Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
Προϊόν μακρόχρονης εξαντλητικής έρευνας, μεθοδικής σπουδής και γόνιμου στοχασμού, το βιβλίο αυτό εξιστορεί τη δημιουργία και τους μετασχηματισμούς των ελληνικών πολιτικών κομμάτων κατά την περίοδο 1821-1936. Ο συγγραφέας αναλύει τις ιδεολογικές θέσεις και τα προγράμματα των κομμάτων, τους άρρητους στόχους και τις πρακτικές πολιτικές αποφάσεις τους, την οργανωτική δομή, τις προπαγανδιστικές μεθόδους και τις αντιπαραθέσεις τους. Αντιμετωπίζοντας κριτικά την παλαιότερη ιστοριογραφία, η οποία προσέγγιζε συνήθως το κομματικό φαινόμενο με αρνητική προδιάθεση, επισημαίνει τις μεθοδολογικές αδυναμίες των ιστορικών ερμηνειών που υπερτονίζουν το ρόλο των προσωπικών φιλοδοξιών, των εξωτερικών επιρροών ή των πελατειακών σχέσεων. Η ανάλυσή του δεν περιορίζεται στο κομματικό και πολιτικό σύστημα αλλά προεκτείνεται στην κοινωνική δομή, την οικονομία, το ιδεολογικό και πνευματικό κλίμα και τις κοινωνικές συγκρούσεις της εποχής. Το βιβλίο του αποτελεί επομένως και μια εκτενή εισαγωγή στην πολιτική ιστορία της νεότερης Ελλάδας.
Ιστορικό Λεξικό Ελληνικών Κοινοβουλευτικών Κομμάτων, 1844-1967
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία
Ο τόμος παρουσιάζει το σύνολο των κομματικών μορφωμάτων της περιόδου 1844-1967 που εκπροσωπήθηκαν στο Κοινοβούλιο, με στόχο να αποτυπωθεί η συνέχεια του κομματικού φαινομένου και να αναδειχθούν οι σταδιακές μεταλλάξεις του. Τη συγγραφή των 135 λημμάτων, στα οποία περιλαμβάνονται κόμματα, κοινοβουλευτικές ομάδες, αλλά και συνασπισμοί κομμάτων, ανέλαβαν σαράντα οκτώ ιστορικοί και πολιτικοί επιστήμονες (πανεπιστημιακοί, ερευνητές, διδάκτορες και υποψήφιοι διδάκτορες), αξιοποιώντας πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές.
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία
Η ημερίδα αυτή, την οποία συνδιοργάνωσαν οι δύο φορείς στις 4 Απριλίου 2014, είχε θέμα την ιστορία της αρχής της πλειονοψηφίας και ομιλητές επίλεκτα μέλη της κοινότητας των Ελλήνων ιστορικών. Η αρχή της πλειονοψηφίας θεωρείται -και είναι πράγματι- ακρογωνιαίος λίθος των δημοκρατικών διαδικασιών. Και εκπλήσσει βέβαια το εύρος της εφαρμογής της σε τόσο πολλά συλλογικά σώματα κατά το ιστορικό παρελθόν, όσα αποκάλυψε η ημερίδα. Πρέπει ωστόσο να έχουμε υπόψη μας ότι η αρχή της πλειονοψηφίας είναι αναγκαίο, αλλά όχι και επαρκές προαπαιτούμενο της δημοκρατίας, δεδομένου ότι, εκτός από αυτήν την ίδια, αποφασιστική σημασία έχει και η σύνθεση των συλλογικών σωμάτων που ακολουθούν πλειοψηφικές διαδικασίες κατά τη λήψη των αποφάσεών τους.
Πρόεδροι της Βουλής, Γερουσίας και Εθνοσυνελεύσεων 1821-2008
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία
Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία ανέθεσε σε πέντε διακεκριμένους επιστήμονες, τον Αντώνη Μακρυδημήτρη, το Γιάννη Κωστή, τον Κωνσταντίνο Παπαδημητρίου, τη Μαρία – Ηλιάνα Πραβίτα και τον Παναγιώτη Σαβοριανάκη, τη συγγραφή αυτού του τόμου που αναφέρεται στους προέδρους της Βουλής, της Γερουσίας και των Εθνοσυνελεύσεων από το 1821 έως σήμερα.
Εκτός από τα βιογραφικά σημειώματα και χαρακτηριστικά κείμενα των 85 προέδρων της Βουλής και των εννέα της Γερουσίας, παρουσιάζεται η κάθε εποχή, η κάθε περίοδος του εθνικού και κοινοβουλευτικού βίου. Παρουσιάζονται επίσης αναλυτικοί πίνακες με τις 61 βουλευτικές περιόδους από το 1843 έως το 2008 με τα αποτελέσματα των εκλογών, τις κυβερνήσεις που τις διενήργησαν και εκείνες που προέκυψαν. […]
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία
Η παρούσα συλλογή συγκεντρώνει τα πρώτα δέκα Τετράδια Κοινοβουλευτικού Λόγου. Είναι ένα έργο συλλογικό, καθώς δημιουργήθηκε με την πολύτιμη συμβολή δέκα ειδικών επιστημόνων, που εισκόμισαν τη γνώση τους στην ανάλυση των επιμέρους ομιλιών. Αποτελεί έργο με θεματική ποικιλία, αφού περιλαμβάνει ομιλίες για πολύ διαφορετικά μεταξύ τους ζητήματα. Είναι, επίσης, έργο “περιηγητικό” στη νεότερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία, εφόσον αναφέρεται σε επιμέρους εποχές, πολιτικές και αντιλήψεις που σφράγισαν τη φυσιογνωμία της χώρας, αλλά και έργο ιδιόμορφα βιογραφικό, καθώς σκιαγραφεί μέσα από ομιλίες τους, προσωπικότητες που διαμόρφωσαν ιδέες και εποχές.
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία
Στη δεύτερη αυτή σειρά περιλαμβάνονται κοινοβουλευτικές ομιλίες από τον 19ο και τον 20ό αιώνα. Οι ομιλητές προέρχονται από όλους τους πολιτικούς χώρους και υπήρξαν είτε αρχηγοί κομμάτων, είτε μέλη της κυβέρνησης, είτε απλοί βουλευτές.
Οι ομιλίες αφορούν ποικίλα θέματα: α) ζητήματα δικαιωμάτων, όπως η συνταγματική κατοχύρωση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι (1864), και η συνταγματική κατοχύρωση της καθολικής ψηφοφορίας (1864)• β) εξωτερικής πολιτικής, όπως οι προσχωρήσεις της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ (1952) και στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες (1979)• γ) εσωτερικής πολιτικής, όπως η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση (1913)• δ) κοινωνικά, όπως το αγροτικό ζήτημα και η μεταρρύθμιση του 1917, καθώς και η στράτευση των Ελληνίδων (1977)• ε) οικονομικά, όπως οι στρατηγικές οικονομικής ανάπτυξης και η υποτίμηση της δραχμής (1953). Ακόμη, παρουσιάζονται οι ομιλίες του Επαμεινώνδα Δεληγεώργη για τη συνταγματική θέση του Στέμματος (1964), του Ελευθέριου Βενιζέλου για τη λειτουργία της δημοκρατίας (1931), αλλά και του Ιωάννη Πασσαλίδη ως αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης (1958).
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία
Η τρίτη σειρά, όπως και οι προηγούμενες, συγκροτείται από ένα σύνολο χρονικών στιγμών, θεμάτων και ομιλητών. Δύο τομίδια εξετάζουν ζητήματα της ελληνικής οικονομίας (Θεόδωρος Δηλιγιάννης, 1893· Θεόδωρος Ρετσίνας, 1907), ενώ ένα παρουσιάζει το νόμο περί αρχαιοτήτων (Αθανάσιος Ευταξίας, 1899). Η παρέμβαση του Ελευθερίου Βενιζέλου ακριβώς στην έναρξη του Εθνικού Διχασμού προβάλλει μια εξαιρετικά σημαντική στιγμή της ελληνικής πολιτικής ιστορίας (1915). Εξίσου σημαντική είναι και η αγόρευση για το προσφυγικό (Λεωνίδας Ιασονίδης, 1924), ενώ οι ομιλίες των Γεωργίου Καφαντάρη (1928) και Γεωργίου Καρτάλη (1952) συνιστούν κορυφαίες κοινοβουλευτικές παρεμβάσεις, που εξηγούν τη διαδικασία εξόδου από μεγάλες οικονομικές κρίσεις. Η εισήγηση για το νέο Σύνταγμα (Κωνσταντίνος Τσάτσος, 1975), η ίδρυση του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών (Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, 1977) καθώς και η ομιλία του Λεωνίδα Κύρκου κατά τη συζήτηση για την κύρωση της Συνθήκης Προσχώρησης στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες το 1979, αφορούν μια περίοδο εδραίωσης της δημοκρατίας και πλήρους ένταξης της χώρας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Μισός αιώνας γυναικείας ψήφου, μισός αιώνας γυναίκες στη Βουλή
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία
Η έκδοση αυτή περιέχει μία εκτεταμένη παρουσίαση και ανάλυση της καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Αθηνών Μάρως Παντελίδου – Μαλούτα, η οποία εκθέτει και αναλύει τα ιστορικά γεγονότα με βάση τις έρευνές της και τις εκτιμήσεις της. Επίσης, η έκδοση περιέχει τα βιογραφικά σημειώματα και τις φωτογραφίες όλων των ελληνίδων βουλευτών έως σήμερα, έτσι ώστε να μπορέσουν να γίνουν ευρύτερα γνωστές. […]
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Η μελέτη εξετάζει την πορεία της Εθνικής Προοδευτικής Ένωσης Κέντρου (ΕΠΕΚ), ενός κόμματος που συνδέθηκε άρρηκτα με την έννοια του Κέντρου. Η μελέτη εκκινεί από την περίοδο μετά την Απελευθέρωση, οπότε εντοπίζονται μία σειρά από ζητήματα της πολιτικής ζωής της χώρας, τα οποία «κεφαλαιοποίησε» η ΕΠΕΚ είτε θετικά, είτε αρνητικά και παράλληλα ανιχνεύονται οι πρώτες ενδείξεις της εμφάνισης ενός νέου πολιτικού χώρου, του Κέντρου, τόσο σε επίπεδο λόγου αλλά, κυρίως, σε επίπεδο πολιτικής πρακτικής. Η μελέτη της ΕΠΕΚ έχει ως αφετηρία τις ατελέσφορες προσπάθειες ίδρυσης κόμματος από τον Νικόλαο Πλαστήρα το 1948, το Κόμμα Προοδευτικών Φιλελευθέρων του 1949, και τέλος τη συγκρότηση της ΕΠΕΚ το 1950. Η μελέτη του κόμματος εστιάζει στην εσωτερική λειτουργία του (οργανωτική, συγκρότηση, καταστατικό), το πολιτικό του προσωπικό (βουλευτές και πολιτευτές), την πολιτική του στις βουλευτικές αλλά και δημοτικές εκλογές (πολιτικό πρόγραμμα, προεκλογικός λόγος, στρατηγική συνεργασιών), αλλά και στις διεργασίες που συντελούνται στο εσωτερικό του κόμματος σε όλη την περίοδο. Όλα τα παραπάνω εξετάζονται εκ παραλλήλου με το Κόμμα Φιλελευθέρων, καθώς τα δύο αυτά κόμματα αποτέλεσαν τον κορμό του Κέντρου.
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας
Στις σελίδες αυτού του βιβλίου πλέκονται πολλές από τις ψηφίδες της πολιτικής ιστορίας της Μαγνησίας, μιας περιοχής με πολλές και ενδιαφέρουσες ιστορικές και πολιτικές ιδιομορφίες. Η μελέτη επικεντρώνεται, αλλά δεν περιχαρακώνεται, στη Μαγνησία – δεν νοείται, άλλωστε, τοπική ιστορία χωρίς την ενσωμάτωσή της στο ευρύτερο εθνικό πλαίσιο, ακόμη και στο διεθνές περιβάλλον. Γι’ αυτό και στο βιβλίο ο διάλογος και η διάδραση του τοπικού με το εθνικό είναι διαρκείς, όπως διαρκής είναι και η εναλλαγή μεταξύ Μικροϊστορίας και Ιστορίας.
Η μελέτη πραγματεύεται μια μακρά και διακεκαυμένη, όπως υποδηλώνει και ο τίτλος του βιβλίου, χρονική περίοδο, η οποία εκτείνεται από το τέλος του Μεσοπολέμου έως την επιβολή της Χούντας των συνταγματαρχών. Είναι μια κομβική, αλλά και σχετικά υποφωτισμένη, περίοδος της μαγνησιώτικης ιστορίας. […] Το βιβλίο απευθύνεται κυρίως στο ευρύ κοινό. Επιζητεί την αντικειμενικότητα στην κάλυψη των συμβάντων και των προσώπων, με σεβασμό στις πηγές της πρωτογενούς έρευνας, όπως και στα τεκμήρια που παρέχει η μεγάλη πρόοδος της ιστορικής επιστήμης. Παράλληλα διεκδικεί την «έντιμη υποκειμενικότητα» στον σχολιασμό, υποστηρίζοντας τα συμπεράσματα της μελέτης χωρίς προκατασκευασμένα σχήματα. Παραδίδει, ταυτόχρονα, πλούσιο υλικό για περαιτέρω έρευνα, αφού τα ποικίλα πολιτικά και επιστημονικά ερεθίσματα που προσφέρει μπορούν να λειτουργήσουν ως μαγνήτης για νέους ερευνητές.