Βυζάντιο 13ος αιώνας. Από την κατάρρευση στην ανασυγκρότηση

«Η εκτροπή της Δ΄ Σταυροφορίας και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους τον Απρίλιο του 1204 οδήγησε στον κατακερματισμό και τη διάλυση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η Πόλη λεηλατήθηκε βάναυσα και παραδόθηκε στις φλόγες. Η άλωση ήταν το αποτέλεσμα μιας βαθιάς πολιτικής και ηθικής κρίσης που διερχόταν η αυτοκρατορία ήδη από τον 11ο αι. και κορυφώθηκε στα τέλη του 12ου αι. στα χρόνια της δυναστείας των Αγγέλων. Δημιουργήθηκαν νέα κράτη. Η Λατινική αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης με Φράγκο αυτοκράτορα και Βενετό Πατριάρχη, το Λομβαρδικό βασίλειο της Θεσσαλονίκης, βαρωνείες και δουκάτα στον ελλαδικό χώρο, στο Αιγαίο και την Κρήτη. Την ανασυγκρότηση των βυζαντινών δυνάμεων και την ανασύσταση της αυτοκρατορίας την ανέλαβαν γόνοι ή συγγενείς του αυτοκρατορικού οίκου. Ιδρύθηκαν τρία ελληνικά κράτη, στον μακρινό Πόντο η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, η αυτοκρατορία της Νίκαιας στη Βιθυνία και το κράτος της Ηπείρου με πρωτεύουσα την Άρτα, κέντρα αντίστασης κατά της εξάπλωσης των Λατίνων. Ο κοινός τους στόχος, η ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης και η άνοδος στον θρόνο της Βασιλεύουσας, τους οδήγησε σε αντιπαλότητα και ανοιχτή σύγκρουση…».