«Και ο Κομήτης φάνηκε εις τ’ ουρανού το δρόμο
Κι αφήκε κάτω χάσκοντας τον κάθε Αστρονόμο,
Μας είπε, μας κατάλαβε, λιγώθηκε στα γέλοια […]»
Εμπρός (Κωνσταντινούπολη), 92 (8.5.1910)
Παναθήναια, 15.5.1910
Το 1682 ο Άγγλος αστρονόμος Έντμουντ Χάλεϊ παρατήρησε και μελέτησε τον κομήτη που αργότερα πήρε το όνομά του. Εφαρμόζοντας την υπολογιστική μέθοδο περιφοράς των κομητών του Νεύτωνα, υπολόγισε ότι ο κομήτης αυτός κάνει την εμφάνισή του στη Γη κάθε 75 χρόνια, και, μελετώντας την κίνησή του, αντιλήφθηκε ότι πρόκειται για τον ίδιο κομήτη που είχε αναφερθεί κατά το παρελθόν από τους αστρονόμους Κέπλερ και Απιανό. Επίσης υπολόγισε τα έτη στα οποία θα εμφανιζόταν ο κομήτης στον ουρανό της Γης.
Το πέρασμα του κομήτη του Χάλεϊ από τη Γη το 1910 προκάλεσε φρενίτιδα ενθουσιασμού, αλλά και πανικού. Ο κομήτης θα ήταν ορατός από τη Γη διά γυμνού οφθαλμού την Τετάρτη 5 (παλαιό ημερολόγιο) / 18 (νέο ημερολόγιο) ή την Πέμπτη 6/19 Μαΐου του 1910.
Εμπρός (Κωνσταντινούπολη), 91 (1.5.1910)
Εμπρός (Κωνσταντινούπολη), 92 (8.5.1910)
Στις ελληνικές εφημερίδες δημοσιεύονταν για μέρες άρθρα σχετικά με την τροχιά και τη σύσταση του κομήτη, καθώς και κείμενα και συνεντεύξεις ξένων και Ελλήνων αστρονόμων. Η φήμη ότι η Γη θα βρισκόταν ενδιαμέσως της ουράς του κομήτη, η οποία περιείχε κυάνιο, προκάλεσε τον τρόμο του κοινού. Στην Αθήνα τα φαρμακεία ξεπούλησαν το οξυγόνο και τον αιθέρα τους στους έντρομους πελάτες. Οι εφημερίδες κατέγραφαν περιστατικά υστερίας ανά τον κόσμο.
Εικονογραφημένη, 67 (Μάιος 1910)
Annales de l’Observatoire national d’Athènes, 6 (1912)
Τη νύχτα της 5/18 Μαΐου πλήθη από Αθηναίους και Πειραιώτες είχαν συγκεντρωθεί στο Ζάππειο, στον Λυκαβηττό, στο Αστεροσκοπείο, στην Καστέλα, στη Φρεαττύδα, σε δρόμους και σε πλατείες για να θαυμάσουν το φαινόμενο ή για να περιμένουν το τέλος του κόσμου. Ο κομήτης πέρασε σε απόσταση 22 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη και τελικά δεν έφερε καμία καταστροφή ούτε προσέφερε ιδιαίτερο θέαμα. Ο τύπος συνέχισε να ασχολείται με το πέρασμα του κομήτη ―και τις επιπτώσεις του στη Γη― για λίγες ακόμη μέρες με ζωηρό ενδιαφέρον.
Εικονογραφημένη, 68 (Ιούνιος 1910)
Τίτλοι και άρθρα από εφημερίδες και περιοδικά της Βιβλιοθήκης ΕΛΙΑ / ΜΙΕΤ:
• Eginitis, «La comète de Halley pendant sa dérnière apparition», Annales de l’Observatoire national d’Athènes 6 (1912), 7–26.
• Αθήναι 27.5.1910, 3.5.1910, 4.5.1910, 5.5.1910, 6.5.1910, 7.5.1910, 9.5.1910.
• Εικονογραφημένη 67 (Μάιος 1910), 68 (Ιούνιος 1910).
• Εμπρός (Κωνσταντινούπολη) 91 (1.5.1910), 92 (8.5.1910).
• Εστία 8.5.1910.
• Εφημερίς των κυριών (Κωνσταντινούπολη) 17 (1.5.1910).
• Νέον Άστυ 5.5.1910, 6.5.1910, 7.5.1910, 8.5.1910.
• Παναθήναια 15.5.1910.
• Σφαίρα 4.5.1910, 5.5.1910, 6.5.1910, 8.5.1910, 11.5.1910
• Χρόνος 1.5.1910, 3.5.1910, 4.5.1910, 5.5.1910, 6.5.1910, 7.5.1910, 8.5.1910, 9.5.1910.
• Σ. Πλακίδης, λ. «Χάλλεϋ κομήτης», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τ. 24, 439–440.
Μαρία Κοκολογιάννη
Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ / ΜΙΕΤ
