Εκτός από τους συνοικισμούς που είδαμε εκτενέστερα σε προηγούμενες αναρτήσεις, συγκροτήθηκαν κι άλλοι: στον Ασύρματο (στη δυτική πλαγιά του Φιλοπάππου, δίπλα από τα Άνω Πετράλωνα), στο Δουργούτι (σημερινός Νέος Κόσμος), στη Νέα Ερυθραία, στη Δραπετσώνα, στη Νέα Φιλαδέλφεια, στη Νέα Χαλκηδόνα, στον Ταύρο, στους Αμπελοκήπους (πίσω από το γήπεδο του Παναθηναϊκού), στην περιοχή μεταξύ Αλεξάνδρας και Πανόρμου (Νέα Ανατολή), στον Υμηττό, στις Τζιτζιφιές, στη Νέα Κοκκινιά, στον Άγιο Ιωάννη Ρέντη, στους Αγίους Αναργύρους Πειραιά, στον Ταύρο και αλλού.
Οι φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στην έκδοση του τότε Υπουργείου Περιθάλψεως Η περίθαλψις των προσφύγων 1917–1920 αποτελούν μικρά τεκμήρια που αποτυπώνουν χαρακτηριστικές εικόνες της συνοικιακής ιστορίας της πόλης των Αθηνών (κυρίως), όπως είναι, για παράδειγμα, η εγκατάσταση των προσφύγων στους Αμπελοκήπους, με τη βίλα Μαργαρίτα (κτίριο ορόσημο της περιοχής) να ξεπροβάλλει στο φόντο, οι πρόσφυγες σε αυλή πλακιώτικου σπιτιού στη συνοικία Μακρυγιάννη, η συνοικία Γαργαρέτα στο Κουκάκι κ.ά.
Στις 13 Φεβρουαρίου 1936, με αφορμή τις εκλογές που διεξάγονταν εκείνη την περίοδο, δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Ελληνικόν Μέλλον ένας συνολικός χάρτης με τις συνοικίες της πόλης, που βρισκόταν «υπό στενωτάτην πολιορκίαν» από τους προσφυγικούς συνοικισμούς!
Η εφημερίδα Προσφυγικός Αγών της 6ης Αυγούστου 1960 αποτυπώνει την κατάσταση που εξακολουθούσε τότε να επικρατεί στην περιοχή του Ασυρμάτου, με αφορμή την επίσκεψη του πολιτικού Ιωάννη Ψαρρέα (1902–1982).
Εξίσου ενδιαφέρουσες και χαρακτηριστικές είναι οι φωτογραφίες από το ρεπορτάζ της εφημερίδας Ακρόπολις της 21ης Μαΐου 1933. Στις φωτογραφίες που υπάρχουν στο βιβλίο Πέρα από την καταστροφή. Μικρασιάτες πρόσφυγες στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου βλέπουμε την παραγκούπολη Περικλέους (περιοχή Κοίλης, κοντά στην Ακρόπολη), έναν εσωτερικό δρόμο στο Δουργούτι και τις πρώτες εικόνες από τα Προσφυγικά της λεωφόρου Αλεξάνδρας.
Στο βιβλίο Προσφυγική Ελλάδα. Φωτογραφίες από το Αρχείο του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών βρίσκουμε φωτογραφικά τεκμήρια για τον Περισσό, τα Κουντουριώτικα και τη Δραπετσώνα.
Παναγιώτης Τουρλής
Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ / ΜΙΕΤ
Πηγές:
• Η περίθαλψις των προσφύγων 1917–1920, εν Αθήναις: εκ του τυπογραφείου Κωνστ. Ι. Θεοδωροπούλου, 1920
• Πέρα από την καταστροφή. Μικρασιάτες πρόσφυγες στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου, Αθήνα: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, 2003
• Προσφυγική Ελλάδα. Φωτογραφίες από το Αρχείο του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, Αθήνα: Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη / Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, 1992
• Εφ. Προσφυγικός Αγών, 6 Αυγούστου 1960
• Εφ. Ακρόπολις, 21 Μαΐου 1933
• Εφ. Ελληνικόν Μέλλον, 13 Φεβρουαρίου 1936