Ένα από τα σημαντικότερα πολεμικά γεγονότα της νεότερης ελληνικής ιστορίας υπήρξε η κατάληψη της Κρήτης από αέρος, με βομβαρδισμούς και ρίψη Γερμανών αλεξιπτωτιστών, στα τέλη Μαΐου 1941. Η επιχείρηση με το συνθηματικό όνομα «Ερμής» («Unternehmen Merkur») έμεινε στην ιστορία όχι μόνο επειδή ήταν η μεγαλύτερη αεραποβατική στρατιωτική επιχείρηση που έχει διεξαχθεί, αλλά κυρίως για την ηρωική αντίσταση των κατοίκων του νησιού.
Τρεις εξέχοντες πνευματικοί φορείς της Κρήτης, η Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη και το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας, επιχειρούν με τις εκδόσεις τους να φωτίσουν τις ημέρες της κατοχής στην Κρήτη μέσα από μαρτυρίες και καταγραφές Ελλήνων, Άγγλων και Αυστραλών στρατιωτών, συνέδρια και μελέτες, αλλά και από την Έκθεση της Κεντρικής Επιτροπής Διαπιστώσεως Ωμοτήτων.
