Βασίλι Γκρηγκόροβιτς Μπάρσκι Τα ταξίδια του στο Άγιον Όρος: 1725-1726, 1744-1745

Η πλούσια έκδοση αποτελεί προϊόν “συνάντησης” του ουκρανού μοναχού Β. Γ. Μπάρσκι (1701-1747), ο οποίος επισκέφθηκε δύο φορές το Άγιο Όρος, και του ακαδημαϊκού Παύλου Μυλωνά (1915-2005). Η μετάφραση του οδοιπορικού του Μπάρσκι συνοδεύεται από φωτογραφίες των σχεδίων του αλλά και από διαφωτιστικά σχόλια αντλημένα από ρωσικά και ουκρανικά αρχεία και βιβλιοθήκες.

Η έρευνα των πηγών, η ανάδειξη και προβολή των πληροφοριών, μαρτυριών και ντοκουμέντων, για την ιστορία, την αρχιτεκτονική, την πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά του Αγίου Όρους, απετέλεσε από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής της, τον βασικό σκοπό της Αγιορείτικης Εστίας.
Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκαν μέχρι στιγμής εξαιρετικού ενδιαφέροντος συνέδρια, εκδόσεις και εκθέσεις, με την συνεργασία και τη συμβολή διακεκριμένων επιστημόνων από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Στην υπηρεσία αυτού του σκοπού τέθηκε και η έκδοση των περιηγητικών εντυπώσεων για το Άγιον Όρος του Ρώσσου περιηγητή και προσκυνητή Βασίλι Γκρηγκορόβιτς Μπάρσκι.
Η επιλογή αυτής της έκδοσης, μεταξύ εκατοντάδων εκδόσεων της περιηγητικής φιλολογίας, έχει την εξήγησή της, που είναι ιδιαίτερα γνωστή στην επιστημονική κοινότητα αλλά και την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους.
Οι περιηγητικές εντυπώσεις του Βασίλι Μπάρσκι από τα δυο ταξίδια του στο Άγιον Όρος, το 1725 και το 1744, χαρακτηρίζονται από την λεπτομερή, σχεδόν σχολαστική, περιγραφή και αποτύπωση των αρχιτεκτονικών στοιχείων, του καθημερινού βίου, των Τυπικών, της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και την καταγραφή κειμηλίων, αναλυτικών πληροφοριών και σχεδίων, που αποτυπώνουν αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες και αναλυτικές περιγραφές, όχι μόνο των Ιερών Μονών, αλλά και του περιβάλλοντος χώρου, στο σύνολο των είκοσι Ιερών Καθιδρυμάτων.
Οι περιγραφές αυτές στάθηκαν πάντοτε πολύτιμη βοήθεια και οδηγός για τους μετέπειτα ερευνητές, για την αποτύπωση του κτιστού και φυσικού περιβάλλοντος, αλλά και της πνευματικής ζωής του Αγίου Όρους, των αρχών του 18ου αιώνα. […] (Χαιρετισμός του Δημάρχου Θεσσαλονίκης και Προέδρου του Δ.Σ. της Αγιορειτικής Εστίας κ. Βασιλείου Παπαγεωργόπουλου)