Η Χάρτα του Ρήγα
Σε κανένα σημείο της Χάρτας δεν υπάρχει ξεκάθαρη αναφορά σε επανάσταση, όμως ο επαναστατικός της χαρακτήρας γίνεται κατανοητός από την πρώτη στιγμή.
Με την ευκαιρία της διακοσιοστής επετείου (το 1997) από την έκδοση της Χάρτας, επανεκδίδεται το κείμενο της διάλεξης που είχε δώσει ο Βίκτωρ Μελάς στην Εταιρεία Σπουδών της Σχολής Μωραΐτη πριν από 25 χρόνια. Θέμα της είναι αυτή καθαυτή η Χάρτα: οι πηγές της, οι κριτικές που της ασκήθηκαν, οι επιπεδογραφίες που την αποτελούν και οι πληροφορίες που παρέχει.
Πιστός στο πνεύμα της εποχής του, ο Ρήγας παραμερίζει το Βυζάντιο και αναφέρει κυρίως αρχαίες τοποθεσίες μαζί με τα γεγονότα που τις σημάδεψαν, αλλά και άφθονο υλικό για τα νεότερα χρόνια (μάχες, συνθήκες ειρήνης κ.ά.). Με δεδομένα τα ελάχιστα μέσα που διέθετε και τις συνθήκες παρανομίας στις οποίες ζούσε και εργαζόταν ο Ρήγας, η Χάρτα αποτελεί αξιοθαύμαστο επίτευγμα.
Σε κανένα σημείο της Χάρτας δεν υπάρχει ξεκάθαρη αναφορά σε επανάσταση, όμως ο επαναστατικός της χαρακτήρας γίνεται κατανοητός από την πρώτη στιγμή.
Με αφορμή την περιοδική έκθεση του ΜΙΕΤ «Πώς μάθαιναν οι Έλληνες γράμματα από την Άλωση μέχρι την Επανάσταση (1453–1821)» και την ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 30 Ιανουαρίου 2024 στη Βίλα Καπαντζή (Θεσσαλονίκη), ξεφυλλίζουμε 16 εκδόσεις που πραγματεύονται το διδακτικό και συγγραφικό έργο των λόγιων που σήκωσαν το βάρος της παιδείας των Ελλήνων στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας.