Θεωρία απόφασης στον Θουκυδίδη

“…από τόλμη, που δημιουργεί η ανάγκη εξαιτίας της φτώχειας, από πλεονεξία, που προκαλούν η ύβρις ή και η αυτοπεποίθηση της εξουσίας, είτε από τα πάθη, που κάθε φορά πιο ακατανίκητα τους διακατέχουν στις διάφορες συγκυρίες, οι άνθρωποι αναλαμβάνουν κινδύνους. Σε κάθε περίσταση, ο πόθος και η ελπίδα – ο μεν προηγείται, η δε ακολουθεί, ο πρώτος σχεδιάζει την επιβουλή, η δεύτερη υποβάλλει την ιδέα ότι θα βοηθήσει η τύχη – βλάπτουν τα μέγιστα και, ενώ είναι αόρατα, είναι πιο ισχυρά από τα ορατά δεινά. Μαζί με αυτά και η τύχη δεν συμβάλλει λιγότερο στο να οδηγεί τους ανθρώπους στην έπαρση γιατί, ενίοτε, παρουσιάζεται αναπάντεχα και ωθεί κάποιους να διακινδυνεύσουν με μέσα υποδεέστερα, αλλά και τις πόλεις να διακινδυνεύσουν τα μέγιστα αγαθά, όπως την ελευθερία τους ή την εξουσία τους επί άλλων, αφού, μαζί με άλλους, ο καθένας, υπερτιμά αλόγιστα τις δυνάμεις του. Απλά, είναι αδύνατο και αποτελεί ανοησία να πιστεύει κάποιος ότι η ανθρώπινη φύση, όταν έντονα επιθυμεί να πράξει κάτι, μπορεί να αποτραπεί είτε από τη δύναμη των νόμων είτε από κάποιον άλλο φόβο” (Γ.45.4-7).

Ο Θουκυδίδης έρχεται να αποκρυσταλλώσει, σε ένα μόνο έργο, μία ολόκληρη σχολή σκέψης, σοφίας και μεθοδολογικής προσέγγισης στη γνώση, αυτήν των Σοφιστών και των Ιπποκρατικών, γεγονός που τον αναδεικνύει σε δημιουργό αντάξιο των μεταγενεστέρων του Πλάτωνα και Αριστοτέλη. Για αυτούς τους λόγους εκτιμώ και υποστηρίζω πως ο Θουκυδίδης πρέπει να θεωρηθεί ως ο πρώτος παραγωγός θεωρίας της απόφασης, στρατηγικής και πολιτικής σκέψης εν γένει και πως ορθότερος όρος για να περιγραφεί το έργο του είναι ο όρος “Πόλεμος”.
(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)