Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος
Το έθνος πορεύτηκε μέσα στην ιστορία με το κουπί, με το πανί, με τον ατμό, με τη μηχανή. Ανοίχθηκε στον απέραντο πόντο και διέσπειρε, μαζί με τα λιγοστά μεσογειακά προϊόντα του τόπου του, τα πνευματικά επιτεύγματα του λαού του. Ο Έλληνας έγινε ναυτικός, έμπορος, ταξιδευτής, εξερευνητής, αλλά και αστρονόμος, χαρτογράφος, ναυπηγός. Ίδρυσε αποικίες σε όλο το μήκος των ακτών του τότε γνωστού κόσμου και ανακάλυψε σ’ αυτές το «χρυσόμαλλο δέρας» της μοίρας του. Τα ελληνικά τοπωνυμία, παντού γύρω στις ακτές της Μαύρης θάλασσας, στην Προποντίδα, στις ακτές της Μικράς Ασίας, σε όλες τις ακτές της Μεσογείου, με ιδιαίτερη έμφαση στη νότια Ιταλία και Σικελία, φανερώνουν μια ναυτική εποποιία που προηγήθηκε αιώνες πριν και διατηρούσε τον ομφάλιο λώρο των αποικιών με τις μητροπόλεις του ελληνικού γεωγραφικού χώρου. Η πρώτη παγκοσμίως θέση της ελληνόκτητης ναυτιλίας σήμερα έχει τη βάση της σε αυτήν ακριβώς τη ναυτική παράδοση των εκατό περίπου αιώνων.
Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος
Η νέα έκδοση του Ναυτικού Μουσείου της Ελλάδος παρουσιάζει την πορεία της Ελληνικής Εμπορικής Ναυτιλίας δια μέσου των αιώνων. Το «ταξίδι» που μας καλεί να ακολουθήσουμε ξεκινά από τη μεσολιθική περίοδο, τότε που έχουμε την αρχαιότερη μαρτυρία για τη θαλάσσια διακίνηση αγαθών στο Αιγαίο και τη θαλασσοκρατορία των Μινωιτών και φθάνει έως τους σύγχρονους δυναμικούς εμπορικούς στόλους των Ελλήνων εφοπλιστών. Ο συγγραφέας παρουσιάζει με τρόπο ευσύνοπτο τους σημαντικότερους σταθμούς αυτής της διαδρομής και της συνεχούς παρουσίας των Ελλήνων στη θάλασσα και ενώ απευθύνεται σε ένα ευρύτερο κοινό, δεν υστερεί στην επιστημονικότητα των πληροφοριών που μας παρέχει. Τα κείμενα πλαισιώνονται από πλούσιο εικονογραφικό υλικό, που προέρχεται από μουσεία, εφορείες αρχαιοτήτων, ιδρύματα, οργανισμούς αλλά και συλλέκτες και το οποίο τεκμηριώνει αυτή τη θαλασσινή διαδρομή των 100 και πλέον αιώνων.
Τράπεζα Alpha Bank
Ο πρώτος τόμος αναφέρεται στις όψεις της μεσογειακής ναυσιπλοΐας στα τέλη της Τουρκοκρατίας και εξετάζεται διεξοδικά η κίνηση πολλών μεσογειακών λιμανιών, καθώς και το ελληνικό εμπόριο στην ανατολική και δυτική Μεσόγειο.
Στον δεύτερο τόμο ο συγγραφέας ολοκληρώνει την έρευνά του για το φαινόμενο της αλματώδους αναπτύξεως της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας την περίοδο πριν από την Ελληνική Επανάσταση.
Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος
Στην παρούσα έκδοση αναδεικνύεται η μεγάλη και ουσιαστική σημασία που είχε το Κίνημα του Ναυτικού του Μαΐου 1973 στην αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Πατρίδα μας, ενώ παράλληλα αποτελεί απόδοση τιμής στους ανθρώπους που συμμετείχαν σε αυτό. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου παρουσιάζονται τα ιστορικά γεγονότα που οδήγησαν στη δικτατορία των Συνταγματαρχών της 21ης Απριλίου 1967 και το Κίνημα του Ναυτικού του 1973, ενώ παρατίθεται το χρονικό των αντιδικτατορικών κινήσεων που έλαβαν χώρα στο Πολεμικό Ναυτικό καθ’ όλη τη διάρκεια της Χούντας με αποκορύφωμα το Κίνημα του Ναυτικού του Μαΐου 1973. Εδώ, παρουσιάζεται επίσης, η «Ανταρσία» του αντιτορπιλικού “ΒΕΛΟΣ” από τον Π. Χατζηπέρο, Σημαιοφόρο μηχανικό τότε στο πλοίο. Το κύριο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στους ανθρώπους του Κινήματος του Ναυτικού. Σε αυτό περιλαμβάνονται σύντομα βιογραφικά όσων συμμετείχαν στο Κίνημα, απολογίες στο ανακριτικό, αλλά και αποσπάσματα από τις καταθέσεις στη Δίκη των βασανιστών, που αναδεικνύουν το ήθος των ανδρών και αποκαλύπτουν τους εξευτελισμούς και τους βασανισμούς σωματικούς και ψυχολογικούς που υπέστησαν στα χέρια της Χούντας. Στην έκδοση περιλαμβάνονται επίσης, σκίτσα προσωπογραφιών των συμμετασχόντων στο Κίνημα, τα οποία φιλοτέχνησε ο γνωστός σκιτσογράφος και αγωνιστής ο ίδιος, κατά της δικτατορίας, Γιώργος Ψαρρόπουλος.
Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος
Το βιβλίο αποτελεί μία πρωτότυπη καταγραφή ευτράπελων ναυτικών ιστοριών που δημιουργήθηκαν και διαδόθηκαν στους κύκλους του Πολεμικού Ναυτικού κατά τα ταραγμένα και δύσκολα χρόνια του Μεσοπολέμου, του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι και τον Εμφύλιο. Ο συγγραφέας ένας διακεκριμένος και ευφυέστατος αξιωματικός που υπηρέτησε στα υποβρύχια, εκσφενδονίζει το 1989 νοσταλγική τορπίλλη “γέλιου” όχι μόνο προς τους συναδέλφους του αλλά και σε όσους αγαπούν το Ναυτικό. Την εικονογράφηση των ιστοριών με εύστοχα χιουμοριστικά σκίτσα έκανε ο Γήσης Παπαγεωργίου.
Ακαδημία Αθηνών
“Το Γραφείο Διεθνών και Συνταγματικών Θεσμών της Ακαδημίας Αθηνών επεξεργάζεται με τη συνεργασία ειδικευμένων νέων επιστημόνων προγράμματα που αναφέρονται στη διεθνή προστασία των Ελλήνων ναυτικών. Η πρώτη ολοκληρωμένη μελέτη έγινε από τον Καθηγητή κ. Ιωάννη Στριμπή και καλύπτει το θεσμικό μέρος του καθεστώτος των ναυτικών, όπως διαμορφώθηκε με την πολύ σημαντική νέα Σύμβαση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για τη Ναυτική Εργασία, που τέθηκε σε ισχύ το 2013 με τη συμμετοχή σημαντικού αριθμού κρατών, μεταξύ των οποίων και η χώρα μας. Ο κ. Στρίμπης έχει μακρά θητεία στην έρευνα, πρακτική και διδασκαλία του διεθνούς δικαίου και στην παρούσα μονογραφία προβαίνει για πρώτη φορά σε συστηματική παρουσίαση της νέας Σύμβασης, του τρόπου εφαρμογής της και της ακτινοβολίας της στη διεθνή και ελληνική έννομη τάξη. Το βιβλίο αυτό οριοθετεί το γενικό πλαίσιο της διεθνούς προστασίας των ναυτικών. Το Γραφείο Διεθνών και Συνταγματικών Θεσμών προβαίνει σε περαιτέρω μελέτη και έκδοση άλλων μονογραφιών σε εξειδικευμένα θέματα που αφορούν στο καθεστώς των Ελλήνων ναυτικών…”.
(από τον πρόλογο του βιβλίου)
Ακαδημία Αθηνών
«…Οι κίνδυνοι για τη διεθνή και την ελληνική ναυτιλία και οι σχετικές πρωτοβουλίες των Κρατών και της διεθνούς κοινότητας για την προστασία της διεθνούς ναυτιλίας θα αποτελέσουν το αντικείμενο του παρόντος πονήματος. Ειδικότερα, στο πρώτο μέρος γίνεται συνοπτική παρουσίαση των εν λόγω κινδύνων, με έμφαση στο έγκλημα της πειρατείας και της ένοπλης ληστείας στη θάλασσα, το οποίο αποτελεί τον πιο σοβαρό κίνδυνο για τη διεθνή ναυτιλία σήμερα. … Στη συνέχεια, στο δεύτερο μέρος, εξετάζεται το γενικό νομικό πλαίσιο αντιμετώπισης των σχετικών κινδύνων και της προστασίας, αντίστοιχα, της ναυτιλίας. … Το τρίτο μέρος της παρούσης αναφέρεται στα ειδικά συμβατικά καθεστώτα, ιδίως στις συμβάσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας (International Maritime Organization-IMO) που τυγχάνουν εφαρμογής στο παρόν πλαίσιο, καθώς και στα ειδικά μέτρα που έχουν ληφθεί από τη διεθνή κοινότητα για την πρόληψη και την καταστολή των παράνομων ενεργειών αυτών, όπως η πειρατεία.»
(από την εισαγωγή του βιβλίου)
Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού
Η προσπάθεια να παρουσιάσουμε μέσα από την έκθεση αυτή συμπυκνωμένη τη ναυτική δραστηριότητα των Ελλήνων δια μέσου των αιώνων αποτελεί ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Αναγκαστικά, λοιπόν, αποσπασματικά θα απεικονίσουμε μόνο τις σημαντικές περιόδους της δραστηριότητας αυτής.
Η παρουσίαση γίνεται σε πέντε ενότητες:
Προϊστορία και αρχαιότητα.
Έλληνες εξερευνητές και θαλασσοπόροι στην αρχαιότητα και στο Βυζάντιο.
Το Βυζάντιο και η θάλασσα.
Ελληνική Επανάσταση (1821-1828) και καράβια του 19ου αιώνα.
20ος αιώνας: Πόλεμοι και κυριαρχία του Ελληνικού Εμπορικού Ναυτικού.
(απόσπασμα από το βιβλίο)
Εκ του υστερήματος αρμάτωσαν…: Η φρεγάτα «Τιμολέων» στην Επανάσταση του 1821
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Σε αυτό το βιβλίο μία υδραίικη φρεγάτα συγκροτεί ένα ιδιαίτερο πεδίο μελέτης και αποδεικνύει πώς μερικά ταπεινά κατάστιχα μπορούν να φωτίσουν την οικονομική ζωή της Ελληνικής Επανάστασης. Η μακρόχρονη ιστορία της Ύδρας έχει τροφοδοτήσει μια μεγάλη θεματική που περιλαμβάνει τις ναυτικές κοινωνίες του Αιγαίου, τους εμποροκαπετάνιους και τους τρόπους συγκρότησης κεφαλαίου στις θαλάσσιες μεταφορές από τον 18ο αιώνα. Η μονάδα μελέτης εδώ είναι το ιστιοφόρο Τιμολέων με καπετάνιο τον Λάζαρο Πινότση. Η λεπτομερής ανάλυση των κατάστιχων τροφοδοτεί μια ιστορία μέσα στη μικρή κοινότητα που έζησε, δηλαδή μέσα και πέρα από την Ύδρα, κατά την Επανάσταση του 1821. Στο διάστημα 1821-1828 περίπου 800 άτομα συνέδεσαν την τύχη τους με τον Τιμολέοντα, αυτό το μεσαίου μεγέθους ιστιοφόρο, που καταγράφει για την ίδια περίοδο έξοδα πάνω από 250.000 γρόσια, ως κόστος συμμετοχής σε διάφορες εκστρατείες του Αγώνα, ενώ ο πραγματικός αριθμός τους θα μπορούσε και να διπλασιαστεί. Αυτή η σημαντική συμβολή στην οικονομική ζωή κατά το 1821 αναδεικνύει τις δυσκολίες αλλά και τις δυνατότητες της ιστορικής προσέγγισης των αριθμών.
Σπογγαλιευτική δραστηριότητα και κοινωνική συγκρότηση στο νησί της Καλύμνου (19ος-20ός αι.)
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Η μελέτη της Ευδοκίας Ολυμπίτου είναι αφιερωμένη στην σπογγαλιευτική δραστηριότητα των Καλύμνιων κατά τον 19ο και 20ό αιώνα και στη σχέση της σημαντικής αυτής για το νησί οικονομικής και επαγγελματικής δραστηριότητας με τη συγκρότηση και τις πολιτισμικές πραγματικότητες της Καλύμνου. Βασικό θέμα της μελέτης είναι η εξέταση της εμφάνισης και της χρήσης της «μηχανής», του καταδυτικού δηλαδή σκάφανδρου, που κυριάρχησε στην σπογγαλιεία από την εμφάνισή του, το 1866, μέχρι την απόσυρσή του, το 1975, ως ένα χαρακτηριστικό δείγμα των επιπτώσεων που επιφέρουν οι τεχνολογικές καινοτομίες στο οικονομικό περιβάλλον, στις κοινωνικές δομές και στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Διερευνώνται επίσης οι επιχειρηματικές συμπεριφορές και οι εργασιακές σχέσεις που επικράτησαν στο εργασιακό τοπίο της σπογγαλιείας, η φυσιογνωμία του εργατικού δυναμικού και ο σχηματισμός της τοπικής ελίτ, καθώς και τα ιδιαίτερα πολιτιστικά χαρακτηριστικά όσων ενεπλάκησαν στον κύκλο εργασιών της αλιείας των σφουγγαριών. Η μελέτη αξιοποιεί πλούσιο αρχειακό υλικό προερχόμενο από το αρχείο του Δήμου Καλύμνου και άλλους φορείς, τον τύπο της εποχής, την ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία, και μεγάλο αριθμό προφορικών μαρτυριών που συνέλεξε η συγγραφέας.
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Η Ιστορία, που συνέβη, και η μυθοπλασία ως Ιστορία, που θα μπορούσε να είχε συμβεί, πρωταγωνιστούν στον τόμο αυτό. Δεκαοκτώ προορισμοί – δεκαοκτώ πραγματικές ιστορίες ή μυθοπλασίες για τα λιμάνια του Αιγαίου, που στη σύγχρονη εποχή συνιστούν τους χώρους υποδοχής των ταξιδιωτών, τις ανοικτές πύλες εισόδου στις φυσικές ομορφιές, στα προϊόντα, στον πολιτισμό, στην ιστορία του τόπου. Το εγχείρημα ξεκίνησε αναζητώντας την ιστορία όχι ως διαδοχική αφήγηση γεγονότων και εποχών, αλλά ως αστραπιαίο φωτισμό σημαντικών ή και άσημων στιγμών από την ιστορική διαδρομή συγκεκριμένων τόπων. Από τους συγγραφείς ζητήθηκε να επιλέξουν ένα θέμα αγκιστρωμένο σε έναν τόπο-λιμάνι και να αφηγηθούν μία ιστορία∙ να αναπλάσουν δηλαδή ένα περιστατικό της «μεγάλης» ή της «μικρής» ιστορίας, όπως εκείνοι θα το θεωρούσαν πιο ελκυστικό και πρόσφορο –χρησιμοποιώντας δηλαδή την παραδοσιακή ιστοριογραφική αφήγηση ή τη μυθοπλασία– με τη δέσμευση όμως της επιστημονικής εγκυρότητας και τεκμηρίωσης. Στόχος της απόπειρας αυτής δεν ήταν τόσο να πλουτίσει ο αναγνώστης τις εγκυκλοπαιδικές του γνώσεις, όσο να οσμιστεί «ζωντανές» στιγμές του παρελθόντος, να πάρει κάτι από την αύρα μιας εποχής, ιδιαίτερα μάλιστα αν τυχόν ο τόμος τον συνοδεύει κατά τη διάρκεια μιας περιήγησής του στο Αιγαίο. Για τον λόγο αυτό το χρονικό ανάπτυγμα των κειμένων που φιλοξενούνται, επιδιώχθηκε να καλύπτει τη μακρά διάρκεια, από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι τα πιο πρόσφατα και η ανάπτυξη στον χώρο να ακολουθεί τα λιμάνια, τόπους επίσκεψης των σημερινών ταξιδιωτών.
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Η Ιστορία, που συνέβη, και η μυθοπλασία ως Ιστορία, που θα μπορούσε να είχε συμβεί, πρωταγωνιστούν στον τόμο αυτό. Δεκαοκτώ προορισμοί – δεκαοκτώ πραγματικές ιστορίες ή μυθοπλασίες για τα λιμάνια του Ιονίου, που στη σύγχρονη εποχή συνιστούν τους χώρους υποδοχής των ταξιδιωτών, τις ανοικτές πύλες εισόδου στις φυσικές ομορφιές, στα προϊόντα, στον πολιτισμό, στην ιστορία του τόπου. Το εγχείρημα ξεκίνησε αναζητώντας την ιστορία όχι ως διαδοχική αφήγηση γεγονότων και εποχών, αλλά ως αστραπιαίο φωτισμό σημαντικών ή και άσημων στιγμών από την ιστορική διαδρομή συγκεκριμένων τόπων. Από τους συγγραφείς ζητήθηκε να επιλέξουν ένα θέμα αγκιστρωμένο σε έναν τόπο-λιμάνι και να αφηγηθούν μία ιστορία∙ να αναπλάσουν δηλαδή ένα περιστατικό της «μεγάλης» ή της «μικρής» ιστορίας, όπως εκείνοι θα το θεωρούσαν πιο ελκυστικό και πρόσφορο –χρησιμοποιώντας δηλαδή την παραδοσιακή ιστοριογραφική αφήγηση ή τη μυθοπλασία– με τη δέσμευση όμως της επιστημονικής εγκυρότητας και τεκμηρίωσης.