Μελέτες για τη μεταβυζαντινή ζωγραφική

Αναδημοσίευση 15 μελετών του συγγραφέως για την μεταβυζαντινή ζωγραφική σε βελτιωμένη έκδοση με εμπλουτισμό του εικαστικού αποδεικτικού υλικού και παράθεση πινάκων σύμφωνα προς την χρονολόγηση των έργων. Η ανάπτυξη των σπουδών της μεταβυζαντινής τέχνης μεταπολεμικά στάθηκε αρκετά μονόπλευρη, τοποθετήθηκε δηλαδή στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος η Κρητική Σχολή ζωγραφικής, αφού μάλιστα το αρχειακό υλικό της Βενετίας μέσα από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 και η εν γένει ανάπτυξη των σπουδών γύρω από την Κρητική Αναγέννηση ήλθε να ανατρέψει τις έως τότε γνώσεις για την ζωγραφική αυτή. Επίκεντρο λοιπόν και του βιβλίου αυτού αποτελεί η Κρητική Σχολή, αλλά σε διαπλοκή με ό,τι συμβαίνει στον υπόλοιπο Ελληνισμό, λατινοκρατούμενο ή τουρκοκρατούμενο ή της Διασποράς, προκειμένου να διευρυνθεί το οπτικό πεδίο του ερευνητή.

“Αποφασίζοντας την αναδημοσίευση μελετών μιας εικοσαετίας, γνώριζα τον πιθανό κίνδυνο: ό,τι στον καιρό του ήταν πιθανόν πρωτότυπο, ίσως ηχεί σήμερα ως κοινός τόπος – σωστότερα, θα έπρεπε να ηχεί έτσι! Ωστόσο μια ιδιόμορφη κατάσταση, που κρατάει παραπάνω από σαράντα χρόνια στους κύκλους των ομοτέχνων μου, οδήγησε σε δύο φαινόμενα που κυριαρχούν ως τώρα: να καταδικάζονται οι «αντιφρονούντες» σε λήθη δια της σιωπής (damnatio memoriae) και ν’ απουσιάζει ο ουσιαστικός διάλογος. Αυτή η αγκύλωση αναπόφευκτα αντικαθρεπτίζεται και στις σελίδες αυτού του βιβλίου, αλλά ως προς το που θα πρέπει ν’ αναζητηθούν οι ευθύνες η μόνη απάντηση είναι: τα κείμενα κείνται εις μαρτύριον! (. . .)” (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ)