Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, επονομαζόμενος «πρίγκιπας του νεοελληνικού λόγου», γεννήθηκε στο Καρπενήσι στις 2 Φεβρουαρίου 1877 και πέθανε στην Αθήνα την 1η Φεβρουαρίου 1940. Πεζογράφος, ποιητής, δημοσιογράφος και ακαδημαϊκός, τιμήθηκε με το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών το 1923. Αν και γνωστός, μεταξύ άλλων, για το βιβλίο του «Τα Ψηλά Βουνά» και τις αντιδράσεις που επακολούθησαν, εμείς θα σας παρουσιάσουμε ένα άλλο έργο του, που απευθυνόταν σε παιδιά, «Το Παγώνι», καρπό συνεργασίας του με τον χαράκτη Γιάννη Κεφαλληνό. Χρειάστηκαν 10 χρόνια για να ολοκληρωθεί το βιβλίο, αλλά το 1946 κέρδισε τις εντυπώσεις στην 10η Έκθεση Ελληνικού Βιβλίου και απέσπασε το πρώτο βραβείο.
Στις 4 Φεβρουαρίου 2023 συμπληρώνονται τρία χρόνια από τον θάνατο του ζωγράφου Δημοσθένη Κοκκινίδη. Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΜΙΕΤ από το 1995 έως το 2019, ο Δημοσθένης Κοκκινίδης συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση και την οργάνωση του πολιτιστικού και μορφωτικού έργου του Ιδρύματος. Ως επιστέγασμα της προσφοράς του, δώρισε στο Ίδρυμα σημαντικό αριθμό έργων του (σχέδια και καμβάδες) και το σύνολο του αρχείου του.
ΑΠΟ
01/02/2023
ΕΩΣ
28/02/2023
Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης προσφέρει και φέτος τον Φεβρουάριο όλους τους τίτλους του καταλόγου του με μεγάλη έκπτωση.
Με αφορμή την ανακήρυξη της 24ης Ιανουαρίου ως Διεθνούς Ημέρας Εκπαίδευσης, ανατρέχουμε στο Αρχείο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, μέρος του οποίου φυλάσσεται σε μικροφίλμ στο ΙΠΑ-ΜΙΕΤ, και αναδεικνύουμε τον ρόλο του Αγιοταφικού Παρθεναγωγείου στην εκπαίδευση των ορθόδοξων γυναικών στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.
Στις 19 Ιανουαρίου 2023 πέθανε ο Μάρκος Φ. Δραγούμης, μουσικολόγος και προϊστάμενος του Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών. Στην πολυετή επιστημονική και διδακτική του σταδιοδρομία κατέγραψε και μελέτησε τη βυζαντινή μουσική καθώς και τη δημοτική μουσική παράδοση, ενώ δημοσίευσε πλήθος μελετών μουσικολογικού περιεχομένου (βιβλία, άρθρα, δίσκοι). Το 1991, η Ακαδημία Αθηνών τού απένειμε βραβείο για τη συνολική προσφορά του στη μουσική ζωή της χώρας, ενώ το 2008 αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η Νέα Σμύρνη είναι δήμος του ευρύτερου πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας. Σύμφωνα με τον ιστότοπο του σημερινού Δήμου Νέας Σμύρνης, «σχεδιάστηκε για τους πρόσφυγες των μεσοαστικών και αστικών κοινωνικών στρωμάτων, και οικοδομήθηκε αφού είχε καταλαγιάσει η αναστάτωση των πρώτων χρόνων της προσφυγικής εγκατάστασης». Εντάχθηκε εξαρχής στο σχέδιο πόλης, μία από τις ελάχιστες περιπτώσεις προσφυγικής συνοικίας που σχεδιάστηκε εξαρχής ως αστική περιοχή.
«Εγώ, Γεώργιος Σουρής, ιππότης του Σωτήρος,
και Χιώτης διαβολόλωλος αστείου χαρακτήρος,
επιχειρώ να σας ειπώ ξηρώς κι εν συντομία
τα μάλλον σπουδαιότερα του βίου μου σημεία,
προτού οι βιογράφοι μου καθ’ όλα μ’ ανατάμουν
κι εις όλην την υφήλιον ρεντίκολο με κάμουν.»
Ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης έφυγε από την ζωή σαν σήμερα το 1993. Πεζογράφος, ποιητής και ζωγράφος, υπήρξε μια από τις κορυφαίες μορφές του πνεύματος και της τέχνης στη Θεσσαλονίκη.
«Η ζωγραφική μου -σημείωνε ο ίδιος ο Ν. Γ. Πεντζίκης- δεν έχει θέμα και δεν ανταποκρίνεται σε τίποτα άμεσο. Είναι η ταύτιση σ’ έναν ίδιο χρόνο των τομέων της μνήμης, είτε συναισθηματικής, είτε ονειρικής, είτε και περ’ από τα όνειρα. Η ζωγραφική μου έχει μια υπερβατική διάσταση που οι ρίζες της βρίσκονται στη βαθιά πίστη».
Στο Θριάσιο Πεδίο, σε απόσταση περίπου 20 χιλιομέτρων από την Αθήνα, βρίσκεται η Ελευσίνα. Γενέτειρα του Αισχύλου και ένα από τα μεγαλύτερα ιερά κέντρα του αρχαίου κόσμου, η Ελευσίνα, αναδείχθηκε από πολύ νωρίς, όχι μόνο λόγω της στρατηγικής της θέσης, αλλά κυρίως χάρη στην ανάπτυξη των Ελευσίνιων Μυστηρίων, της μυστηριακής λατρείας προς τιμήν της θεάς Δήμητρας και της κόρης της, Περσεφόνης. Με αφορμή την ανακήρυξη της Ελευσίνας σε μία από τις τρεις Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης για το 2023 και με την προτροπή να την ανακαλύψουμε ξανά, ανατρέχουμε σε τέσσερις αξιοπρόσεκτες σχετικές εκδόσεις.