Το σπήλαιο των Λιμνών στα Καστριά Καλαβρύτων: Μία προϊστορική θέση στην ορεινή Πελοπόννησο

Το σπήλαιο των Καστριών είναι το μεγαλύτερο γνωστό σπήλαιο στην περιοχή των Καλαβρύτων και της Κλειτορίας, με είσοδο εντυπωσιακή, που πάντοτε φαινόταν και θα προξενούσε το ενδιαφέρον. Η σύνδεση του σπηλαίου με το μύθο των Προιτίδων και του Μελάμποδα θεωρείται επιτυχής, αφού στην περιοχή δεν υπάρχουν άλλα μεγάλα σπήλαια και η περιγραφή του Παυσανία (Αρκαδικά Β, 18, 7) είναι μάλλον ευνοϊκή για μία παρόμοια ταύτιση.
Η παρουσία προϊστορικής κεραμεικής μέσα και έξω από το σπήλαιο ήταν γνωστή τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, αλλά καμία συστηματική έρευνα δεν είχε επιχειρηθεί. Τα απολιθωμένα οστά του Μέσου Πλειστόκαινου που προήλθαν από τυχαία εκσκαφή κοντά στην είσοδό του προκάλεσαν μεγαλύτερο ενδιαφέρον γι’ αυτό, ενώ η συστηματική εξερεύνηση του εσωτερικού του σπηλαίου τη δεκαετία του 1960 απέδειξε ότι πρόκειται για μία σπάνια περίπτωση εγκοίλου με λίμνες σε επάλληλα επίπεδα. Για αρκετά χρόνια η εξερεύνησή του και οι εργασίες για την αξιοποίησή του μονοπώλησαν το ενδιαφέρον σε βάρος της αρχαιολογικής έρευνας.
Το γεγονός ότι το σπήλαιο κατά καιρούς κατακλυζόταν από νερά είχε αποθαρρύνει για ένα διάστημα τη συστηματική του έρευνα, αλλά στη συνέχεια η ανασκαφή απέδειξε ότι κατά τους χρόνους της Νεότερης Νεολιθικής, εποχής που μας ενδιαφέρει περισσότερο, επικρατούσαν στην περιοχή συνθήκες ξηρασίας που επέτρεπαν τη χρήση ή κατοίκησή του. Το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε εντατικά ιδίως στη Νεότερη Νεολιθική περίοδο, όπως έδειξαν οι παχιές επιχώσεις μέσα και έξω από αυτό και είναι η πρώτη φορά που σε τέτοιο ορεινό σημείο της Αχαΐας αλλά και ολόκληρης της Πελοποννήσου ανασκάπτονται στρωματογραφημένα λείψανα των χρόνων αυτών. Το σπήλαιο των Λιμνών αποτελεί μία αρκετά σπάνια περίπτωση στρωματογραφικής συνέχειας από τη Νεολιθική στην Πρώιμη, Μέση και Ύστερη Χαλκοκρατία. [. . . ] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)