(…) With the intention of reminding the wider public of these far-flung remnants of Hellenism, the NHRF organized two series of lectures under the general «Greek Archaeology without frontiers». Each series consisted of four parts of lectures dedicated respectively to the south eastern regions of the ancient Hellenic world (Egypt Cyprus, Asia Minor, Bactria and India) and to the northern and western areas (the Black Sea, Albania, Magna Graecia with Sicily and Libya). The invited scholars were chosen for their involvement with excavations in this wide-ranging world that was influent by Hellenism. The texts of these lectures are contained in the present.
(Από την παρουσίαση της έκδοσης)
Στο βιβλίο των Γκωτιέ / Χατζόπουλου εξιστορείται η αρχαιολογική ανακάλυψη στη μακεδονική Βέροια το 1950 –και αργότερα η δημοσίευση– μιας μεγάλης μαρμάρινης στήλης χρονολογημένης στην ελληνιστική περίοδο (2ος αιώνας π. Χ.), που περιέχει και στις δυο πλευρές της ένα σπουδαίο κείμενο: τον Γυμνασιαρχικό Νόμο της Βέροιας. Η στήλη βρίσκεται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Βέροιας και σώζει μια από τις σπουδαιότερες μαρτυρίες για τα αρχαία γυμνάσια: την υιοθέτηση του νόμου για τη λειτουργία του Γυμνασίου της Βέροιας, τον ίδιο το νόμο, την αναδιοργάνωση του θεσμού από ιδιωτικό σε δημόσιο, τα δικαιώματα του Γυμνασιάρχου και των ασκούμενων στο Γυμνάσιο, τις ρυθμίσεις για τους αγώνες και τις λατρείες που τελούνταν εκεί. Πρόκειται, εν γένει, για πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τους θεσμούς και τη ζωή της ελληνιστικής πόλης της Βέροιας.
Droit grec d’Alexandre à Auguste (323 av. J.-C. – 14 ap. J.-C.)
Στο βιβλίο η ιστορικός του Δικαίου Ιουλία Βελισσαροπούλου συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό επιγραφών από το 323 π.Χ. έως το 14 μ.Χ. που αφορούν κατά κύριο λόγο τα Πρόσωπα, τα Αγαθά και τη Δικαιοσύνη. Είναι γνωστό ότι, για την ιστορική μελέτη του Δικαίου στις ελληνιστικές πόλεις, το πρόβλημα των πηγών είναι συχνά αξεπέραστο. Οι γνώσεις μας για το Δίκαιο των πόλεων και των μοναρχιών που ίδρυσε ο Μέγας Αλέξανδρος είναι ισχνές, αντίθετα με το ελληνορωμαϊκό δίκαιο της Αιγύπτου, που το γνωρίζουμε παρά το γεγονός ότι η χώρα αυτή ήταν η λιγότερο εξελληνισμένη από όλες τις ελληνιστικές μοναρχίες. Στόχος της Βελισσαροπούλου είναι να ερευνήσει, να αναλύσει και να παρουσιάσει μεθοδικά και με σαφήνεια το Ελληνικό Δίκαιο κατά την Αλεξανδρινή εποχή. Τα νομικά κείμενα των επιγραφών προέρχονται από τα διάφορα ελληνιστικά βασίλεια, τόσο της Αφρικής όσο και της Ασίας, το Δίκαιο ωστόσο που ασκείται εκεί παραμένει ελληνικό, συχνά προσαρμοσμένο στις κοινωνίες που υπηρετεί. Και βέβαια η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι αποκλειστικά η ελληνική. Η μελέτη αυτή αναδεικνύει τις αξίες που διέπνεαν τους νόμους της εποχής –μιας εποχής πλούσιας σε νομοθετήματα– και βοηθά στην κατανόηση της ιστορίας όχι μόνο του Δικαίου αλλά και των γεγονότων αυτής της τόσο γόνιμης περιόδου.
«Σκοπός της [εργασίας] είναι να γνωρίσει τόσο στους Βεροιαίους όσο και στους ξένους επισκέπτες το παρελθόν της άλλοτε “πρωτεύουσας” της Μακεδονίας, “μητροπόλεως και δις νεωκόρου” Βεροίας. Συνάμα ελπίζομε ότι θα προσφέρει μια χρήσιμη πρώτη προσέγγιση και στους ειδικούς επιστήμονες. Σήμερα, με την έκδοσή της, η οποία, εκτός από την ελληνική, θα γίνει και στη γαλλική, συμπληρώνεται η “τριλογία” της αρχαίας Βέροιας, την οποία συναποτελεί μαζί με το μνημειώδες έργο της Αργυρώς Τατάκη “Ancient Beroea: Prosopography and Society” και με τη δημοσίευση των επιγραφών της πόλεως (Λουκρητίας Γουναροπούλου-Μ.Β. Χατζόπουλου, “Επιγραφές Κάτω Μακεδονίας, τεύχος Α΄, Επιγραφές Βεροίας” [Αθήνα 1998], που μόλις κυκλοφόρησε. Τέτοια πληρότητα τεκμηριώσεως από όλες τις αρχαίες πόλεις της Μακεδονίας μόνον η Βέροια έχει να παρουσιάσει.
Μερικώς σχολιασμένος κατάλογος επιγραφών από τη Βέροια. Περιλαμβάνονται αναλυτικά ευρετήρια κυρίων ονομάτων (ανθρωπωνύμια: ελληνικά και λατινικά, θεωνύμια, τοπωνύμια, ονόματα μηνών και εορτών κλπ.), ελληνικών και λατινικών λέξεων, θεμάτων με βάση το λεξιλόγιο, καθώς και γλωσσική περιγραφή με ιδιαίτερη αναφορά σε στοιχεία της μακεδονικής διαλέκτου.
The extraordinary feats of conquest of Cyrus the Great and Alexander the Great have left a lasting imprint in the annals of world history. Successive Persian and Greek rule over vast stretches of territory from the Indus to the eastern Mediterranean also created an international environment in which people, commodities, technological innovations, as well as intellectual, political, and artistic ideas could circulate across the ancient world unhindered by ethno-cultural and territorial barriers, bringing about cross-fertilization between East and West. These broad patterns of cultural phenomena are illustrated in twenty-four contributions to the first international conference on ancient Greek-Iranian interactions, which was organized as a joint Greek and Iranian initiative.