γερά καταρτισμένος, φιλόσοφος βαθιά μελετημένος στα προβλήματα της μεταφυσικής, αμφισβητίας, άριστος φιλόλογος, φυσικός και μαθηματικός, γνώστης της ιστορίας και του περιεχομένου των θρησκειών, νους ανήσυχος, έκανε τη φιλοσοφία τρόπο ζωής και θυσιάστηκε για τις ιδέες του. Δεν θέλησε να κάνει κανένα συμβιβασμό με τη συνείδησή του και με σθένος και θαυμαστή συνέπεια, παρά το γεγονός ότι του προσφέρθηκαν τιμές και αξιώματα, έμεινε ακλόνητος στις πεποιθήσεις του. Αρνήθηκε να παραλάβει τον Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος που του απένειμε ο Όθωνας, όπως είναι και ο μόνος που δεν δέχθηκε τον διορισμό του ως καθηγητή στο νεοσύστατο Πανεπιστήμιο. Η τύχη του όμως και η έκβαση του έργου και του οράματός του είχαν προδιαγραφεί από τη στιγμή που ήρθε αντιμέτωπος με το πολιτικό και εκκλησιαστικό κατεστημένο. Η χωρίς βάσεις αντικαϊρική πολεμική μαινόταν πολλά χρόνια, και συνέχισε να μαίνεται μετά τον θάνατό του. […] (Από τον πρόλογο της Ε.Ε. Καΐρη-Αντωνοπούλου)