Ανέκδοτα πατριαρχικά έγγραφα προς αρχιερείς της μητροπόλεως Ελευθερουπόλεως (1887-1927)

«…Με την έκδοση λοιπόν των εν λόγω εγγράφων στο ανά χείρας βιβλίο συμπληρώνεται κατά ένα μεγάλο μέρος η γνώση μας για την πολυποίκιλη δράση των αρχιερέων της Ελευθερουπόλεως σε καιρούς χαλεπούς για την επαρχία τους αλλά και για την Ανατολική Μακεδονία γενικότερα. Αν και πολλά από τα έγγραφα αυτά είναι εξαιρετικά σύντομα, ωστόσο μας επιτρέπουν να εικάσουμε πολύ περισσότερα από όσα καταγράφονται σε αυτά, και έτσι να διαπιστώσουμε την πρόοδο που, με τη διαρκή φροντίδα και την αδιάλειπτη μέριμνα των ποιμεναρχών της, σημειωνόταν σταδιακά στην εκκλησιαστική επαρχία Ελευθερουπόλεως με την ανέγερση εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όχι μόνο στην έδρα της επισκοπής αλλά και σε διάφορα χωριά (Αρρεναγωγείο και Παρθεναγωγείο στο Πράβι, σχολείο στη Δρέζνα/Μυριόφυτο κ.α.). Γενικά η έκδοση των εγγράφων παρέχει υλικό για την συμπλήρωση προγενέστερων γνώσεών μας, για την προώθηση της έρευνας ποικίλων θεμάτων της εκκλησιαστικής επαρχίας Ελευθερουπόλεως, και ακόμη για την πραγμάτευση και την αποσαφήνιση ενδιαφερουσών πτυχών της κοινωνίας των κατοίκων της.

Από τα 125 έγγραφα που περιλαμβάνονται στο ανά χείρας βιβλίο τα 123 εκδίδονται εδώ για πρώτη φορά, και, εκτός από την παραπομπή στους κώδικες της Πατριαρχικής Αλληλογραφίας, όπου ανευρίσκονται καταγεγραμμένα, και την περίληψη του περιεχομένου τους, γίνεται σε υποσημειώσεις ένας σύντομος σχολιασμός που αφορά κυρίως πρόσωπα (κληρικούς και λαϊκούς) ή θεσμούς (επιτροπές του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ιδρύματα, εφορίες κτλ.) που μνημονεύονται στο κείμενο των εγγράφων, ώστε να διευκολυνθεί στην περαιτέρω έρευνά του ο μελετητής που θα τα χρησιμοποιήσει…»