Το τεκμήριο
Διαφήμιση της Ανωνύμου Ελληνικής Τηλεφωνικής Εταιρείας από την περίοδο 1935–1936, σε σχήμα 8ο, ασπρόμαυρη και με σκίτσα. Στο συγκεκριμένο διαφημιστικό τεκμήριο η ΑΕΤΕ διαφημίζει τη «δευτερεύουσα εγκατάστασιν» γραμμής τηλεφώνου σε επιχειρήσεις και κατοικίες.
Η ιστορία
Η πρώτη τηλεφωνική κλήση στην ιστορία πραγματοποιήθηκε στις 10 Μαρτίου 1876 από τον Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ. Ο Μπελ απέδειξε ότι ήταν σε θέση «να μιλάει με ηλεκτρισμό» καλώντας από το σπίτι του τον βοηθό του Τόμας Γουότσον. Οι πρώτες λέξεις που μεταδόθηκαν ήταν «Mr Watson, come here. I want to see you» («Κύριε Γουότσον, ελάτε εδώ. Θέλω να σας δω»).
Στην Ελλάδα το 1892, επί πρωθυπουργίας Χαρίλαου Τρικούπη, ψηφίστηκε ο νόμος «Περί τηλεφωνικής συγκοινωνίας», με τον οποίο καθιερώθηκε το απόρρητο, αλλά και το τηλεφωνικό μονοπώλιο.
Η ΑΕΤΕ, δηλαδή η Ανώνυμος Ελληνική Τηλεφωνική Εταιρεία, ιδρύθηκε το 1931. Το 1949 ιδρύθηκε ο ΟΤΕ, ο οποίος ανέλαβε να φτάσει η τηλεφωνία όχι μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά και σε κάθε απομακρυσμένο χωριό, είτε βρισκόταν στην ηπειρωτική χώρα είτε στα νησιά. Εκείνη την εποχή έφτασε στην Ελλάδα και το πλοίο για την πόντιση και συντήρηση των τηλεφωνικών καλωδίων μεταξύ των ελληνικών νησιών.
Τα παρακάτω αποσπάσματα προέρχονται από το κείμενο: «Η ιστορία του τηλεφώνου εις την Ελλάδα», που γράφτηκε από τον Σπυρίδωνα Δάσιο το 1937:
«῾Η Ἑλλὰς εἶνε ἡ τελευταία εἰς τὴν ὁποίαν διεδόθη τὸ τηλέφωνον, ἔστω καὶ ἂν ἀπὸ τοῦ 1908 ἱδρύθη τὸ πρῶτον τηλεφωνικὸν κέντρον εἰς τὰς Ἀθήνας, ἂν καὶ ἡ ἐφεύρεσις τοῦ Γκράχαμ Μπὲλλ ἐγνώσθη εἰς τὸν κόσμον ἀπὸ τοῦ 1875. Ἡ ἀλήθεια εἶνε ὅτι ἀπὸ τοῦ 1880 προηγμέναι τινὲς βιομηχανίαι εἰς τὴν Ἑλλάδα, ἔχουσαι ἀνάγκην συχνῆς συνεννοήσεως μὲ ἀπομακρυσμένα κέντρα τῆς ἐργασίας των, συνεδέοντο τηλεφωνικῶς καὶ ἰδιωτικῶς, ὅπως εἰς τὸ Λαύριον. Καὶ οἱ Σιδηρόδρομοι Ἀττικῆς ἀπὸ τοῦ 1885, ὅτε τὸ πρῶτον ἐλειτούργουν, ἐξυπηρετοῦντο εἰς τὴν κίνησίν των διὰ τηλεφώνου. Καὶ τούτου ὅμως παλαιότερον τηλέφωνον ἦτο τὸ τοῦ σιδηροδρόμου Ἀθηνῶν–Πειραιῶς, ὅτε ἀκόμη ἦτο ἀτμοκίνητος.
Αὐτὰ ἦσαν τὰ πρῶτα τηλέφωνα εἰς τὴν Ἑλλάδα, ἀλλὰ ἰδιωτικῆς ὅλως μορφῆς καὶ περιωρισμένης χρήσεως. Δὲν ἦσαν κοινόχρηστα. Καὶ τὸ Δημόσιον ὅμως δὲν ὑστέρησε διὰ τὰς κρατικάς του ἀνάγκας. Ἡ ἀνάπτυξις τῶν Ἀθηνῶν καὶ αἱ ἀνάγκαι τῆς δημοσίας ἀσφαλείας ἐπέβαλλον τὴν τηλεφωνικὴν συγκοινωνίαν μεταξὺ τῶν διαφόρων ἀστυνομικῶν τμημάτων καὶ τῆς διευθύνσεως τῆς ἀστυνομίας. Ἐπίσης μεταξὺ τῶν διαφόρων ὑπουργείων, ὡς καὶ εἴς τινας ἐπαρχίας διὰ τοπικὰς ἐξαιρετικὰς ἀνάγκας. Ὅλα αὐτὰ εἶχον ἴδια τηλέφωνα. Ἀπὸ τὰ πρῶτα λοιπὸν ἔτη τῆς μεγαλοφυοῦς ταύτης ἐφευρέσεως ἐχρησιμοποιήθη τὸ τηλέφωνον εἰς τὴν Ἑλλάδα, ἀλλὰ δὲν διεδόθη ὅσον ἔπρεπε. Οὔτε ὠφελήθη ἀναλόγως ἡ κοινωνία.
Εἰς κοινὴν χρῆσιν παρεδόθη τὸ τηλέφωνον τῷ 1908. Τότε ἱδρύθη τὸ πρῶτον τηλεφωνικὸν κέντρον Ἀθηνῶν, εἰς τὴν ἀρχὴν μὲ 200 συνδρομητάς, ἐπεξετάθη δὲ σὺν τῷ χρόνῳ διὰ 1.500. Συγχρόνως ἱδρύθησαν καὶ τηλεφωνικὰ κέντρα εἰς τὸν Πειραιᾶ, τὰς Πάτρας, τὸν Βόλον, τὰς Καλάμας, τὸν Πύργον, τὴν Κέρκυραν, μετὰ δὲ τοὺς Βαλκανικοὺς πολέμους εἰς Θεσσαλονίκην, Καβάλλαν κ.λπ. Ἀλλὰ καὶ τὸ κέντρον τῶν 1.500 συνδρομητῶν τῶν Ἀθηνῶν ἀπεδείχθη ἀνεπαρκὲς καὶ τὸ 1929 ἱδρύθη νέον κέντρον διὰ 3.000 συνδρομητὰς συστήματος Western Electric».
Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ, Συλλογή Εφήμερων